Rada Ministrów przyjęła 3 grudnia uchwałę w sprawie ustanowienia Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ do 2028 roku.
Program „Kolej+” przyczyni siÄ™ do eliminowania wykluczeÅ„ komunikacyjnych dziÄ™ki możliwoÅ›ci uzupeÅ‚niania sieci kolejowej o nowe poÅ‚Ä…czenia, które przede wszystkim zapewniÄ… pasażerom dostÄ™p do komunikacji miÄ™dzywojewódzkiej.
Program umożliwi poÅ‚Ä…czenie z miastami wojewódzkimi miejscowoÅ›ci liczÄ…cych powyżej 10 tys. mieszkaÅ„ców, które obecnie nie majÄ… dostÄ™pu do kolei pasażerskiej lub towarowej.
Realizacja programu oznacza przede wszystkim Å‚atwiejszy dostÄ™p do kolei pasażerskiej, lepsze warunki prowadzenia dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej i bezpieczniejsze podróżowanie po drogach (część przewozów towarowych przejmie transport kolejowy). Kolej jest też jednym z najbardziej ekologicznych Å›rodków transportu, co ma szczególne znaczenie w walce ze zmianami klimatycznymi.
Program adresowany jest do jednostek samorzÄ…du terytorialnego.
Na jego realizację przeznaczonych zostanie prawie 6,6 mld zł w latach 2019-2028.
- ok. 5,6 mld zÅ‚ pochodzić bÄ™dzie z dokapitalizowania spóÅ‚ki PKP Polskie Linie Kolejowe SA;
- ok. 1 mld zł ma być wkładem własnym jednostek samorządu terytorialnego (np. obligacje, kredyty).
Program skÅ‚ada siÄ™ z trzech komponentów:
- inwestycyjnego,
- organizacji przewozów pasażerskich,
- ochrony infrastruktury kolejowej przed likwidacjÄ….
Dofinansowanie komponentu inwestycyjnego nastÄ…pi z dokapitalizowania spóÅ‚ki PKP Polskie Linie Kolejowe SA. Realizacja tego komponentu wpisuje siÄ™ w zapowiedzianÄ… przez premiera Mateusza Morawieckiego w exposé budowÄ™ i modernizacjÄ™ inwestycji kolejowych.
Zadania inwestycyjne bÄ™dÄ… mogÅ‚y być sfinansowane w 85 proc. ze Å›rodków programu, a w 15 proc. ze Å›rodków pochodzÄ…cych z samorzÄ…dów.
Nabór projektów zgÅ‚aszanych przez samorzÄ…dy bÄ™dzie prowadzić spóÅ‚ka PKP Polskie Linie Kolejowe SA. SpóÅ‚ka we wspóÅ‚pracy z samorzÄ…dami bÄ™dzie realizować przedsiÄ™wziÄ™cia sÅ‚użące rozwojowi sieci poÅ‚Ä…czeÅ„ kolejowych w mniejszych miejscowoÅ›ciach.
Samorządy będą mogły przejąć tory
Rada Ministrów przyjęła ponadto projekt ustawy, zgodnie z którÄ… tereny kolejowe, które obecnie sÄ… niewykorzystywane zostanÄ… przywrócone do ponownego użytku na cele transportowe.
- Możliwe będzie przekazywanie linii kolejowych do nieodpłatnego korzystania przez samorządy.
- Ograniczona zostanie likwidacja linii kolejowych. Będzie to możliwe pod warunkiem uzyskania zgody ministra infrastruktury.
- Oczekiwanym efektem bÄ™dzie przywrócenie ponownego eksploatowania infrastruktury kolejowej na terenach aktualnie nieczynnych lub po zlikwidowanej infrastrukturze kolejowej.
Wojewódzkie przewozy pasażerskie zostanÄ… wsparte za granicÄ… województwa.
- SamorzÄ…dy województw bÄ™dÄ… mogÅ‚y realizować przewozy kolejowe dalej niż do najbliższej stacji za granicÄ… województwa – przyczyni siÄ™ to do poprawy komunikacji na terenach pozbawionych obecnie dogodnych poÅ‚Ä…czeÅ„ kolejowych.
- RozwiÄ…zanie przeznaczone jest przede wszystkim dla organizatorów publicznego transportu zbiorowego (marszaÅ‚ków województw), którzy chcieliby realizować takie poÅ‚Ä…czenia bez potrzeby osobnego zawierania porozumienia miÄ™dzy województwami.
- Możliwe bÄ™dzie przeznaczanie Å›rodków Funduszu Kolejowego na finansowanie lub wspóÅ‚finansowanie przez województwa zadaÅ„ dotyczÄ…cych zakupu, modernizacji oraz napraw pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozów pasażerskich wykonywanych na podstawie umowy o Å›wiadczenie usÅ‚ug publicznych. Dodatkowo, możliwe bÄ™dzie wykorzystanie Å›rodków niewykorzystanych przez województwa w danym roku budżetowym – na realizacjÄ™ zadaÅ„ w latach nastÄ™pnych.
Co może zmienić się w naszym regionie?
Kto wie, może znów wrócÄ… zwykÅ‚e poÅ‚Ä…czenia kolejowe z SuwaÅ‚k do EÅ‚ku? Co prawda, powstaje Rail Baltica, ale te pociÄ…gi nie bÄ™dÄ… zatrzymywać siÄ™ na wiejskich i maÅ‚omiasteczkowych (nawet w Olecku) stacjach.
