Puńsk. Wirtualny spacer po skansenie

Można już wybrać się na wirtualny spacer po skansenie - zagrodzie litewskiej z przełomu XIX i XX w Puńsku.

Na zlecenie Urzędu Gminy została wykonana odpowiednia aplikacja. Zwizualizowana została zagroda litewska z przełomu XIX i XX oraz szczególne miejsca, takie jak:

- chałupa ( 4 pomieszczenia),

- spichlerz ( 1 pomieszczenie)

- chlew ( 3 pomieszczenia)

Szacowany łączny obszar wynosi 187 m2.

Wykonawca aplikacji umieścił w niej m.in. zdjęcia-panoramy o jakości HDR, zapewniającej duży realizm fotografii, sprawiających, że wirtualny spacer odbywać się będzie tak, jak w rzeczywistości. Nawiguje się po nim strzałkami, mogąc "spojrzeć" w dół, w górę i na boki.

Można rzeczywiście obejrzeć skansen nie tylko zewnątrz, ale i „wejść” do poszczególnych budynków oraz znajdujących się tam pomieszczeń, popodziwiać bogactwo tutejszej dawnej kultury, zobaczyć stare sprzęty, narzędzia, tkaniny, itp.

Wirtualny spacer umożliwia dostęp i poruszanie się w postaci interaktywnego linku z systemem WWW Urzędu Gminy oraz Domu Kultury Litewskiej. Wystarczy kliknąć na:

https://www.theasys.io/viewer/6heRgzIuiOcugf47NuToQ24CCPGnMR/

Wójt gminy Witold Liszkowski spodziewa się, że to przedsięwzięcie pomoże w promocji Puńska. Część osób, które zobaczą skansen on-line, przyjedzie odwiedzić nie tylko skansen, ale i gminę oraz okolice.

Puński skansen

Puński skansen obchodził w 2017 roku jubileusz 25 lat istnienia. Idea stworzenia w Puńsku muzeum na wolnym powietrzu narodziła się jeszcze w 1986 roku. Zanim jednak placówka została oddana do użytku, poszukiwano zarówno budynków, jak i elementów wyposażenia. Zostały przeniesione ze wsi Wojtokiemie. Znajduje się po lewej stronie drogi Puńsk-Sejny w odległości 0,5 km od centrum Puńska.

W postaci takiej jak obecnie, muzeum można podziwiać od 1992 roku. W skład zrekonstruowanej zagrody litewskiej z przełomu XIX i XX wieku wchodzą cztery drewniane budynki: chałupa, spichlerz, budynek inwentarski (obora), stodoła, żuraw.

Budynki ułożone są w kwadrat. Najbliżej drogi usytuowana jest dwudrzwiowa stodoła z plewnikiem na zapleczu. Naprzeciw stodoły stoi chata wiejska, zaś w poprzek do nich stoją obora i świronek. Między świronkiem i chatą znajduje się studnia z żurawiem, obok niej drugi. Jest to typowa zagroda wielobudynkowa, najbardziej charakterystyczna na terenie Sejneńszczyzny, średniozamożnego rolnika. Zagroda posiada również drewniane ogrodzenie ze sztachet i żelazny kierat za stodołą. Przy chacie urządzono tradycyjny wiejski ogródek.

Wszystkie budynki są drewniane, zrębowe, postawione na kamieniach lekko powiązanych wapnem i cementem. Do pokrycia dachów użyto słomy. Tuż przy ogrodzie błyszczy lustro niewielkiego stawu.

W stodole przechowywano płody rolne, maszyny rolnicze i inne narzędzia pracy. Tu, też, początkowo przy pomocy cepów, młócono zboże i inne płody rolne. Później młocarnię napędzano kieratem. Obecnie w spichlerzu, chałupie i oborze oglądać można różnorodne wystawy stałe i czasowe związane z kulturą ludową. Można m.in. obejrzeć sprzęty używane na terenie pogranicza polsko-litewskiego do tkania, m.in. krosno, snowadło, kołowrotek, narzędzia do uprawiania ziemi oraz przechowywania ziaren.

Skansen służy też do wystawiania sztuk teatralnych, przeglądów zespołów folklorystycznych i ich występów, spotkań kapeli ludowych. Wewnątrz stodoły są ławki dla widzów oraz scena dla artystów i rekwizyty teatralne. Tu, co roku, odbywa się Festiwal Teatrów Stodolanych.

Skansen Puńsku został odznaczony 2. nagrodą za Najlepiej Zachowany Zabytek Budownictwa Drewnianego w Województwie Podlaskim.

W 2019 roku przeprowadzono generalny remont skansenu. Samorząd pozyskał na ten cel fundusze z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Obecny projekt Wirtualnego Spaceru też został realizowany z tego samego Programu.

W 2019 roku wykonano prace zarówno na zewnątrz budynków ( nowe pokrycie), jak i wewnątrz, m.in. dokonano wymiany podłóg i podsufitki z desek, przemurowano piece i trzony kuchenne, pomalowano tynki wewnętrzne.

Natomiast budynek, w którym odbywają się przedstawienia teatralne, a który nie jest wpisany w rejestr zabytków, został pokryty wiórami olchowymi. To trwalszy materiał od słomy. Pokrycie dachu tego budynku gmina sfinansowała ze środków własnych.

WYG

Na fot: Skansen w Puńsku. Fot. UG Puńsk