Znajomość języka obcego to dzisiaj konieczność. Podróżowanie na własną rękę, praca w międzynarodowych firmach czy możliwość oglądania filmów bez napisów i lektora to tylko niektóre plusy wynikające z doskonałej znajomości języka obcego. Chociaż prawie połowa Polaków deklaruje znajomość przynajmniej jednego języka poza ojczystym, wiele osób ma problem ze swobodną komunikacją. Rozumiemy, czytamy, ale często nie potrafimy mówić i… myśleć w innym języku. Czy dwujęzyczna edukacja to sposób na efektywną naukę języka oraz inwestycja w przyszłość dziecka?
Klasa jÄ™zykowa, dodatkowe godziny nauki jÄ™zyka obcego, przynajmniej godzina w tygodniu spÄ™dzona z native speakerem – coraz częściej te aspekty decydujÄ… o wyborze danej szkoÅ‚y. RosnÄ…ca Å›wiadomość, że umiejÄ™tność posÅ‚ugiwania siÄ™ wiÄ™cej niż jednym jÄ™zykiem to klucz do lepszej i ciekawszej przyszÅ‚oÅ›ci, każe rodzicom poszukiwać nowych rozwiÄ…zaÅ„. Nie wszyscy jednak majÄ… Å›wiadomość, że ważne jest nie tylko to, ile czasu dziecko uczy siÄ™ jÄ™zyka, lecz także to, w jaki sposób go przyswaja i dziÄ™ki jakiej metodzie.
Im wcześniej zaczynamy, tym lepiej
DwujÄ™zyczna edukacja umożliwia posÅ‚ugiwanie siÄ™ jÄ™zykiem na poziomie podobnym do rodzimej mowy. Wciąż jednak niektórym kojarzy siÄ™ z bÅ‚Ä™dnym przekonaniem, że dwujÄ™zyczny może być jedynie ten, kto ma różnojÄ™zycznych rodziców. Nic bardziej mylnego – dwujÄ™zyczny może stać siÄ™ każdy, kto odpowiednio wczeÅ›nie zacznie naukÄ™ jÄ™zyka zgodnie z metodÄ… nastawionÄ… na praktycznÄ… naukÄ™ i swobodnÄ… komunikacjÄ™.
Im wczeÅ›niej zaczniemy uczyć siÄ™ jÄ™zyka obcego, tym lepiej, Å‚atwiej i efektywniej. Nauka od wczesnych lat – najlepiej przedszkola lub szkoÅ‚y podstawowej – ma wpÅ‚yw na stopieÅ„ przyswajania, swobodÄ™ używania jÄ™zyka oraz wymowÄ™. DwujÄ™zyczność jest osiÄ…gana dziÄ™ki dobraniu odpowiednich metod nauki jÄ™zyka od najwczeÅ›niejszych lat, w taki sposób, aby wypracować umiejÄ™tność naturalnego komunikowania siÄ™ w jÄ™zyku angielskim.
- W rodzinach dwujÄ™zycznych funkcjonuje czÄ™sto nastÄ™pujÄ…cy model: jedno z rodziców mówi do dziecka po polsku, a drugie – w innym jÄ™zyku. Ta metoda jest najefektywniejsza w dążeniu do osiÄ…gniÄ™cia dwujÄ™zycznoÅ›ci, ponieważ w przeciwieÅ„stwie do standardowego nauczania jÄ™zyka, umożliwia dziecku w peÅ‚ni korzystanie z możliwoÅ›ci posÅ‚ugiwania siÄ™ nim. Warto również, aby ten model przenieść na grunt szkolny, gdzie jeden opiekun mówi do ucznia wyÅ‚Ä…cznie po polsku, zaÅ› drugi wyÅ‚Ä…cznie w jÄ™zyku obcym – mówi Magdalena BedyÅ„ska, dyrektor DwujÄ™zycznej SzkoÅ‚y Podstawowej PWN.