Natomiast już wiosna 2019 roku samorzÄ…d województwa warmiÅ„sko - mazurskiego deklarowaÅ‚, że, gdyby udaÅ‚oby siÄ™ skorzystać z programu Kolej Plus, to – zdaniem zarzÄ…du województwa – można by otworzyć 5 linii. Oprócz Kolei Nadzalewowej miaÅ‚yby być to linie: Bartoszyce – Lidzbark, Czerwonka – EÅ‚k, GoÅ‚dap – Olecko i Szymany – Chorzele.
PrzywrócÄ… poÅ‚Ä…czenia z EÅ‚ku do Olecka, Orzysza i GoÅ‚dapi?
Przed siedmioma laty zlikwidowano połączenie kolejowe Ełk - Olecko, jeszcze wcześniej, bo 12 lat temu - to samo zrobiono z linią Ełk- Orzysz- Mrągowo.
Doradca ministra infrastruktury PaweÅ‚ Czemiel mówiÅ‚ w marcu br., na konferencji prasowej w EÅ‚ku, że linie kolejowe z EÅ‚ku do Olecka i GoÅ‚dapi oraz z EÅ‚ku do Orzysza mogÄ… zostać przywrócone.
Najpierw jednak linie, które majÄ… przywrócone, muszÄ… znaleźć siÄ™ w planach transportowych województwa sporzÄ…dzanych przez jego samorzÄ…d, a potem trzeba zabiegać o dofinansowanie.
W Orzyszu tory już poprawiono, bo potrzebne sÄ… wojsku. Obecnie pojawia siÄ™ szansa, aby na tory wróciÅ‚y pociÄ…gi pasażerskie. Czy tak siÄ™, stanie, pokaże czas.
Odcinek EÅ‚k-Olecko (ze stacjÄ… Olecko), dÅ‚. ok. 20 km. Jest to odcinek linii czynny i eksploatowany. Obecnie na tym odcinku kursujÄ… tylko pociÄ…gi towarowe – Å›rednio 8 pociÄ…gów na dobÄ™. Ruch pociÄ…gów pasażerskich na tym odcinku zostaÅ‚ zawieszony w maju 1998 r. w latach 2005-2012 zostaÅ‚ przewrócony. Województwo warmiÅ„sko-mazurskie w 2012 r. zaprzestaÅ‚o prowadzenia przewozów pasażerskich na tej linii z uwagi na niskie potoki podróżnych, a tym samym wysokÄ… kwotÄ™ rekompensaty.
Najbardziej zniszczone sÄ… tory na odcinku Olecko – GoÅ‚dap. Odcinek kolejowy Olecko (bez stacji Olecko) - GoÅ‚dap ma dÅ‚ugość okoÅ‚o 37 km. Jest to odcinek linii nieczynny i nieeksploatowany. Ruch pociÄ…gów pasażerskich zostaÅ‚ zawieszony od kwietnia 1993 roku, natomiast pociÄ…gów towarowych od czerwca 2002 r. Obecnie stan techniczny infrastruktury na tej linii jest niedostateczny i nie ma możliwoÅ›ci wznowienia ruchu pociÄ…gów z jakakolwiek prÄ™dkoÅ›ciÄ….
WÅ‚adze GoÅ‚dapi nie ustajÄ… w staraniach reaktywowania poÅ‚Ä…czenia kolejowego z Oleckiem, co by daÅ‚o możliwość przemieszczania ludzi i towarów dalej, w gÅ‚Ä…b Polski i odwrotnie.
W grudniu 2018 roku rozmawiano w GoÅ‚dapi na ten temat z senator MaÅ‚gorzatÄ… Kopiczko, która przebywaÅ‚a w mieÅ›cie spotkaÅ‚a siÄ™ z goÅ‚dapskimi przedsiÄ™biorcami oraz wÅ‚adzami miasta. Uczestnicy spotkania zgodnie stwierdzili, że przywrócenie poÅ‚Ä…czenia kolejowego do GoÅ‚dapi byÅ‚oby kamieniem milowym w rozwiÄ…zaniu problemów zwiÄ…zanych miÄ™dzy innymi z transportem towarów, produkowanych przez goÅ‚dapskich przedsiÄ™biorców.
Małgorzata Kopiczko poinformowała zebranych, że, niestety, do 2020 roku nie uda się wprowadzić tej inwestycji do budżetu, jednak starania o to z jej strony, a także ze strony gołdapskiego samorządu, nie ustaną.
- Nie poddajemy siÄ™ – stwierdziÅ‚a wówczas senator Kopiczko ( w 2019 roku zostaÅ‚a wybrana senatorem na kolejnÄ… kadencjÄ™ – przyp.red). - BÄ™dziemy próbować wpisać odcinek GoÅ‚dap-Olecko do planów rozwoju linii kolejowej na nastÄ™pne lata.
Teraz pojawia siÄ™ nowa możliwość skorzystania z programu Kolej Plus. Na razie można próbować podróżować np. rowerem kolejowym.
WYG
ŹródÅ‚a: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów; Wrota Warmii i Mazur; UM GoÅ‚dap
Na fot:
1.Nieczynne tory
2. Rower kolejowy