W gminie, w której funkcjonuje 49 sołectw wydzielenie funduszu wiąże się z rozdrobnieniem środków. Brak wyodrębnionego funduszu nie będzie skutkował obniżeniem wydatków na rzecz poszczególnych wsi – tak władze gminy Suwałki argumentowały wniosek do radnych o odrzucenie projektu uchwały o wydzieleniu takiego funduszu w budżecie na rok 2016. Argumenty sekretarza i wójta poparła większość radnych.
Fundusz sołecki w założeniu ma służyć poprawie warunków życia mieszkańców zgodnie ze strategią rozwoju gminy.
Zgodnie z ustawą o funduszu sołeckim o przeznaczeniu środków w konkretnym sołectwie decydują mieszkańcy głosując w trakcie zebrania wiejskiego. Projekt wniosku dotyczący funduszu sołeckiego może złożyć sołtys, rada sołecka lub 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Uchwała zebrania wiejskiego dotycząca wniosku musi zostać dostarczona wójtowi do 30 września roku poprzedzającego rok, w którym poniesione zostaną wydatki.
Aby przedsięwzięcie mogło być zrealizowane w ramach funduszu sołeckiego, musi spełniać trzy warunki:
- służyć poprawie życia mieszkańców
- należeć do zadań własnych gminy
- być zgodne ze strategią rozwoju gminy
Aby wniosek o dofinansowanie z funduszu sołeckiego był poprawny, musi zawierać:
- wskazanie przedsięwzięć do realizacji na terenie danego sołectwa;
- oszacowanie kosztów realizacji planowanych przedsięwzięć;
- koszty przedsięwzięć muszą mieścić się w limicie środków przeznaczonych dla danego sołectwa;
- uzasadnienie, w którym należy przede wszystkim wskazać w jaki sposób realizacja danego przedsięwzięcia przyczyni się do poprawy warunków życia mieszkańców danego sołectwa.
W gminie Suwałki na wyodrębnione na ten cel konto trafiłoby 700-800 tys. zł. Problem polega nie tylko na tym, że jest to kwota niższa niż oczekiwania mieszkańców poszczególnych wsi, ale sposób jej naliczania kwestionowany jest przez wielu ekonomistów i samorządowców.
Okazuje się bowiem, że im więcej mieszkańców liczy sołectwo, tym mniej pieniędzy otrzyma na realizację swoich potrzeb.
Najlepiej widać to na przykładzie dwóch sołectw z gminy Suwałki:
najmniejsze, liczące zaledwie 7 mieszkańców Słupie, otrzymałoby 7.000 zł,
największe - Krzywe, w którym zameldowanych jest 460 osób – na fundusz sołecki dostałoby tylko 26.000 zł.
