W sobotę i niedzielę (21- 22.07.) w skansenie w Puńsku odbył się już XXXIII Festiwal Teatru na Klepisku. Swój kunszt aktorki zaprezentowały litewskie amatorskie ludowe teatry z Litwy oraz naszego rejonu.
Podczas festiwalu teatry grały głównie przedstawienia oparte na motywach wiejskiego życia, choć nie zabrakło i poważniejszych historycznych tematów. Suwalski teatr "Sūduva" zagrał na dziedzińcu skansenu sztukę Maironisa "Jurate i Kąstytis" oraz fragment dramatu historycznego V. Mykolaitisa- Putinasa "Valdovas" (Władca)
Natomiast teatr działający przy Uniwersytecie III wieku w Puńsku „Bobutes” ( Babcie), jak zwykle wystąpił kabaretowo, odnosząc się do aktualnych aspektów naszego życia. Ich przedstawienie pt. „Desperackie babcie” wywołało wiele śmiechu i aplauzu.
Było też przedstawienie dla dzieci.
Ponad 100 lat teatru
Co prawda był to XXXIII festiwal, ale litewski teatr ludowy żyje prawie nieprzerwane już od 118 lat!
Korzenie teatru litewskiego na ziemi puńskiej sięgają roku 1906, kiedy to wystawiono pierwszą komedię Keturakisa „Amerika pirtije ( Ameryka w łaźni)”. Od tego czasu teatry litewskie rozprzestrzeniły się po całym regionie Sejneńskim
W 2006 roku, w Puńsku właśnie, obchodzono okrągłą rocznicę wystawienia na ziemiach litewskich pierwszej sztuki teatralnej, co upamiętniono kamiennym obeliskiem, ze stosownym napisem, stojącym opodal skansenu, przy karczmie litewskiej.
Najstarszym teatrem tego typu w Polsce jest zaś Teatr Stodolany przy Domu Kultury Litewskiej w Puńsku, który powstał w 1958 roku. W 2018 roku otrzymał wyróżnienie za zasługi oraz nagrodę pieniężną ministra kultury RP z okazji 60-lecia swego istnienia.
Był 31 grudnia 1958 roku. W sali kinowej oświetlonej lampami naftowymi wyświetlono komedię Sofijasa Kymantaitė-Čiurlionienė „Kuprotas oželis” ( Garbaty Osiołek) w reżyserii pedagoga Juozasa Vainy. W 1959 roku Juozas Vaina i Juozas Makimavičius wystawili dramat historyczny „Herkus Mantas” Juozasa Gruša.
A potem były kolejne i kolejne sztuki teatralne wystawiane przez Teatr Stodolany przy Domu Kultury Litewskiej w Puńsku.
W 1986 r Kierownictwo teatru rozpoczęła Teklė Paransevičienė. Od tego czasu teatr co roku wystawiał co najmniej jedno przedstawienie, a gatunek komedii na stałe zadomowił się w repertuarze.
W 1997 ówczesna dyrektor DKL Teklė Paransevičienė została odznaczona Wielkim Bursztynowym Orderem Honorowym Republiki LItewskiej i uzyskała prawo do tytułu Kawalera Wielkiego Bursztynowego Orderu.
Od 2007 z Teatrem na Klepisku w Puńsku współpracuje reżyserka Jolanta Malinauskaitė-Vektorienė.
W ciągu ponad pół wieku lat istnienia Teatru na Klepisku przy DKL wystawiono kilkadziesiąt przedstawień, w których wystąpiło ponad grubo ponad 150 artystów amatorów.
Sama nazwa Teatr Stodolany, czy też na Klepisku wzięła się stąd, że przed laty nie było na wsi ani domów kultury, ani świetlic. Jedynym miejscem, gdzie mógł zebrać się tłum ludzi, była waśnie stodoła, z klepiskiem, jako centralnym miejscem. Potem, w latach 70- tych ubiegłego wieku, gdy jakieś tam domy kultury co prawda już były, to rolnicy budując nowe stodoły, specjalnie przystosowywali je nie tylko do składowania siana i zboża, ale i…wystawiania sztuk teatralnych. W zasadzie w każdej wsi można było znaleźć z jedną taką stodołę.
Takie przedstawienia na Sejneńszczyźnie, obywały się m.in. w Krejwianach, Wołyńcach, Klejach, Wojtokiemiach, Żegarach, Rejsztokiemiach, Przystawańcach i w wielu innych wsiach.
Obecnie m.in. ze względów bezpieczeństwa pożarowego, takie spektakle odbywają się bądź w domach kultury, bądź puńskim w skansenie.
WYG
Fot: Vita Vadoklyte; Audrius Kublickas; Jolanta Malinowska - Wiaktor
