Puńsk, wraz litewskimi samorządami Pagegiai i Kedainiai, realizuje projekt, pn.. „Historia litewsko-polska z perspektywy trzech miast”. Jest on współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Litwa - Polska
Projekt ma zwiększyć współpracę pomiędzy samorządami Pagegiai, Puńsk oraz Kėdainiai poprzez wspieranie, rozwój oraz zwiększenie zainteresowania wspólnym dziedzictwem kulturowym, w celu przyciągnięcia większej liczby turystów z LT i PL oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń.
Realizacja działań projektu pozwoli trzem miastom, tak samo jak i pograniczu polsko-litewskiemu, w rozwijaniu dziedzictwa kulturowego, tworzeniu nowych atrakcyjnych miejsc turystycznych oraz zachowaniu wspólnego dziedzictwa kulturowego.
Cel ma być osiągnięty poprzez ustanowienie trwałych powiązań w zakresie rozwoju kultury, wymiany, promocji, organizowanie imprez kulturalnych, tworzenie ujednoliconych wycieczek dla zwiedzających, dostosowanie muzeów do potrzeb turystów, w szczególności dla starszych i niepełnosprawnych osób.
Czas trwania projektu: 18 miesięcy (od 01.04.2019 r. do 30.09.2020 r.).
Beneficjent Wiodący – Administracja Samorządu Pagėgiai, Beneficjent 2 – Gmina Puńsk, Beneficjent 3 – Muzeum Regionalne Kėdainiai.
Całkowity budżet projektu: 714 771,24 EUR
Dofinansowanie z ERDF 85% tj. 607 555,53 EUR
Wkład własny tj. 15% 107 215,71 EUR
Budżet Gminy Puńsk: 214 643,69 EUR
Dofinansowanie z ERDF 85% tj. 182 447,13 EUR
Wkład własny tj. 15% 32 196,56 EUR
W ramach projektu przewidziana jest m.in. renowacja budynku starej plebanii w Puńsku, w którym obecnie mieści się muzeum pod tą sama nazwą.
Drewniany budynek stoi obok kościoła i ma ponad sto lat. budynku. Nieremontowanym od lat.. Po wybudowaniu w latach 60. ub. wieku nowej, przez jakiś czas korzystała z niej młodzież. Potem znalazło tu miejsce Stowarzyszenie Litewskiej Kultury Etnicznej. Utworzyło Izbę Regionalną, działająca od 1995 roku. Przewodnicy, nauczyciele i twórcy sztuki ludowej od lat zbierają wspaniałe eksponaty i prezentują je właśnie w Starej Plebani.
W muzeum „Stara Plebania” można oglądać wystawy stałe dawnych strojów ludowych i rękodzieła ludowego (tkanin, rzeźb drewnianych, ceramiki, wycinanek, obrazów, plecionek). W Izbie można także zakupić współczesne rękodzieło (wystawa – sprzedaż wyrobów twórców ludowych)
Zasoby stale się powiększają. Jest tu także część poświecona historii parafii Puńsk.
Niebawem gmina ogłosi przetarg na generalny remont budynku. Prace powinny rozpocząć się i zakończyć w 2020 roku. W ramach projektu zakupione będzie również wyposażenie m.in. system naświetleniowy, manekiny, regały wystawiennicze i ekspozycyjne.
Po stronie litewskiej
W ramach działalności inwestycyjnej w Pagėgiai planowane jest zaaranżowanie przestrzeni w Muzeum Martynas Jankus, dzięki czemu będą one bardziej odpowiednie dla działań edukacyjnych, szczególnie dla osób niepełnosprawnych.
Z kolei w Kedainiai gruntowy remont przechodzi remont budynku regionalnego muzeum. Budynek, w którym mieści się placówka, jest wpisany do rejestru zabytków, ale jest mocno zniszczony. Kedainiai korzystają też przy modernizacji muzeum z funduszy z programu Interreg Litwa - Łotwa - Białoruś.
Działania nieinwestycyjne
Odbywają się spotkania, głównie młodzieży, wizyty studyjne, które pomagają partnerom z sąsiednich krajów poznać te regiony Litwy oraz Polski. Są też wspólne szkolenia pn. „Technologiczne innowacje w muzeach, jako źródła przewagi konkurencyjnej” oraz „Zachowanie lokalnego rękodzieła”;
Odbyło się już kilka warsztatów w Puńsku i Pagiegiai.
Pierwsze wspólne warsztaty w Puńsku pt. „Wizyta w Muzeum Starej Plebanii w Puńsku i ocena sytuacji - problemy i rozwiązania” odbyły się 25/26 lipca 2019 r., a kolejne we wrześniu br. W warsztatach uczestniczyły osoby z Puńska, Pagegiai i Kedainiai, zarówno pracownicy z instytucji beneficjenta, czyli Gminy Puńsk, jak i osoby z instytucji kulturalnych, historycznych, centrów turystycznych, muzeum. Podczas tych warsztatów uczestnicy poznali specyfikę Muzeum oraz jego zakres działalności, obecne problemy i potencjalne sposoby ich rozwiązania.
Przedstawiciele gminy Puńsk uczestniczyli również w warsztatach w litewskich Pagegiai, które odbyły się w dniach 6-7 oraz 14-15 czerwca 2019 r. Tam uczestnicy zapoznali się z działalnością Muzeum Martyno Jankaus, jego teraźniejszą sytuacją i problemami, z jakimi się boryka oraz możliwościami rozwiązań.
Warsztaty są jednym z działań projektu mające na celu utworzenie sieci promocji wspólnej historii oraz dziedzictwa historycznego. Po zakończeniu wszystkich warsztatów (u każdego z Partnerów) nastąpi podpisanie Porozumienia Współpracy w zakresie promocji wspólnej historii i dziedzictwa kulturowego. Porozumienie będzie zawierać m. in. elementy strategiczne dotyczące promocji wspólnego dziedzictwa oraz listę przyszłych możliwych wspólnych projektów.
WYG
Źródła: UG Puńsk; Muzea w Pagegiai i Kedainiai
Na fot:
1-2 Stara plebania w Puńsku
3.Przy starej plebani wójt gminy Puńsk Witold Liszkowski oraz przewodnicząca Stowarzyszenia Litewskiej Kultury Etnicznej Aldona Wojciechowska
4- 5. Warsztaty w Puńsku ( fot. UG Puńsk)
6. Muzeum w Pagegiai ( fot. Muzeum w Pagegiai)
