W Domu Litewskim Sejnach odbył się XIX Zjazd Stowarzyszenia Litwinów w Polsce. Gościem specjalnym Zjazdu był szef Konsulatu Republiki Litewskiej w Sejnach ambasador Remigijus Motuzas.
Stowarzyszenie (do 1992 pod nazwą Litewskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne) to najstarsza organizacja mniejszości litewskiej w Polsce, założona w 1957 roku. Zjazd założycielski organizacji odbył się w dniach 30-31 marca 1957 roku w Puńsku. W obradach uczestniczyło 112 delegatów (94 z powiatu sejneńskiego i 18 z Polski Centralnej i Zachodniej). Pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia został Józef Maksymowicz, bezpartyjny rolnik ze wsi Oszkinie, a jego zastępcą Józef Vaina - nauczyciel z Puńska.
Przez wiele lat organizacją kierował Olgierd Skrypko, ówczesny dyrektor Spółdzielni Transportu Wiejskiego w Sejnach, a wieloletnim sekretarzem (a następnie także przewodniczącym) był niedawno zmarły litewski dziennikarz z Sejn i Suwałk - Eugeniusz Pietruszkiewicz. Organizacji przewodniczyli także: J. Savickas, Juozas Sigitas Paransevičius, Romas Vitkauskas, Juozas Bliūdžius, Petras Maksimavičius. Od 1999 roku funkcję przewodniczącego organizacji pełnił Algirdas Vaicekauskas (Olgierd Wojciechowski).
Stowarzyszenie dba o zachowanie tożsamości narodowej polskich Litwinów, krzewi oraz popularyzuje litewską oświatę, kulturę, sztukę. Do stałego kalendarza imprez organizowanych z udziałem Stowarzyszenia Litwinów w Polsce należy niezmiennie coroczne zloty litewskich zespołów artystycznych, organizowane we wsi Burbiszki, na samym polsko - litewskim pograniczu.
Stowarzyszenie wydaje dwutygodnik „Aušra”, kwartalnik „Suvalkietis” (od 1992), miesięcznik dla dzieci „Aušrelė” (od 1997), organizuje różne konkursy dla młodzieży i dzieci.
Nowy przewodniczący i Rada Stowarzyszenia
W Zjeździe wzięło udział 77 delegatów. Wybrali nowego przewodniczącego organizacji, którym został Robertas Slovikas. Uzyskał 69 głosów.
Zastąpił na tym stanowisku Algirdasa Vaicekauskasa, który obecnie jest dyrektorem litewskiej szkoły „Žiburis” w Sejnach. Kierował Stowarzyszeniem przez 22 lat. Zjazd wybrał też 20 - osobową Radę Stowarzyszenia.
Szef konsulatu Republiki Litewskiej Ambasador R. Motuzas podziękował byłemu przewodniczącemu oraz całemu zarządowi i członkom Stowarzyszenia za ich konsekwentną codzienną pracę na niwie kulturalno-oświatowej.
Ambasador Remigijus Motuzas, witając delegatów i gości Zjazdu, zwrócił uwagę, że w okresie istnienia Stowarzyszenia zmieniła się sytuacja społeczno-polityczna w Polsce i na Litwie oraz stosunki transgraniczne. Pomimo tych okoliczności, społeczeństwo przez dziesięciolecia charakteryzowało aktywność, silna tożsamość narodowa, solidność i konsekwencja. W okresie sowieckim nie udało się zgodnie z planem odizolować polskich Litwinów od stosunków z Litwinami na Zachodzie. Obecnie Stowarzyszenie pozostaje w stałym kontakcie z Litwą i konsekwentnie wspiera ją w odbudowie i konsolidacji niepodległego państwa - podkreślił Konsul.
Zjazd przyjął uchwałę w sprawie kierunków dalszych prac.
Wśród nich wymieniono m.in. tworzenie dobrej atmosfery między narodami litewskim i polskim, niesienie pomocy litewskiej mniejszości w Suwałkach w jej staraniach o zorganizowanie w mieście litewskiego Centrum Edukacji i Kultury, ze szkołą podstawową włącznie. Zjazd zachęca do założenia w tym celu społecznego komitetu.
W 2020 roku utworzono w Suwałkach ( w wynajętych prywatnych pomieszczeniach) jedną tylko grupę przedszkolną na 15 miejsc. Obostrzenia wynikające z koronowirusa spowodowały, że mogło do niej uczęszczać tylko 12 dzieci, ale od września br. w przedszkolu jest już 28 dzieci. Dzieci pochodzą zarówno z litewskich, jak i mieszanych rodzin. Byłoby ich jeszcze więcej, ale ze względu na brak odpowiednich pomieszczeń nie można ich przyjąć.
Zjazd zachęca rodziców z litewskich rodzin do posyłana swych dzieci do litewskich szkół.
Delegaci zobowiązali władze i członków Stowarzyszenia do udzielenia wszechstronnej pomocy Związkowi Młodzieży Litewskiej w Polsce w organizacji II części Światowego Kongresu Młodzieży Litewskiej w Puńsku. Puńsk po raz pierwszy w historii będzie miejscem takiego spotkania.
Plany Kongresu z tegoroczną jej stolicą w Puńsku zostały skorygowane przez warunki globalne – koronowirus. Pierwsza część odbyła się w czerwcu br. wirtualnie. Zespół młodych z Puńska podjął to wyzwanie i tradycyjnie na program wydarzenia składały się nie tylko Dni Studiów, ale także część kulturalna – transmisja na żywo z Puńska.
W kongresie wzięło udział 98 przedstawicieli związków młodzieżowych i wspólnot młodzieżowych z 18 krajów
W części artystycznej Zjazdu na scenie pojawiły się grupy artystyczne działające przy Domu Litewskim w Sejnach: zespół „Galadusys” i męski kwartet orz kapela z Widugier.
WYG
Źródło i fot: Konsulat RL w Sejnach
