Jeśli budżet państwa Polski będzie mieć dodatkowe źródła dochodów, to w pierwszej kolejności środki te będą skierowane do mniejszości narodowych i etnicznych.
Takie oświadczenie przedstawicieli rządu padło podczas ostatniego posiedzenia Komisji Wspólnej rządu i mniejszości narodowych i etnicznych. .
Przypomnijmy, że w projekcie budżetu na rok 2014 proponuje siÄ™ zmniejszyć o 18% dofinansowania dla mniejszoÅ›ci. A nasze paÅ„stwo wydawaÅ‚o dotÄ…d „astronomiczne” sumy na ten cel, bo aż caÅ‚e 16 mln zÅ‚otych w 2013 roku.
Wiceprezes Unii biaÅ‚oruskiej w Polsce SÅ‚awomir Iwaniuk, który wzięła udziaÅ‚ w spotkaniu Komisji Wspólnej, oÅ›wiadczyÅ‚, rzÄ…d polski przeczy sam sobie: - Zmniejszenie budżetu na kulturÄ™ mniejszoÅ›ci narodowych nie jest zgodne z tym, co ogÅ‚aszajÄ… minister finansów i premier Donald Tusk, że kryzys w Polsce zakoÅ„czyÅ‚ siÄ™. Dlaczego wiÄ™c w przyszÅ‚ym roku dla mniejszoÅ›ci spodziewać siÄ™ mniej pieniÄ™dzy? WiÄ™c dla mniejszoÅ›ci kryzys siÄ™ nie skoÅ„czyÅ‚?
Przedstawiciel mniejszoÅ›ci zauważyÅ‚ też, że planowane obniżki finansowania odbijÄ… siÄ™ negatywnie na okoÅ‚o 400.000 obywateli polskich, należącym do mniejszoÅ›ci narodowych i etnicznych, a także tych, którzy używajÄ… jÄ™zyka regionalnego. Ponadto, bÄ™dÄ… trudnoÅ›ci w realizacji licznych projektów kulturalnych.
BÄ™dzie mniej koncertów, festiwali, mniej dzieci bÄ™dzie uczyÅ‚o siÄ™ ludowych taÅ„ców, Å›piewu, jednym sÅ‚owem bÄ™dzie zanikać tożsamość narodowa.. Np. litewski obszar jÄ™zykowy w Polsce zmniejszyÅ‚ siÄ™ w ciÄ…gu kilkudziesiÄ™ciu lat aż trzykrotnie.
Zdaniem przedstawicieli mniejszoÅ›ci, zagraża to rozwijaniu ich tożsamoÅ›ci narodowej, bo bez pieniÄ™dzy nie da siÄ™ organizować dziaÅ‚alnoÅ›ci kulturalnej, Co gorsza, oÅ›wiata mniejszoÅ›ci też cierpi na niedostatek pieniÄ™dzy. Zmieniony algorytmu z ub. roku spowodowaÅ‚, że np. szkoÅ‚y w woj., podlaskim, w których dzieci uczÄ… siÄ™ jÄ™zyka biaÅ‚oruskiego, otrzymaÅ‚y od kilkudziesiÄ™ciu do nawet 300 tys. zÅ‚otych mniej pieniÄ™dzy.
Bardzo aktywna mniejszość litewska Polsce organizowaÅ‚a rocznie ok.50 przedsiÄ™wzięć kulturalnych, wydaje kilka czasopism. OtrzymywaÅ‚a rocznie 700 tys. zÅ‚otych. Już zrezygnowaÅ‚a z lokalu w Warszawie, planuje mniej imprez. Od 1 stycznia 2014 roku zlikwidowane zostanie Centrum Litewskiej Kultury Ludowej PuÅ„sku, uruchomione przed kilkoma laty z funduszy unijnych. Teraz zabrakÅ‚o pieniÄ™dzy na utrzymanie placówki.
Tymczasem, jak informowaÅ‚ 03.09.2103 roku minister spraw zagranicznych RadosÅ‚aw Sikorski, Polska przeznaczyÅ‚a w ubiegÅ‚ym roku na zagranicznÄ… pomoc rozwojowÄ… prawie 1,5 mld zÅ‚; wiÄ™kszość Å›rodków trafiÅ‚o do paÅ„stw Partnerstwa Wschodniego. W tym roku sÄ… także kierowane tam podobne sumy.
Jak poinformowaÅ‚ dziennikarzy minister Sikorski, w 2012 przeprowadzonych zostaÅ‚o 250 projektów realizowanych przez MSZ, inne ministerstwa, agendy rzÄ…dowe, organizacje pozarzÄ…dowe. W zeszÅ‚ym roku wartość pomocy rozwojowej wyniosÅ‚a 1,423 mld zÅ‚, czyli 0,09 PKB.
"Mimo ciÄ™cia wydatków publicznych, mimo kryzysu, Å›rodki na pomoc rozwojowÄ… udaÅ‚o siÄ™ zwiÄ™kszyć o 15 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem (...) Pomoc rozwojowa to coraz ważniejszy instrument prowadzenia polityki zagranicznej. Europa przyjmuje coraz wiÄ™cej odpowiedzialnoÅ›ci za procesy demokratyzacyjne na wschodzie i poÅ‚udniu Europy i coraz bardziej powierza te projekty nam, tak zwanym nowym krajom czÅ‚onkowskim" - zwróciÅ‚ uwagÄ™ szef MSZ. GÅ‚ównym obszarem kierowania polskiej pomocy sÄ… kraje Partnerstwa Wschodniego (Gruzja, MoÅ‚dawia, Armenia, Ukraina, BiaÅ‚oruÅ›, Azerbejdżan). Do tych paÅ„stw trafiÅ‚o ponad 50 proc. dwustronnej pomocy rozwojowej, czyli ok. 110 mln zÅ‚. Z krajów PW poÅ‚owa Å›rodków zostaÅ‚a skierowana na BiaÅ‚oruÅ›, w szczególnoÅ›ci na rozwój niezależnych mediów.
Tylko w ramach wsparcia dla niezależnej informacji na produkcjÄ™ i emisjÄ™ programów skierowanych do biaÅ‚oruskiego spoÅ‚eczeÅ„stwa w ramach umów koprodukcyjnych z Belsat TV, BiaÅ‚oruskim Radiem Racja i Euroradiem przeznaczono 21 966 942 PLN.
Do priorytetów tematycznych polskiej pomocy należaÅ‚y transformacja systemowa, demokratyzacja i prawa czÅ‚owieka. "DysponujÄ…c sumami, jakimi dysponujemy możemy doprowadzać do lepszego rzÄ…dzenia w niektórych krajach" - powiedziaÅ‚ Sikorski.
Nie negując potrzeby pomocy naszym wschodnim sąsiadom, zwracamy jedynie uwagę na dysproporcje:400 tysięcy obywateli III RP, należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, otrzymuje na wsparcie swej działalności kulturalnej 16 mln złotych, a tylko na Białoruś kierujemy trzy razy więcej pieniędzy.
Jan Wyganowski
