Podczas 55. Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, który odbył się 27-29 sierpnia, reprezentanci z Suwalszczyzny zajęli pierwsze i drugie miejsca.
W tegorocznym szczególnym festiwalu kazimierskim Suwalszczyzna reprezentowana byÅ‚a przez nastÄ™pujÄ…cych solistów i zespoÅ‚y:
- Å›piewaków solistów:
- Ewę Kuprewicz z Żywej Wody (gm. Jeleniewo);
- Marcina Lićwinko z Rogożynka (gm. Lipsk nad Biebrzą);
- zespoły śpiewacze:
- „Nachodne” z Sejn (uczestniczÄ…cy w festiwalowych przesÅ‚uchaniach konkursowych)
- „Pogranicze” z Szypliszk (zaproszony przez organizatorów festiwalu na zasadach goÅ›cinnych – m.in. z okazji 40- lecia istnienia zespoÅ‚y)
w kategorii „Mistrz- UczeÅ„”:
- duet wokalny Damian i Magdalena Balcer (na fot.)
Jury zÅ‚ożone z najwybitniejszych polskich etnomuzykologów i gwaroznawców bardzo wysoko oceniÅ‚o reprezentantów naszego regionu.
Kierując się doborem regionalnego repertuaru, cechami regionalnego stylu oraz poziomem artystycznym -postanowiło przyznać solistom śpiewakom z Suwalszczyzny:
- Ewie Kuprewicz z Żywej Wody (gm. Jeleniewo) oraz
- Marcinowi Lićwinko z Rogożynka (z gm. Lipsk nad Biebrzą)- dwie pierwsze nagrody w kategorii śpiewak- solista.
- ZespóÅ‚ „Nachodne” z Sejn zostaÅ‚ uhonorowany przez jurorów drugÄ… nagrodÄ… w kategorii zespoÅ‚ów Å›piewaczych, zaÅ› w konkursie „Mistrz i UczeÅ„” rodzeÅ„stwo Damian i Magdalena Balcer z Wiżajn- otrzymaÅ‚o również drugÄ… nagrodÄ™.
Warto też dodać, że zaproszony przez organizatorów tegorocznego festiwalu kazimierskiego w ramach wystÄ™pu pozakonkursowego zespóÅ‚ „Pogranicze” z Szypliszk (przed miesiÄ…cem „Pogranicze” obchodziÅ‚o 40 -lecie swego istnienia) miaÅ‚ specjalnÄ… możliwość 30- minutowego wystÄ™pu przed kazimierskÄ… publicznoÅ›ciÄ… (konkursowi uczestnicy majÄ… czas swej prezentacji regulaminowo ograniczony do 10 minut). „Pogranicze”- które podczas kilkudziesiÄ™cioletniej historii wielokrotnie zdobyÅ‚o najwyższe (również kazimierskie) nagrody, z Grand Prix –„BasztÄ…”- spotkaÅ‚o siÄ™ z wielkim uznaniem ze strony kazimierskiej publicznoÅ›ci, a wiÄ™kszość jurorów z wielkÄ… uwagÄ… wysÅ‚uchaÅ‚o tego koncertu.
O kilkudziesięcioletnim dorobku szypliszkowskiego zespołu można poczytać na zespołowej stronie internetowej: www.pogranicze.szypliszki.eu
Wszyscy soliÅ›ci i zespoÅ‚y reprezentujÄ…ce SuwalszczyznÄ™ zostaÅ‚y nagrane w kazimierskim studio Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia; odbywaÅ‚a siÄ™ także transmisja on- line z koncertów na kazimierskiej festiwalowej scenie.
Tegoroczny festiwal kazimierski byÅ‚ nietypowy nie tylko z powodów epidemicznych. Zarówno soliÅ›ci, jak i zespoÅ‚y folklorystyczne, ze wzglÄ™du na kolejne fale restrykcji antycovidowych- na wiele miesiÄ™cy zawiesiÅ‚y swÄ… dziaÅ‚alność (zarówno próby, jak i wystÄ™py). Typowania reprezentantów naszego regionu odbywaÅ‚o siÄ™ zazwyczaj na wiele miesiÄ™cy przed kolejnym kazimierskim festiwalem- w roku bieżącym typowanie odbyÅ‚o siÄ™ zaledwie na 4 tygodnie przed kazimierskim festiwalem (podczas tegorocznego suwalskiego Jarmarku Folkloru w dn. 24 lipca br.).
