Puńsk. Odbudują szpitalik, ale brak chętnego na remont synagogi

W Puńsku od lat straszył swym wyglądem bardzo stary budynek stojący przy placu obok kościoła. Mieszkańcy zwali go szpitalikiem, bo kiedyś funkcjonował tu przykościelny punkt opieki zdrowotnej. Już niebawem obiekt zostanie zburzony, a w jego miejsce powstanie nowy.

Puńsk był kiedyś miastem królewskim, składającym się z trzech jurysdykcji: właściwego miasta posiadającego samorząd, dworu leśniczego oraz plebanii z ogrodami i innymi posiadłościami miejscowego proboszcza. Już w 1700 roku w osadzie działała kościelna szkoła, był przykościelny szpitalik. W mającym ponad sto lat budynku mieszkał również organista, a następnie, przez wiele lat, schronienie znajdywali w nim starsi mieszkańcy parafii.

Dom od dawna stał pusty i niszczał, aż znalazł się człowiek gotów za własne pieniądze go odremontować i przeznaczyć na mieszkania dla potrzebujących starszych ludzi. Wnet okazało się, że drewniany budynek jest tak zniszczony, zmurszały, że do remontu się jednak nie nadaje . Postanowiono więc go zburzyć i odbudować. Budynek nie jest wpisany do rejestru zabytków, więc konserwator nie stawia przeszkód. Mają tu powstać cztery mieszkania na parterze cztery na poddaszu. Z zewnątrz będzie przypominał dawną konstrukcję, a wewnątrz wykorzystane będą nowoczesne materiały budowlane.

Koszt inwestycji szacuje się na 1,2 mln złotych, które pokryje prywatny inwestor. Mieszkania, tak jak dawniej, będą przeznaczone dla uboższych, starszych osób. Być może gmina wykorzysta dokumentację na budowę własnych niewielkich mieszkań. Stara się o fundusze na ten cel.

Nadal natomiast straszy wyglądem spalona przed kilkoma laty była synagoga żydowska. Przed wojną miasteczku zamieszkiwała duża ilość osób narodowości żydowskiej. Mieli swoje sklepy, zakłady rzemieślnicze, usługowe, no i oczywiście swoją świątynię.

Synagoga w Puńsku została wybudowana na przełomie XIX-XX w. Podczas II wojny światowej, w 1941 r., Niemcy zdewastowali synagogę. Po wojnie w opuszczonym budynku mieściło się mieszkanie, kino oraz sklep.

Po 1989 roku Gmina Żydowska odzyskała synagogę, ale nie prowadziła tam żadnych prac konserwacyjnych. 7 stycznia 2015 r. w synagodze wybuchł pożar, który zniszczył poddasze budynku. Od tamtej pory budynku nie naprawiono. Nadal straszy swym wyglądem i - bez wątpienia - nie jest dobrą wizytówka osady.

Wójt gminy Witold Liszkowski wielokrotnie interweniował w tej sprawie u organizacji żydowskich, ale bez skutku. Przed dwoma miesiącami wysłał w tej sprawie pismo do władz organizacji żydowskich w Izraelu, zajmującej się dziedzictwem kulturowym, ale też nie otrzymał odpowiedzi.

Szacuje się, że koszt generalnego remontu dawnej synagogi może wynieść nawet 4 mln złotych. Samorząd Puńska, gdyby nawet miał takie pieniądze ( a nie ma), nie może podjąć się remontu, bo synagoga to nie jego własność.

WYG

Na fot. Niszczejąca synagoga w Puńsku