Od kilkunastu lat mówi się o potrzebie budowy dróg ekspresowych na Mazurach. Szesnastka to bowiem główny szlak komunikacyjny Warmii i Mazur w układzie równoleżnikowym. Ma znaczenie międzynarodowe, krajowe i regionalne.
Jest to najkrótsza trasa tranzytowa między Berlinem a Państwami Bałtyckimi oraz główna regionalna droga ze wschodu na zachód, łącząca najważniejsze ośrodki regionalne (Suwałki, Augustów, Ełk, Mrągowo, Olsztyn, Iława, Ostróda), z trasami układu południkowego. Ponadto droga krajowa nr 16 stanowi kanał ważnych strumieni ruchu turystycznego, szczególnie z Niemiec, jako kręgosłup, do którego podłączone są lokalne drogi biegnące w osi północ - południe.
Ta trasa międzynarodowa, o parametrach drogi ekspresowej, wpisana do transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T) ma prowadzić od Ełku przez Mrągowo do Olsztyna. W planach są cztery pasy ruchu i przecięcie Mazur w poprzek - jezdniami, mostami i estakadami przez jeziora, bagna i cenne tereny przyrodnicze. Może dlatego trasa jest wciąż w powijakach.
Na razie, w piątek,15.11.2019r., otwarte zostały oferty w ponownym przetargu na projekt i budowę drogi ekspresowej S16 Borki Wielkie - Mrągowo. O realizację zadania ubiega się siedmiu wykonawców. Najniższą cenę 619,5 mln zł zaproponowała firma Polbud-Pomorze Sp. z o.o., a najwyższą 869,6 mln zł firma Polaqua Sp. z o.o. Kosztorys GDDKiA to ok. 616,6 mln zł. Kolejnym etapem będzie weryfikacja złożonych ofert.
Jakie przyjęto kryteria oceny ofert?
Do oceny ofert przyjęto m.in. kryterium czasu realizacji kontraktu, które wymaga, aby prace projektowe i roboty wraz z uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na użytkowanie zostały ukończone w terminie nie dłuższym niż 39 miesięcy od daty zawarcia umowy. Minimalny termin realizacji inwestycji wynosi 36 miesięcy. Do czasu realizacji robót nie wlicza się okresów zimowych (tj. od 15 grudnia do 15 marca). W postępowaniu zastosowaliśmy jeszcze, oprócz czasu realizacji kontraktu, następujące kryteria oceny ofert: cena, przedłużenie okresu gwarancji jakości na ekrany akustyczne wraz z ich posadowieniem, instalacje zasilające oraz konstrukcje wsporcze.
Dlaczego unieważniono poprzedni przetarg?
Przypomnijmy, że poprzednie postępowanie zostało unieważnione, ponieważ cena najkorzystniejszej oferty przewyższyła kwotę, którą GDDKiA planowała przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Cena oferty najkorzystniejszej wyniosła 708 mln zł, a dyrekcja przeznaczyła 604 mln zł.
S16 - kolejny etap rozbudowy
Planowana inwestycja będzie kolejnym etapem rozbudowy drogi ekspresowej S16. Nowy odcinek drogi będzie miał długość około 16 km, w tym ok. 13 km w ciągu S16. Przebiegać będzie w okolicach miejscowości Borki Wielkie, Sorkwity, Nowe Bagienice, Bagienice, Marcinkowo, a następnie ominie Mrągowo od strony południowo-zachodniej. Droga na odcinku S16 będzie miała przekrój dwujezdniowy, po dwa pasy ruchu w każdym kierunku. Dostęp do drogi ekspresowej będzie możliwy jedynie poprzez węzły drogowe Sorkwity, Bagienice i Mrągowo.
Szybciej, bezpieczniej i bardziej komfortowo
Budowa nowej drogi skróci czasu przejazdu między Olsztynem i Ełkiem oraz zwiększy bezpieczeństwo na drodze. Dzięki budowie obwodnicy z Mrągowa zostanie wyprowadzony ruch tranzytowy, który powoduje znaczną uciążliwość dla mieszkańców - wypadki, hałas, spaliny i wibracje.
Realizacja robót budowlanych planowana jest na lata 2020-2023.
