Dostępne bez recepty leki przeciwbólowe mają różny mechanizm działania. Wiele zależy od tego, co jest ich substancją czynną. Część z nich nie tylko zwalcza ból, ale łagodzi też stan zapalny i gorączkę. Zobacz, jak działają leki przeciwbólowe bez recepty.
Rodzaje leków bez recepty
Podstawowy podział leków przeciwbólowych bez recepty przedstawia się następująco:
- paracetamol,
- niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Paracetamol jest organicznym związkiem chemicznym, który pochodzi od acetanilidu. Może być stosowany zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Leki z tą substancją czynną są dostępne w formie tabletek, syropów i czopków. Można go podawać również dożylnie, ale tylko na zlecenie lekarza. Często jest jednym ze składników preparatów złożonych (łączy się go m.in. z witaminą C). Paracetamol można stosować przy bólach stawów, kości, mięśni, pleców, głowy, zębów i menstruacyjnych, a także przy gorączce.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to grupa leków, które mają różne substancje czynne. Zaliczane są do jednej kategorii ze względu na podobny mechanizm działania. Są dostępne w formie kapsułek, tabletek, maści oraz roztworów do wstrzykiwań (w tej postaci można je kupić tylko na receptę).
Lek przeciwbólowy bez recepty zaliczany do tej grupy może zawierać np. ketoprofen, kwas acetylosalicylowy, deksketoprofen, ibuprofen. Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą być stosowane przy bólach głowy, mięśni i stawów, zęba. Wykorzystuje się je także do leczenia niektórych chorób przebiegających ze stanem zapalnym (np. reumatoidalnego zapalenia stawów).
Jak działają leki z paracetamolem?
Paracetamol ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Natomiast wykazuje słabe działanie przy stanach zapalnych. Substancja w żaden sposób nie wpływa na proces krzepnięcia krwi. Do tej pory nie udało się wyjaśnić dokładnego mechanizmu działania paracetamolu. Wiadomo, że działa w ośrodkowym układzie nerwowym i blokuje tam enzym cyklooksygenazy COX-3. Tym samym nie zachodzi synteza prostaglandyn. Dodatkowo lek ten zwiększa poziom serotoniny. Paracetamol dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, a swoje maksymalne stężenie osiąga już po 30 minutach.
Jak działają niesteroidowe leki przeciwzapalne?
Niesteroidowe leki przeciwzapalne blokują cyklooksygenazę COX-1 i COX-2. W efekcie nie dochodzi do syntezy prostaglandyn i innych substancji odpowiedzialnych za wyzwolenie stanu zapalnego w tkankach (ból jest właśnie jednym z objawów zapalenia). Preparaty zaliczane do tej grupy mają też działanie przeciwgorączkowe.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne dobrze i szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Zaczynają działać po 30 minutach, a po 2 godzinach osiągają swoje maksymalne stężenie w surowicy krwi.
Jak stosować leki przeciwbólowe, aby działały poprawnie?
Leki przeciwbólowe dostępne bez recepty działają poprawnie, jeżeli są odpowiednio stosowane. Należy pamiętać, że NLPZ trzeba przyjmować z posiłkiem, ale paracetamol może być zażywany na czczo. W obu przypadkach konieczne jest popicie kapsułki lub tabletki dużą ilością wody, natomiast zabronione jest jednoczesne spożywanie kawy, napojów gazowanych lub soków owocowych (zwłaszcza grejpfrutowego). Wszystkie leki trzeba dawkować zgodnie z zaleceniami producenta – nie można nie tylko zwiększać dawki, ale też jej obniżać.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Z lekarzem trzeba skonsultować się, jeżeli lek przeciwbólowy dostępny bez recepty nie przynosi ulgi. Podobnie trzeba postąpić, gdy mija piąty dzień stosowania preparatu. Wizyta jest konieczna w przypadku wystąpienia skutków ubocznych.
(materiał partnera)