Dlaczego mÅ‚odszym przychodzi to Å‚atwiej? MaÅ‚e dziecko bez trudu rozumie, że może porozumieć siÄ™ z kimÅ›, używajÄ…c innych sÅ‚ów, zdaÅ„ i zwrotów niż te, które wykorzystywaÅ‚o do tej pory. Warto jednak mieć na uwadze, że dzieci w szkole podstawowej nie rozumiejÄ…, dlaczego powinny uczyć siÄ™ jÄ™zyka obcego, jeżeli nie umożliwia on ani wspólnej zabawy, ani komunikowania siÄ™ z innymi. Nauka oparta na zasadzie „gramatyka + sÅ‚ówka” zniechÄ™ca dzieci do nauki i używania jÄ™zyka, może być przyczynÄ… późniejszych niepowodzeÅ„, braku wiary w swoje możliwoÅ›ci, a ostatecznie niechÄ™ci do nauki jÄ™zyków obcych.
Przede wszystkim: komunikuj siÄ™, mów, rozmawiaj
Chociaż uczniowie, uczÄ…cy siÄ™ jÄ™zyka nawet kilka lat, majÄ… duży zasób sÅ‚ów, znajÄ… reguÅ‚y gramatyczne, nie potrafiÄ… posÅ‚ugiwać siÄ™ jÄ™zykiem, co zniechÄ™ca ich do dalszej nauki. Nauka jÄ™zyków w wielu szkoÅ‚ach odbywaÅ‚a i siÄ™ i niezmiennie odbywa w oparciu o nieskutecznÄ… metodÄ™ tÅ‚umaczeniowÄ…. Kolejne ćwiczenia, testy, kartkówki oscylujÄ…ce wokóÅ‚ tÅ‚umaczenia sÅ‚ów lub zdaÅ„, nie wpÅ‚ywajÄ… na rozwój umiejÄ™tnoÅ›ci komunikowania siÄ™ w jÄ™zyku obcym.
Dlatego niezwykle istotne jest, aby edukacja dwujÄ™zyczna polegaÅ‚a na „zanurzeniu jÄ™zykowym”, czyli stwarzaniu jak najczÄ™stszych okazji do naturalnego komunikowania siÄ™ w danym jÄ™zyku. Metoda jest podobna do wychowania dwujÄ™zycznego w rodzinie różnojÄ™zycznej. DziÄ™ki takiemu podejÅ›ciu jÄ™zyk staje siÄ™ narzÄ™dziem niezbÄ™dnym do zdobywania wiedzy i funkcjonowania we wspóÅ‚czesnym Å›wiecie, a nie kolejnym przedmiotem szkolnym, który należy „zaliczyć” na jakÄ…Å› ocenÄ™ lub celem samym w sobie.
DwujÄ™zyczna edukacja okazuje siÄ™ zatem kluczem do komunikacyjnego sukcesu z kilku powodów:
- dziecko skupia siÄ™ przede wszystkim na komunikacji;
- najważniejsze są: przekaz i jego skuteczność;
- poprawność językowa staje się kwestią drugorzędną;
- dzięki odpowiednim metodom dziecko uczy się swobodnego przechodzenia od porozumiewania się po polsku do porozumiewania się w języku obcym, dzięki czemu nie czuje bariery komunikacyjnej;
- to naturalny proces, w który dziecko wchodzi bez czÄ™sto nieskutecznego powtarzania reguÅ‚ gramatycznych;
- dziecko poznaje żywy jÄ™zyk w praktyce, nie skupia siÄ™ zaÅ› na wypeÅ‚nianiu testów gramatycznych, które uczÄ… jÄ™zyka szczególnie w teorii i nie zniechÄ™ca siÄ™ do dalszej nauki.
Co ważne, nauczanie jÄ™zykowo-przedmiotowe pozwala uczyć siÄ™ jÄ™zyka: w dziaÅ‚aniu, tworzeniu, ruchu, w realizowanych wspólnie zadaniach. To wszystko stwarza możliwie najwiÄ™cej okazji do komunikacji i poznawania jÄ™zyka w różnych sytuacjach.
Warto pamiętać, że dwujęzyczna edukacja poszerza horyzonty dziecka, rozwija jego tolerancję, ciekawość innych ludzi i kultur oraz zwiększa emocjonalną otwartość.