W niedzielę, 28 maja, o godz. 11.00, nastąpi uroczyste otwarcie sezonu turystycznego w skansenie w Puńsku.
W programie:
- WystÄ™p uczniów ze szkoÅ‚y Muzycznej w PuÅ„sku
- WystÄ™p zespoÅ‚u etnograficznego Gimtine”
- Muzyka ludowa na żywo
-Dmuchana zjeżdżalnia dla dzieci
O 13.00 - Warsztaty Rękodzielnia STYK z Podwojponie
- Poczęstunek przygotowany przez Koło Gospodyń Wiejskich
Puński skansen
W postaci takiej jak obecnie, skansen można podziwiać od 1992 roku. W skład zrekonstruowanej zagrody litewskiej z przełomu XIX i XX wieku wchodzą cztery drewniane budynki: chałupa, spichlerz, budynek inwentarski (obora), stodoła, żuraw.
Idea stworzenia w PuÅ„sku muzeum na wolnym powietrzu narodziÅ‚a siÄ™ jeszcze w 1986 roku. Zanim jednak placówka zostaÅ‚a oddana do użytku, poszukiwano zarówno budynków, jak i elementów wyposażenia. ZostaÅ‚y przeniesione ze wsi Wojtokiemie. Znajduje siÄ™ po lewej stronie drogi PuÅ„sk-Sejny w odlegÅ‚oÅ›ci 0,5 km od centrum PuÅ„ska.
W 2019 roku przeprowadzono generalny remont skansenu. SamorzÄ…d pozyskaÅ‚ na ten cel fundusze z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. W 2019 roku wykonano prace zarówno na zewnÄ…trz budynków ( nowe pokrycie), jak i wewnÄ…trz, m.in. dokonano wymiany podÅ‚óg i podsufitki z desek, przemurowano piece i trzony kuchenne, pomalowano tynki wewnÄ™trzne.
Budynki uÅ‚ożone sÄ… w kwadrat. Najbliżej drogi usytuowana jest dwudrzwiowa stodoÅ‚a z plewnikiem na zapleczu. Naprzeciw stodoÅ‚y stoi chata wiejska, zaÅ› w poprzek do nich stojÄ… obora i Å›wironek. MiÄ™dzy Å›wironkiem i chatÄ… znajduje siÄ™ studnia z żurawiem, obok niej drugi. Jest to typowa zagroda wielobudynkowa, najbardziej charakterystyczna na terenie SejneÅ„szczyzny, Å›redniozamożnego rolnika. Zagroda posiada również drewniane ogrodzenie ze sztachet i żelazny kierat za stodoÅ‚Ä…. Przy chacie urzÄ…dzono tradycyjny wiejski ogródek.
Wszystkie budynki sÄ… drewniane, zrÄ™bowe, postawione na kamieniach lekko powiÄ…zanych wapnem i cementem. Do pokrycia dachów użyto sÅ‚omy. Tuż przy ogrodzie bÅ‚yszczy lustro niewielkiego stawu.
W stodole przechowywano pÅ‚ody rolne, maszyny rolnicze i inne narzÄ™dzia pracy. Tu, też, poczÄ…tkowo przy pomocy cepów, mÅ‚ócono zboże i inne pÅ‚ody rolne. Później mÅ‚ocarniÄ™ napÄ™dzano kieratem. Obecnie w spichlerzu, chaÅ‚upie i oborze oglÄ…dać można różnorodne wystawy staÅ‚e i czasowe zwiÄ…zane z kulturÄ… ludowÄ…. Można m.in. obejrzeć sprzÄ™ty używane na terenie pogranicza polsko-litewskiego do tkania, m.in. krosno, snowadÅ‚o, koÅ‚owrotek, narzÄ™dzia do uprawiania ziemi oraz przechowywania ziaren.
Skansen sÅ‚uży też do wystawiania sztuk teatralnych, przeglÄ…dów zespoÅ‚ów folklorystycznych i ich wystÄ™pów, spotkaÅ„ kapeli ludowych. WewnÄ…trz stodoÅ‚y sÄ… Å‚awki dla widzów oraz scena dla artystów i rekwizyty teatralne. Tu, co roku, odbywa siÄ™ Festiwal Teatrów Stodolanych.
Skansen PuÅ„sku zostaÅ‚ odznaczony wczeÅ›niej 2. nagrodÄ… za Najlepiej Zachowany Zabytek Budownictwa Drewnianego w Województwie Podlaskim.
W planach jest jeszcze przeniesienie do skansenu starego domu po panu Budzejko z Boksz.
Wirtualny spacer po skansenie
Można też wybrać się na wirtualny spacer po skansenie - zagrodzie litewskiej z przełomu XIX i XX w Puńsku.
Na zlecenie UrzÄ™du Gminy zostaÅ‚a wykonana w 2020 roku odpowiednia aplikacja. Zwizualizowana zostaÅ‚a zagroda litewska z przeÅ‚omu XIX i XX oraz szczególne miejsca, takie jak:
- chałupa ( 4 pomieszczenia),
- spichlerz ( 1 pomieszczenie)
- chlew ( 3 pomieszczenia)
Szacowany Å‚Ä…czny obszar wynosi 187 m2.
Wykonawca aplikacji umieÅ›ciÅ‚ w niej m.in. zdjÄ™cia-panoramy o jakoÅ›ci HDR, zapewniajÄ…cej duży realizm fotografii, sprawiajÄ…cych, że wirtualny spacer odbywać siÄ™ bÄ™dzie tak, jak w rzeczywistoÅ›ci. Nawiguje siÄ™ po nim strzaÅ‚kami, mogÄ…c "spojrzeć" w dóÅ‚, w górÄ™ i na boki.
Można rzeczywiÅ›cie obejrzeć skansen nie tylko zewnÄ…trz, ale i „wejść” do poszczególnych budynków oraz znajdujÄ…cych siÄ™ tam pomieszczeÅ„, popodziwiać bogactwo tutejszej dawnej kultury, zobaczyć stare sprzÄ™ty, narzÄ™dzia, tkaniny, itp.
Wirtualny spacer umożliwia dostęp i poruszanie się w postaci interaktywnego linku z systemem WWW Urzędu Gminy oraz Domu Kultury Litewskiej. Wystarczy kliknąć na:
https://www.theasys.io/viewer/6heRgzIuiOcugf47NuToQ24CCPGnMR/
Przed oczami rzeczywiście pojawiają się bardzo ciekawe obrazy.
Projekt zostaÅ‚ sfinansowany także z funduszy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.
To przedsiÄ™wziÄ™cie pomoże w promocji PuÅ„ska. Część osób, które zobaczÄ… skansen on-line, przyjedzie odwiedzić nie tylko skansen, ale i gminÄ™ oraz okolice.
WYG