Repertuar, który soliÅ›ci i zespoÅ‚y prezentowali podczas suwalskiego jarmarku folkloru, nie odzwierciedlaÅ‚ ich artystycznych i kulturowych możliwoÅ›ci. Wszak kazimierscy jurorzy od lat zaznaczajÄ… (również w 2021r). że pragnÄ… oceniać zespoÅ‚y i solistów „KierujÄ…c siÄ™ doborem regionalnego repertuaru, cechami regionalnego stylu oraz poziomem artystycznym”.
Podczas zaledwie 4 tygodni udaÅ‚o siÄ™ podczas Å‚Ä…cznie kilkunastu prób terenowych dobrać taki (odmienny) repertuar, dziÄ™ki któremu nasi reprezentanci osiÄ…gnÄ™li wyżej wymienione indywidualne i zespoÅ‚owe sukcesy.
Należy jeszcze dodać, że reprezentujÄ…cy województwo warmiÅ„sko- mazurskie zespóÅ‚ „Na przyboÅ›” z gminy Kowale Oleckie repertuarowo wywodzi siÄ™ z terenu póÅ‚nocno- zachodniej Suwalszczyzny. Nestor Å›piewaków województwa suwalskiego, Józef Sinderewicz (1928-2020) urodziÅ‚ siÄ™ i wychowaÅ‚ we wsi Jodoziory w ówczesnej gminie Wiżajny. Po 1945 roku wraz z rodzinÄ… przeniósÅ‚ siÄ™ na nieodlegÅ‚e Mazury Wschodnie do wsi Monety, gdzie mieszkaÅ‚ przez caÅ‚e późniejsze życie. W latach 1995 -2012 zdobyÅ‚ szereg nagród kazimierskich, Å‚Ä…cznie z I nagrodÄ… w kategorii solistów- Å›piewaków. Jego repertuar zawieraÅ‚ wyÅ‚Ä…cznie pieÅ›ni z zachodniej Suwalszczyzny. W ostatnich latach swego życia cztery kobiety -w wiÄ™kszoÅ›ci wywodzÄ…ce siÄ™ z najbliższej rodziny Józefa Sinderewicza: córka, dwie wnuczki i sÄ…siadka- nauczyÅ‚y siÄ™ kilkudziesiÄ™ciu pieÅ›ni seniora Józefa. Na tegorocznym kazimierskim festiwalu zespóÅ‚ „Na przyboÅ›” z Monet w gm. Kowale Oleckie debiutowaÅ‚, uzyskujÄ…c wyróżnienie w kategorii zespoÅ‚ów Å›piewaczych.
Warto jeszcze dodać, że w dorocznym wydawnictwie ukazujÄ…cym najwybitniejszych ubiegÅ‚orocznych kazimierskich laureatów ukazaÅ‚y siÄ™ dwa artykuÅ‚y (autorstwa M. Nalaskowskiego) o ubiegÅ‚orocznych nagrodzonych reprezentantach Suwalszczyzny: Rodzinnego ZespoÅ‚u Åšpiewaczego z Rakowicz (gm. Lipsk nad BiebrzÄ…) oraz zmarÅ‚ej przed 3 miesiÄ…cami najwybitniejszej Å›piewaczki Suwalszczyzny- Annie Andruszkiewicz z Wiżajn.
Anna Andruszkiewicz jeszcze przed rokiem zdobyÅ‚a w Kazimierzu, po swym konkursowym wystÄ™pie w wieku 97 lat, honorowÄ… kazimierskÄ… BasztÄ™, zaÅ› dwa lata wczeÅ›niej otrzymaÅ‚a w warszawskim Zamku Królewskim najbardziej prestiżowÄ… nagrodÄ™ – NagrodÄ™ Oskara Kolberga.
Mirosław Nalaskowski
Fot. Świetlica gminna w Wiżajnach