Fundacja im. Biskupa Antanasa Baranauskasa Dom Litewski w Sejnach wraz z Muzeum A. Vienuolio-Žukausko z rodzinnych stron biskupa w Anykščiai (Onikszta) zorganizowała w niedzielę uroczystości z okazji 190. rocznicy urodzin patrona.
Oprócz przedstawicieli Muzeum w Onikszcie do Sejn przybyła także delegacja rejonowego samorządu z merem na czele.
Od 2000 roku w Sejnach działa Fundacja im. Biskupa Antanasa Baranauskasa pod nazwą „Dom Litewski”. Prowadzi działalność kulturalną i oświatową. Jest m.in. organem prowadzącym litewskiej szkoły Ziburis w Sejnach oraz litewskiego przedszkola i litewskiej szkoły w Suwałkach.
Uroczystości rozpoczęły się mszą z miejscowej Bazylice. Po Mszy św. w Bazylice Nawiedzenia Matki Bożej delegacja litewska wraz z litewską wspólnotą w Polsce symbolicznie koronowanowała pomnik biskupa (autor - rzeźbiarz Gediminas Jokūbonis, 1999r.)
Następie z Domu Litewskim odbyła ciekawa część kulturalna. Były m.in. konkury dla młodszych i starszych, prezenty, a do obejrzenia eksponaty, ekspozycja w Domu Litewskim poświęcona biskupowi, w tym i tron biskupi.
Goście z rodzinnych stron Biskupa byli pod wrażeniem uroczystości:
- Serdeczne podziękowania dla Fundacji "Dom Litewski" w Sejnach / "Lietuvių namai"), dla zgromadzonej społeczności - za aktywny udział w zajęciach edukacyjnych przygotowanych przez Muzeum.
Dziękujemy grupie śpiewającej grupie folklorystycznej Ažupietės“ (kierownik V. Juciuvienė), która dał wspaniały koncert ku pamięci biskupa Baranauskasa dla uczestników popołudniowego spotkania. ich pieśni rozbrzmiały również przy grobie biskupim i pomniku przy Bazylice Sejnach - napisało Muzeum z Onikszty.
Biskup i poeta litewski A. Baranauskas (1835-1902)
Choć był synem zwykłego litewskiego chłopa, został biskupem. Sprawował zresztą nie tylko tę zaszczytną funkcję; był także poetą litewskim, językoznawcą, pisał prace filozoficzne, matematyczne. Uważany jest za twórcę gramatyki języka litewskiego, opracował zasady ortografii litewskiej i stworzył gramatykę języka litewskiego.
W pracy naukowej zajmował się badaniem języka litewskiego oraz żmudzkich i litewskich dialektów. Przygotował katechizm w języku litewskim, tłumaczył na ten język Pismo Święte i okazjonalnie tworzył litewskie pieśni religijne. Naukowo interesował się również filozofią i matematyką.
Nade wszystko był wielkim orędownikiem zgodnego współżycia dwu nacji: Polaków i Litwinów.
Biskup i poeta litewski A. Baranauskas urodził się 17 stycznia 1835 roku. w Oniksztach. W 1897 został biskupem w Sejnach i mieszkał tu aż do śmierci (26 listopada 1902).
W swej biografii ma pobyt i pracę w Sejnach, wówczas będących pod zaborem rosyjskim, a po 1918 roku kilkutysięcznym miasteczkiem w Polsce. Tak się jakoś złożyło, że i za życia, i po śmierci władze mają z nim sporo kłopotów. Zaborcom, jak i części duchowieństwa polskiego, nie w smak była jego litewskość. Odwiedzając wiernych, a czynił to często, zwykł był, na przekór carskim urzędnikom, podróżować karetą. Co prawda biskupom, nawet katolickim, przysługiwało prawo do takiego pojazdu, ale Baranauskas był synem chłopa, i mimo że biskup – prawa do przejażdżki karetą nie miał!
Gdy w 1897 roku, podczas ingresu w Sejnach, biskup przemówił do wiernych w dwóch językach, zrobiło to ogromne wrażenie, bo dotąd, zgodnie z zarządzeniem władz kościelnych, mimo iż diecezja była mieszana narodowościowo, nie używano tu języka litewskiego do kazań i pieśni religijnych. Biskup zalecał posługiwanie się obydwoma językami, w zależności od woli i potrzeb parafian. Starał się łagodzić pojawiające się napięcia między Litwinami i Polakami
Tablice, pomnik tylko ulicy brak
Zmarł nagle 26 listopada 1902 roku. Został pochowany w sejneńskiej Bazylice.
Tablice nagrobkowe zostały napisane w dwu językach: polskim i litewskim. ,,Čia ilsisi lietuviu poetas, Seinu vyskupas Antanas Baranauskas” – głosi ta w języku litewskim. Prawie tak samo, – czyli,,tu spoczywa biskup sejneński Antoni Baranowski…” - brzmi polskojęzyczny napis. Prawie tak samo, bo zabrakło słów, że był także litewskim poetą.
W 1999 w pobliżu sejneńskiej Bazyliki wzniesiono mu pomnik. Biskup ma też tablicę pamiątkową wmurowaną do dawnego pałacu biskupów w Sejnach, gdzie przez mieszkał i zmarł.
Miała być także w Sejnach ulica Jego imieniem. Proponowano przemianowanie ulicy 22 Lipca. Tym traktem biskup często chadzał do sejneńskiego lasanku. Ostatecznie 22 Lipca przemianowano na ulicę Wileńską.
Źródła i fot: Konsulat Republiki LItewskiej w Sejnach; Muzeum A. Vienuolio-Žukausko w Onikszcie;
WYG
