Jeżeli nie otrzymamy pomocy finansowej z zewnątrz, w tym z Litwy, to w lutym 2023 roku trzeba będzie podjąć uchwałę o zamiarze likwidacji szkoły Widugierach – obawia się Witold Liszkowski, wójt Puńska.
- Finansowo nie wytrzymamy utrzymania tej szkoły - informował radnych Witold Liszkowski na ostatniej sesji Rady Gminy. - Nie chcę jednak do tego dopuścić. Rozmawialiśmy w marcu 2022 r. na ten temat z Konsulem RL w Sejnach oraz poseł na litewski Sejm.
W uchwalonym przez radnych budżecie gminy Puńsk na 2022 rok najwięcej pieniędzy z wydatków bieżących przeznaczono na oświatę. Edukacja pochłonie 8,6 mln zł. Problem w tym, że subwencja rządowa pokryje tylko 60 proc. potrzeb w tym dziale, a 40 proc, czyli 3,6 mln zł, gmina musi dołożyć z własnych dochodów, które w 2022 roku mają wynieść ok. 4 mln zł.
Zbyt mała wobec potrzeb subwencja, to nie tylko wynik zmniejszającej się liczby uczniów, ale rosnących, szczególnie ostatnio, kosztów utrzymania placówek oświatowych. Drożeje energia elektryczna, opał, materiały.
Własne pieniądze potrzebne są jednak i na inne zadania, głównie na wkład własny do planowanych inwestycji. Poza tym, inwestycje realizowane z funduszy unijnych muszą zostać wykonane z własnych pieniędzy, a dopiero po ich wykonaniu następuje zwrot części wydatków. W tak zwanym międzyczasie gminy (nie tylko Puńsk) muszą zaciągać kredyty.
Wiejskie gminy ratowały się do tej pory przed większymi od możliwości wydatkami na oświatę likwidacją małych szkół. W gminie Puńsk zamknięto już przed laty szkoły w Wojtokiemiach, Przystawańcach i Nowinikach. Zostały tylko dwie: duża Szkoła Podstawowa im. Dariusa i Girėnasa w Puńsku oraz mała Szkoła Podstawowa Widugierach.
Historia szkoły Widugierach jest długa i skomplikowana. Szkoła mieściła się w wielu budynkach: domach prywatnych i urzędach państwowych. Za cara dzieci uczyło kilku nauczycieli.
Pierwsza szkoła litewska w Widugierach powstała jeszcze w czasie okupacji niemieckiej w 1916 roku w domu Wincentego Niewulisa. Uczęszczały do niej dzieci nie tylko z Widugier, ale i z sąsiednich miejscowości. W 1928 r. szkołę przeniesiono do pani Magdaleny Grablewskiej, później do państwa Makowskich.
Na początku II wojny światowej szkoły polskie nie rozpoczęły roku szkolnego, natomiast na prośbę rodziców litewscy nauczyciele, studenci zaczęli uczyć dzieci po litewsku. Podręczniki sprowadzono z Litwy. Uczył Vincas Kadziauskas.
Po II wojnie światowej w 1945r. w domu Kadziauskasa znowu otwarto szkołę polską. Uczyły się w tym czasie dwie pierwsze klasy – razem 34 uczniów.
Co roku przybywało uczniów i klas. W 1950 r. szkoła była już siedmioklasowa. Nauczanie odbywało się w języku polskim. Później zatrudniała coraz więcej nauczycieli Litwinów. Najpierw uczono po polsku wszystkich przedmiotów. Dopiero w 1951r. rodzice zażądali, aby wprowadzono do szkoły język litewski, którego jako pierwsza nauczała pani Bronė Vainaitė-Kliūčinykienė. Później w języku litewskim nauczano inne przedmioty. Utworzono cztery klasy z litewskim językiem nauczania. Od 1952r. ich opiekunem była nauczycielka Julija Stoskeliūnaitė -Ustach. Od 1954r. było już siedem klas litewskich.
W 1958 roku ze stajni pograniczników w Poluńcach wybudowano szkołę. Mieściła 7 klas polskich i 7 litewskich.
W 1977 roku podczas realizacji reformy oświaty, w Widugierach w dawnym domu Kadzauskasów, pozostały tylko klasy podstawowe z litewskim językiem nauczania. Starszych uczniów dowożono do Puńska i Krasnowa. Kilka lat później znów reforma i uczniowie stopniowo wracali do Widugier. Uczyli się domu Kadzauskasa, a później w pomieszczeniach wiejskiej straży pożarnej.
1 stycznia 1993 roku gmina przekazała szkole wyremontowany punkt zdrowia. Rodzice i dyrektor szkoły, I. Sidarienė długo domagali się nowej szkoły. Mimo że wiele prób zakończyło się niepowodzeniem, nie poddali się i nie stracili nadziei, dopóki nie zawarto międzyrządowej i umowy przewidującej budowę polskiej szkoły dla litewskich Polaków i litewskiej szkoły w Widugierach.
17 września 1993 wmurowano kamień węgielny pod nową szkołę i rozpoczęto budowę. 2 września 1994, choć jeszcze nieukończona, szkoła została ostatecznie przekazana uczniom.
Teraz jest budynek, ale los szkoły znów zagrożony.
WYG
Źródło i fot: UG Puńsk; Szkoła w Widugierach
