Bulwary nad Czarną Hańczą i Stara Łaźnia. Suwałki mają nową wizytówkę dzięki Funduszom Europejskim

Chociaż od uroczystego otwarcia obiektu i zakończenia zagospodarowania terenu upłynęło nieco ponad dwa miesiące, suwalczanom trudno byłoby dzisiaj wyobrazić miasto bez bulwarów nad Czarną Hańczą i królującej na nich Galerii Sztuki Stara Łaźnia.

Dzisiaj nie chce się wierzyć, że położony w centrum miasta teren między ulicą Kościuszki a rzeką był przez całe dziesięciolecia niewykorzystywany, porastał chaszczami i krzakami, a XIX-wieczny budynek dawnej łaźni miejskiej był nadającą się do wyburzenia ruiną.

Proces odwracania miasta do rzeki, porządek na zapleczu głównej ulicy władze Suwałk rozpoczęły przed prawie pięcioma laty od wykupu działek, rozbiórki budynków gospodarczych i budowy drogi z parkingami. Za kwotę 1,75 mln zł powstała część całkiem nowej ulicy, której patronem został Andrzej Wajda.

Do kontynuowania prac nad ożywieniem tego fragmentu miasta potrzebne już były dużo większe środki zewnętrzne. Powstał projekt „Rewitalizacja starej łaźni oraz bulwarów nad rzeką Czarna Hańcza w Suwałkach”, współfinansowany ze środków z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa wyniosło 6,2 mln zł. Rozłożona na lata 2018-2020 inwestycja kosztowała 16,5 mln.

Przedsięwzięcie przeprowadzone na ponad 5-hektarowym terenie, położonym miedzy mostami na ulicy Bakałarzewską i 24 sierpnia, zostało podzielone na dwa zadania.

Pierwsze z nich obejmowało zaadaptowanie historycznego budynku łaźni na obiekt użyteczności publicznej z przestrzenią wystawienniczą przeznaczoną na galerię oraz na potrzeby usług kultury i sportu jako zaplecza bulwarów, kawiarnią i wypożyczalnią sprzętu sportowego.

Białostocka firma Anatex, znana już w Suwałkach ze zmodernizowania zabytkowego budynku pokoszarowego i urządzenia w nim hotelu Loft 1898, nad rzeką za 8,1 mln zł zbudowała gmach niemal od podstaw (pozostawione były trzy zewnętrzne ściany), a dzięki rozbudowie i nadbudowie, powiększyła go niemal dwukrotnie.

Prace nad zagospodarowaniem bulwarów zostały podzielone na dwie części. Firma z Augustowa za 3,1 mln zł zajęła się samą rzeką - odmuleniem, poszerzeniem koryta, utwardzeniem brzegów, budową jazu spiętrzającego wodę, slipu dla kajaków i przepławki dla ryb.

Firma z Suwałk natomiast, kosztem 4,8 mln zł zagospodarowała tereny zielone - zbudowała strefy rekreacji i wypoczynku z trawnikami, chodnikami i ścieżkami dla rowerzystów i rolkarzy, ławkami i lampami oświetleniowymi.

Już poprzedniej jesieni dzieci z Przedszkola nr 1 i Szkoły Podstawowej nr 4 w Suwałkach, mieszkańcy Suwałk oraz przedstawiciele samorządu i klubów sportowych posadzili na suwalskich bulwarach dokładnie 102 drzewa: dęby, klony, wierzby, brzozy, lipy i jesiony. W kwietniu tego roku, jeszcze podczas obowiązywania ostrego reżimu związanego z pandemią koronawirusa, w Światowym Dniu Ziemi zaczęły się kolejne sadzenia związane z planem posadzenia na bulwarach w ciągu roku 300 drzew na 300-lecie Suwałk.

Sadzenie pamiątkowych drzew było elementem dokonanego 17 lipca 2020 r. oficjalnego otwarcia Galerii Sztuki Stara Łaźnia Suwalskiego Ośrodka Kultury i Bulwarów nad Czarną Hańczą.

Galeria rozpoczęła działalność koncertem i zbiorową wystawą rzeźby artystów związanych z Suwalszczyzną i pograniczem polsko-litewskim pn. „Wokół Czarnej Hańczy”. Nowa placówka, jak i przestrzeń wokół stały się miejscem spotkań z kulturą, koncertów plenerowych, wydarzeń ekologicznych i oświatowych, zawodów rekreacyjnych i sportowych.

Najwięcej wydarzeń jednocześnie, jak do tej pory, z piknikiem rodzinnym, otwarciem plenerowej wystawy fotograficznej, koncertami, biegami i sztafetą, odbyło się ich w połowie sierpnia, kiedy Stara Łaźnia i Bulwary nad Czarna Hańczą były głównym miejscem obchodów 300-lecia nadania Suwałkom praw miejskich.

W wakacje Suwalski Ośrodek Kultury, Fundacja Art S.O.S oraz Ośrodek Sportu i Rekreacji organizowały na bulwarach koncerty szantowe, "Obiady czwartkowe" z koncertami muzyki poważnej oraz piosenki autorskiej, zajęcia artystyczne i rekreacyjne dla dzieci i młodzieży.

Na swój jubileusz Suwałki zyskały tętniący życiem fragment miasta tworzący całość z terenami rekreacyjnymi nad rzeką i wokół zalewu Arkadia, ulubione miejsce spacerów mieszkańców i odwiedzin turystów.