Plan budowy
Rozbudowa drogi ekspresowej S16 obejmuje trasę o długości 117,9 km, podzieloną na pięć odcinków:
Olsztyn Wschód – Barczewo (budowa drugiej jezdni) (11,05 km),
Barczewo – Biskupiec (budowa drugiej jezdni) (13,08 km),
Borki Wielkie – Mrągowo (16 km),
Mrągowo - Orzysz (53,20 km),
Orzysz - Ełk (27, 02 km).
Pierwsze dwie części mają być realizowane w latach 2020-2024. Następna w latach 2019-2023. A ostatnie dwie w latach 2022-2025.
Według szacunków Generalnej Dyrekcji koszt budowy tej trasy ma wynieść niemal 4,5 mld zł, a jest to kwota nieobejmująca wykupu gruntów.
Jak ominąć Wielkie Jeziora Mazurskie?
GDDKiA od dawna planuje budowę S16 na odcinku od Mrągowa do Ełku. Każdy z kilku planowanych przebiegów tej trasy budzi od kilku miesięcy protesty środowisk ekologicznych i niektórych samorządów, ponieważ będzie przebiegał przez cenne przyrodniczo obszary Mazur. Niektóre środowiska te postulują, by nie budować przez Mazury ekspresowej drogi, tylko wyremontować trasy, które już są.
Najbardziej newralgicznym odcinkiem tej drogi jest fragment od Mrągowa do wsi Woźnice za Mikołajkami. Trzeba ominąć Wielkie Jeziora Mazurskie lub wybudować przez nie przeprawę oraz tereny cenne przyrodniczo.
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przygotowała wiosną 2019 roku 3 warianty nowego przebiegu drogi S16 z Mrągowa do Ełku 9 w 2008 roku było ich 16). Analizowane warianty przebiegu drogi krajowej nr 16 na odcinku Mrągowo - Ełk przebiegają przez tereny gmin: Mrągowo, Ryn, Mikołajki, Orzysz, Pisz i Ełk.
Dwa pierwsze są zbliżone do obecnej trasy „szesnastki”. Pierwszy przez Kosewo i Baranowo od strony północnej, drugi przez Kosewo i Baranowo od strony południowej. Oba zakładają budowę mostu przez południową część jeziora Tałty tuż koło Mikołajek. Trzeci prowadzi bardziej na północ od obecnej drogi nr 16 przez Użranki, Mrówki i Ławki i wiąże się z budową dwóch mostów nad jeziorami Juksty koło Mrągowa i Tałty, tyle, że w jego północnej części, niedaleko Rynu.
Najwięcej kontrowersji budziła obecnie koncepcja budowy mostów: nad Jukstami o długości 2 kilometrów i nad jeziorem Tałty - Ryńskie o długości 3 kilometrów. Ekolodzy protestują też przeciwko naruszeniu przez trasę miejsc bytowania zwierząt i roślin chronionych.
Pod protestami podpisało się wielu mieszkańców, a także kilka mazurskich samorządów.
Sejmik województwa warmińsko-mazurskiego, powiat, miasto i gmina Ełk, powiaty kętrzyński, gołdapski i giżycki oraz miasto Olecko były ( z pewnymi uwagami) za, zaś cztery samorządy - Ryn, Orzysz, Mikołajki i Mrągowo, podjęły uchwały przeciwne.
Wcześniej analizowano aż 41 wariantowych odcinków nowego przebiegu drogi krajowej nr 16 na odcinku Sorkwity - Mrągowo - Orzysz - Ełk.
Batalia o modernizację tej drogi przypomina trochę tę z obwodnicą Augustowa przez dolinę Rospudy. Praktycznie jest jeszcze bardziej skomplikowana z powodu cennych przyrodniczo obszarów, w tym licznej ilość jezior. W innych miejscach korekta trasy o 100 - 200 metrów pozwala rozwiązać niejednokrotnie problemy społeczny, ale w przypadku budowy drogi przez Mazury, zmiana przebiegu drogi nie jest łatwa ze względu na umiejscowienie jezior.
