Interwencje medyczne każdego dnia ratują życie i zdrowie tysięcy ludzi. Czasem bywa jednak i tak, że zabieg medyczny nie przynosi oczekiwanego rezultatu a nawet pogarsza stan pacjenta. Jaka wygląda odpowiedzialność lekarzy za błąd medyczny? Czy można liczyć na odszkodowanie?
Na poczÄ…tek trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie czym jest bÅ‚Ä…d medyczny. To (w przypadku chÄ™ci dochodzenia roszczeÅ„) kluczowa kwestia. BÅ‚Ä…d medyczny można rozpatrywać w trzech aspektach: jako bÅ‚Ä…d diagnostyczny, bÅ‚Ä…d terapeutyczny i bÅ‚Ä…d rokowania. BÅ‚Ä…d diagnostyczny zwiÄ…zany jest z niewÅ‚aÅ›ciwÄ… interpretacjÄ… objawów podczas dokonywania rozpoznania przez lekarza. Może on polegać na nierozpoznaniu rzeczywistej jednostki chorobowej bÄ…dź na mylnym stwierdzeniu danej jednostki chorobowej. BÅ‚Ä…d terapeutyczny jest czÄ™sto powiÄ…zany z bÅ‚Ä™dem diagnostycznym i polega na wyborze niewÅ‚aÅ›ciwej metody lub sposobu leczenia, natomiast bÅ‚Ä…d rokowania jest to bÅ‚Ä…d co do prognozy stanu zdrowia chorego.
– Za bÅ‚Ä…d medyczny lekarze (oraz personel medyczny) podlegajÄ… odpowiedzialnoÅ›ci cywilnej, karnej, zawodowej i dyscyplinarnej – komentuje adwokat Jakub BrykczyÅ„ski z Kancelarii Adwokackiej BrykczyÅ„scy i Partnerzy. Dla poszkodowanego pacjenta najistotniejsza jest odpowiedzialność cywilna, której uregulowanie znajdziemy przede wszystkim w Kodeksie cywilnym. Wyróżnia on dwa rodzaje odpowiedzialnoÅ›ci: odpowiedzialność i odpowiedzialność deliktowÄ…. Elementami tej odpowiedzialnoÅ›ci sÄ…: zawinione zdarzenie, które powoduje szkodÄ™, szkoda oraz zwiÄ…zek przyczynowy pomiÄ™dzy zdarzeniem a powstaÅ‚Ä… szkodÄ….
Odpowiedzialność ponosić mogą także podmioty lecznicze, czyli szpitale - jest to odpowiedzialność cywilna (umowna oraz za czyn niedozwolony) oraz odpowiedzialność pozasądowa za tzw. zdarzenia medyczne.
Roszczenia można podzielić na te przysÅ‚ugujÄ…ce poszkodowanemu oraz te które przysÅ‚ugujÄ… rodzinie poszkodowanego – jego osobom bliskim. Poszkodowany, zarówno w przypadku odpowiedzialnoÅ›ci kontraktowej, jak i deliktowej może żądać odszkodowania za poniesionÄ… szkodÄ™ majÄ…tkowÄ…, na którÄ… skÅ‚adajÄ… siÄ™ strata i utracone korzyÅ›ci. W przypadku odpowiedzialnoÅ›ci deliktowej poszkodowany może wystÄ…pić również o wypÅ‚atÄ™ zadośćuczynienia pieniężnego za doznanÄ… krzywdÄ™. Ponadto poszkodowany może żądać renty, jednorazowego odszkodowania zamiast renty, wyÅ‚ożenia z góry sumy pieniężnej na koszty leczenia i ustalenia odpowiedzialnoÅ›ci na przyszÅ‚ość.
– Warto zauważyć, że również rodzina poszkodowanego, która uważana jest za poÅ›rednio poszkodowanego, może wystÄ…pić z nastÄ™pujÄ…cymi roszczeniami: o zwrot kosztów leczenia i pogrzebu, rentÄ™, odszkodowanie w razie znacznego pogorszenia siÄ™ sytuacji życiowej oraz zadośćuczynienie pieniężne za doznanÄ… krzywdÄ™ – mówi adwokat Jakub BrykczyÅ„ski z Kancelarii Adwokackiej BrykczyÅ„scy i Partnerzy.
W polskim systemie prawa cywilnego dominujÄ…cym trybem dochodzenia roszczeÅ„ przez pacjentów za szkody medyczne jest skierowanie sprawy na drogÄ™ postÄ™powania sÄ…dowego. Legitymowany czynnie do wystÄ…pienia na drogÄ™ postÄ™powania sÄ…dowego jest przede wszystkim sam poszkodowany pacjent, a w przypadku jego Å›mierci legitymacjÄ™ posiadajÄ… jego osoby bliskie.
IstotnÄ… kwestiÄ… jest wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za danÄ… szkodÄ™, który winien jÄ… naprawić, a wiÄ™c jest legitymowany biernie. W zależnoÅ›ci od tego, kto jest Å›wiadczeniodawcÄ… oraz jaka rodzaj odpowiedzialnoÅ›ci ponosi, pozwanym bÄ™dzie szpital albo pracujÄ…cy w nim lekarz albo oba te podmioty Å‚Ä…cznie. Natomiast jeÅ›li Å›wiadczenia medycznego udziela lekarz w ramach prywatnej praktyki medycznej, to podmiotem odpowiedzialnym jest ten lekarz.