Radni gminy Puńsk zdecydowali, że nie będą tworzyć w gminie funduszu sołeckiego.
Fundusz sołecki to środki finansowe wyodrębnione w budżecie gminy, które są zagwarantowane dla sołectw na wykonanie przedsięwzięć służących poprawie warunków ich życia. Pieniądze z funduszu sołeckiego można wydać na przedsięwzięcia służące poprawie warunków życia mieszkańców. Muszą to być przedsięwzięcia w ramach zadań własnych gminy i zgodne ze strategią rozwoju gminy.
Zebranie wiejskie - czyli mieszkańcy danego sołectwa - podejmują decyzje na co mają zostać wykorzystane ww. środki finansowe. Sołectwo może ze środków z funduszu sołeckiego sfinansować np. remont chodnika, budowę placu zabaw, zorganizować festyn, posadzić drzewa, zadbać o porządek we wsi (np. postawić kosze na śmieci), wyremontować wiatę przystankową.
To, co dane sołectwo może faktycznie zrobić, zależy od wysokości środków finansowych, które są w jego dyspozycji. Jeżeli mieszkańcy sołectwa zdecydują, to mogą wspomóc wykonanie konkretnych zadań, w tym m.in. poprzez własną pracę (społeczną).
Fundusz sołecki można też wykorzystać na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej.
Fundusz sołecki jest realizowany od 2009 roku. Uchwały samorządów o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęte po 20 lutego 2014 r. na podstawie nowej ustawy o funduszu, sołeckim są bezterminowe.
Z budżetu państwa zwracana jest gminom część wydatków w ramach funduszy sołeckich. Wysokość zwrotu wynosi od kilkunastu do 40%, najwyższy zwrot dostają gminy najuboższe, a najmniejszy te najbogatsze. Zgodnie z przepisami ustawy „pełen cykl” dotyczący realizacji „jednego” funduszu sołeckiego trwa 3 lata (np. w roku 2020 gmina podejmuje uchwałę o wyodrębnieniu w budżecie gminy funduszu sołeckiego, który będzie realizowany w 2021 r., a w 2022 r. następuje zwrot z budżetu państwa części wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego - czyli: planowanie, realizacja, zwrot.
Chętnie z tworzenie funduszy sołeckich decydują się duże gminy, z dużą liczba mieszkańców w jednym sołectwie. Mniejsze zazwyczaj stoją na stanowisku, że fundusz powoduje rozdrobnienie środków finansowych. Lepiej jest - korzystając np. z funduszy unijnych, m.in. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, gdzie jest duże dofinansowanie - jednego roku zbudować coś, np., drogę, place zabaw, rekreacji, a drugiego roku zrobić to w kolejnym sołectwie.
Wyodrębnione pieniądze w małych sołectwach nie dają takich możliwości. Ustawa określa bowiem szczegółowe zasady tworzenia tego funduszu Jest on zależny od wartości dochodu na jednego mieszkańca, jaki przypada w gminie, w przeliczeniu na ilość mieszkańców w danej wsi. Jak jest mała liczebnie wieś, a takie są obecnie w większości, np. na Sejneńszczyźnie, to i sołectwo ma bardzo małe fundusze na realizację zadań
Według danych MSWiW, w 2018 roku w 1596 gminach w kraju wyodrębniono fundusz sołecki, a w 2019 - w 1593. Ogólna liczba gmin w kraju w 2019r. roku wynosiła - 2477. Liczba gmin, w których są sołectwa – 2174 (dane GUS z 2017 r.). Według stanu na dzień 27 czerwca 2018 r. liczba sołectw wynosiła 40 725 (dane GUS).
Wysokość zwrotu z budżetu państwa części wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego w roku 2018 wyniosła 123 594 tys. zł, zaś w 2019r. - 125 677 tys. zł (ok. 126 mln). Na rok 2020 w budżecie państwa zaplanowano kwotę (rezerwa celowa) 142 000 tys. zł, a na 2021r. - 145 500 tys. zł.
WYG