Jak informował radnych gminy Sejny wójt Dariusz Łostowski, są już pierwsze propozycje Sejn i rejonu Łoździeje na Litwie dotyczące wspólnych projektów w ramach Polsko -Litewskiego Obszaru Funkcjonalnego.
Składają je zarówno samorządy po obu stronach granicy, jak i mieszkańcy. We wrześniu 2020 roku trafia do Brukseli.
Szlaki wodne, autobusowe i drogowe
Ciekawy jest m.in. projekt zgłoszony przez mieszkańców pogranicza, a dotyczący odnowienia szlaku wodnego (kajakowego) między jeziorami Gaładuś i Hołny oraz dalej na litewskie jeziora. Rzeka Hołny łączy się bowiem z jeziorami po drugiej stronie granicy. Takie przedsięwzięcie uatrakcyjniłoby rejon turystycznie.
Z myślą o mieszkańcach pogranicza oraz turystach rejon Loździeje chciałby za unijne pieniądze uruchomić połączenia autobusowe na trasie Łoździeje - Sejny - Augustów. Wzorują się na podobnych rozwiązaniach na zachodniej granicy UE. Wójt D. Łostowski zauważa, że „Sejny są biała autobusowa plamą na takiej mapie”.
Gmina Sejny chciałaby pozyskać też fundusze na turystyczny Trakt Królewski Berżniki - Kopcewo ( Kapciamiestis), remont remizy OSP w Żegarach i miejsca spotkań we wsi Sumowo.
Kultura i rekreacja na sejneńsko - łoździejskim pograniczu
Samorząd gminy Sejny starać się też będzie o pieniądze także odnowienie starego budynku po Klubie Kultury w Berżnikach i utworzenie tam Gminnego Ośrodka Kultury. To będzie wspólny projekt z rejonem Łoździeje, który też dysponuje takim budynkiem. Na początku lipca ten projekt nie zyskał akceptacji Komitetu Wykonawczego Interreg Polska - Litwa. Oba samorządy dysponują już dokumentacją techniczną tego przedsięwzięcia i szukają innych źródeł finansowania. Jednym z nich mają być ewentualne pieniądze w ramach Polsko -Litewskiego Obszaru Funkcjonalnego.
- Mamy 4200 mieszkańców i ani jednej placówki kultury - mówi Dariusz Łostowski, wójt gminy. - Dłużej tak nie może być. Samorząd chce, by ośrodek kultury powstał w Berżnikach, największej wsi w gminie.
Inwestycja ma kosztować około miliona, a jej realizację planowano już w 2017 roku. Gmina wciąż stara się o ok. 70 procentowe dofinansowanie inwestycji. Udało się na razie uczynić tylko pierwszy krok, czyli zagospodarowanie w 2018 roku terenu wokół budynku. Wartość projektu wyniosła 233 tys. zł, a dofinansowanie z UE - 197 tys. zł. Pieniądze pozyskano w ramach Suwalsko-Sejneńskiej Lokalnej Grupy Działania.
W ramach inwestycji wykonano ogrodzenia wraz z wymianą bramy wjazdowej oraz furtek wejściowych, tereny utwardzone z kostki betonowej na podsypce piaskowej, schody terenowe na gruncie w kierunku jeziora, altanę grillowi. Na tyłach budynku znajduje się zejście na brzeg jeziora Kelig, doskonały na organizację publicznej plaży dla mieszkańców i turystów. Trzeba tylko jeszcze zagospodarować plażę.
Na razie będzie tylko remontowana w Berżnikach remiza OSP, bo pozyskano ta ten cel rządowe pieniądze.
Bruksela dostrzega Transgraniczny Polsko - Litewski Obszar Funkcjonalny
14 marca 2018r. samorządowcy z Polski: Gminy Puńsk, Gminy Rutka Tartak, Gminy Giby, Gminy Sejny, Miasta Sejny, Gminy Szypliszki, Gminy Wiżajny oraz litewscy: Rejonu Łoździejskiego, Rejonu Kalwaryjskiego, Rejonu Wiłkowyskiego podpisali deklarację „o podjęciu wspólnych prac umożliwiających Rządom Rzeczpospolitej Polskiej i Republiki Litewskiej oraz organom Unii Europejskiej podjęcie decyzji o utworzeniu polsko-litewskiego transgranicznego obszaru funkcjonalnego w celu poprawy poziomu życia mieszkańców obszaru pogranicza polsko-litewskiego. Do projektu przystąpiła też nieco później gmina Krasnopol.
Jesienią 2018 roku zakończył się cykl konsultacji społecznych na temat programu dla mającego powstać Transgranicznego Polsko - Litewskiego Obszaru Funkcjonalnego. Celem była szeroka debata dotycząca lokalnych relacji polsko-litewskich i zebranie materiałów do diagnozy oczekiwań ludności zamieszkującej na pograniczu polsko-litewskim co do zakresu potrzeb rozwoju relacji bilateralnych w aspekcie gospodarczym, infrastrukturalnym, współpracy kulturalnej, edukacyjnej, turystycznej i wspólnego rozwiązywania lokalnych problemów i bezpieczeństwa.
W spotkaniach i dyskusjach brali udział m.in. działacze samorządowi i lokalni przedstawiciele życia gospodarczego, nauczyciele, działacze kultury i zwykli mieszkańcy.
Wypracowano szereg wniosków, propozycji, postulatów w wielu dziedzinach życia społecznego i gospodarczego pogranicza.
Dla Sejn i współpracujących samorządów w praktyce funkcjonowanie obszaru funkcjonalnego sprowadza się do zdobywania funduszy na realizację potrzebnych inwestycji: m.in. drogi, komunikację, tworzenie miejsc pracy czy współpracę międzynarodową.
Polscy i litewscy samorządowcy liczą na to, że w nowej perspektywie po 2020 roku wspólnie uda się pozyskać fundusze, które będą zarezerwowanie w budżecie UE dla obszarów przygranicznych.
Komisja Europejska zleciła na początku 2020 roku badania na temat możliwości rozwoju turystyki na polsko - litewskim obszarze przygranicznym. Fundusze pochodzą z UE.W ramach realizowanego na zlecenie Komisji Europejskiej projektu pt. „Identyfikacja kluczowych elementów transgranicznego funkcjonalnego obszaru turystycznego na pograniczu polsko - litewskim” samorządy polskie i litewskie zawarły porozumienie, którego celem jest rozwój turystyki na obszarze.
Projekt Transgranicznego Polsko - Litewski Obszaru Funkcjonalnego już wcześniej zyskał poparcie m.in. polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które przyznało w 2018 roku 122 985,00 zł na realizację zadania p.n. „Budowa relacji społecznych, gospodarczych, kulturalnych, edukacyjnych i turystycznych mieszkańców stref przygranicznych Polski i Litwy.”
WYG
Fot:Arch