Drogowcy uspakajają
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad uspakaja, że nie ma sprzeczności pomiędzy interesem mieszkańców regionu, a planowaną inwestycją. Wskazuje ponadto, że obecnie przez Mazury podróżujemy drogami, które także przebiegają przez cenne przyrodniczo tereny. Główny trakt dla ruchu ciężarowego na kierunku wschód - zachód, z powodu ograniczonej skrajni wiaduktów nad DK16, przebiega przez miejscowości Mrągowo - Ukta - Pisz, czyli przez środek Puszczy Piskiej, jednego z największych i najcenniejszych obszarów Natura 2000 oraz przez Mazurski Park Krajobrazowy.
Podniesienie parametrów tych dróg (tj. wzmocnienie nawierzchni, poszerzenie jezdni, korekta łuków, budowa obwodnic miejscowości, przebudowa nienormatywnych obiektów mostowych) będzie także wiązało się ze znaczną ingerencją w środowisko naturalne, równie cenne w sąsiedztwie dróg istniejących, jak i w korytarzu planowanej S16. Jednocześnie zachowany zostanie przekrój jednojezdniowy. Efektem takich działań będzie wzrost natężenia ruchu na wszystkich drogach obszaru Mazur (wszak lepsze drogi przyciągną więcej aut) bez znaczącej poprawy ich przepustowości. Wtedy rzeczywiście będziemy mogli powiedzieć, że „TIR-y rozjeżdżają Mazury”. Budowa S16 pozwoli natomiast na skanalizowanie największego ruchu na jednej drodze o wysokich parametrach, zachowanie lokalnego charakteru pozostałych dróg oraz mniejszą ingerencję w pozostały obszar Mazur.
Gdyby udało się w 2025 r. wybudować S16 między Mrągowem a Ełkiem, natężenie ruchu na tym odcinku wynosiłoby 9-12 tys. pojazdów na dobę. Natomiast w 2055 r. prognozowany ruch wynosiłby 18-24 tys. poj. na dobę, z czego około 25-30% stanowiłby ruch ciężki (pojazdy ciężarowe, ciężarowe z naczepami i autobusy). Zaniechanie budowy S16 sprawi, że znaczna część tego ruchu „rozleje” się po istniejącej sieci mazurskich dróg - głosi komunikat GDDKiA.
Nie taki most straszny…
- Podczas prezentacji argumentów przeciwko S16 - piszą drogowcy - wykorzystywane były informacje, że w ramach budowy planowana jest m.in. potężna estakada przecinająca jezioro Tałty (największa w Polsce i czwarta w Europie - z pylonami wysokości prawie 150 metrów). W 2012 r. analizowaliśmy zastosowanie różnych wariantów konstrukcji mostów zaproponowanych przez projektantów, w tym obiektów podwieszanych o wysokościach pylonów ok. 80 m i 130 m. Te obiekty nie zyskały akceptacji GDDKiA. Pod względem ekonomicznym (koszt około trzykrotnie mniejszy), technicznym i środowiskowym (mniejsza ingerencja w krajobraz) jako preferowany został wskazany obiekt trzyprzęsłowy skrzynkowy, żelbetowy o rozpiętości przęseł 150-180-150 m. Informowanie, że nad Tałtami powstanie olbrzymi most podwieszany (niektórzy porównują jego wielkość nawet do Pałacu Kultury) jest, delikatnie mówiąc, wprowadzaniem opinii publicznej w błąd. To właśnie ta propozycja projektantów została przez nas w studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowym (II etap) w 2012 r. odrzucona, tymczasem przedstawia się ją jako obowiązującą. Na obecnym etapie nie zostały jeszcze przedstawione przez projektantów konstrukcje obiektów mostowych.
Przeniesienie ruchu z sieci dróg o niskich parametrach na nowoczesną drogę, posiadającą system przejść dla zwierząt, system odwodnienia z urządzeniami oczyszczającymi wodę opadową spływającą z jezdni, ekranami chroniącymi przed hałasem, wpłynie korzystniej na środowisko niż pozostawienie stanu istniejącego”.
Do końca 2019 roku GDDKiA ma wskazać, który z wariantów przebiegu S16 przez Mazury, na odcinku z Mrągowa do Ełku, chciałaby realizować.
WYG
Źródło, fot, mapa: GDDKiA
