Wielu polityków światowych rozważa ostatnio różne sankcje wobec Rosji. Rosyjscy włodarze też nie pozostają dłużni i nie wykluczają własnych sankcji wobec Zachodu. Lukianow nie mógłby tak straszyć Ameryki, gdyby postraszyła go np. piękna Suwalszczyzna swym… tytanem.
- Oto kilka przykÅ‚adów: Boeing, który niedawno wyprodukowaÅ‚ Dreamlinera i otrzymaÅ‚ ogromnÄ… ilość zamówieÅ„ i kontraktów z terminami wykonania i możliwymi karami w razie opóźnienia realizacji zobowiÄ…zaÅ„. Jednak tytan dla tych cudownych samolotów dostarczany jest z Rosji. A jeÅ›li przestaniemy go dostarczać, ile odszkodowaÅ„ bÄ™dzie musiaÅ‚ zapÅ‚acić Boeing za zerwanie dostaw? Na pewno to nie jest najlepsze rozwiÄ…zanie dla Boeinga - wykÅ‚adaÅ‚ rosyjski punkt 3 lipca br. w rosyjskich mediach zastÄ™pca sekretarza Rady BezpieczeÅ„stwa Federacji Rosyjskiej Jewgienij Lukianów, zapytany, do czego mogÅ‚y doprowadzić sankcje wobec Rosji, jak bÄ™dzie reagować Rosja na rozwój sytuacji.
Lukianow nie mógÅ‚by tak straszyć Ameryki, gdyby postraszyÅ‚a go np. piÄ™kna Suwalszczyzna swym… tytanem. Tytan, to stalowoszary, lekki, niezwykle twardy i wytrzymaÅ‚y mechanicznie metal, wykorzystywany jest najczęściej jako dodatek do stali. Stopy tytanowe stosowane sÄ… w pojazdach kosmicznych, samolotach, statkach. Produkowane sÄ… z nich także narzÄ™dzia i implanty chirurgiczne (zastÄ™pujÄ…ce ubytki kostne), elementy żaroodporne, narzÄ™dzia skrawajÄ…ce, aparatura laboratoryjna. Tytan jest też skÅ‚adnikiem materiaÅ‚ów ceramicznych, farb i lakierów (biel tytanowa). Jest jego w bród na Suwalszczyźnie wÅ‚aÅ›nie.
Suwalskie skarby
Na anomaliÄ™ magnetycznÄ… w rejonie SuwaÅ‚k pierwsi zwrócili uwagÄ™ Niemcy, kiedy przelatujÄ…ce nad tym terenem samoloty bojowe odczuwaÅ‚y zaburzenia magnetyczne. W 1957 roku prof. Jerzy Znosko i Jan Skorupa z PaÅ„stwowego Instytutu Geologicznego odkryli tu soczewkowe zÅ‚oże rud polimetalicznych w skaÅ‚ach anortozytowych (zasadowa skaÅ‚a gÅ‚Ä™binowa, której odpowiednikiem wylewnym jest m.in. bazalt) Dalsze badania w latach sześćdziesiÄ…tych minionego wieku pozwoliÅ‚y na ustalenie zasobów rud w granicach ok. 1,5 mld ton z możliwoÅ›ciÄ… ich dalszego powiÄ™kszenia. Tylko ilość wanadu i tytanu ocenia siÄ™ na ok. 50 mln ton każdego z nich. Cena rynkowa tytanu wynosi okoÅ‚o 25 tysiÄ™cy dolarów za tonÄ™. Suwalskie polimetaliczne zÅ‚oże zawierać zresztÄ… mogÄ… wszystkie pierwiastki tablicy Mendelejewa. W Krzemiance i Udrynie, na gÅ‚Ä™bokoÅ›ci 850 do 2,3 tys. metrów pod ziemiÄ…, zalega 1,5 mld ton rud polimetalicznych!
Z kolei w Tajnie, w pobliżu Augustowa, zalega kilkanaÅ›cie rzadkich metali niezbÄ™dnych m.in. do produkcji nowoczesnych silników elektrycznych, supermagnesów, luminoforów, póÅ‚przewodników specjalnych, nadprzewodników odnawialnych i czystych źródeÅ‚ energii. GÅ‚ównym surowcem sÄ… zwiÄ…zki niobu, zastÄ™pujÄ…ce obecnie w nowoczesnej technologii wanad. Te zÅ‚oża mogÄ… stanowić co najmniej 80 proc. zasobów Unii Europejskiej! Ziemia Augustowska, to cud NATURA 2000, wiÄ™c nawet borowiny wydobywać tam nie wolno, a co tu mówić o metalach rzadkich.
… ale „ pozabilansowe”
Skarbów z ziemi suwalskiej też nikt nie wydobywa, bo w,, Bilansie zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce” z 2002 roku, wydanym przez PaÅ„stwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, w dziale,,Rudy żelaza, tytanu i wanadu” zapisano: ,,dla zÅ‚óż rud magnetytowo-ilemitowych wystÄ™pujÄ…cych w suwalskim masywie zasobowym zostaÅ‚y opracowane i przyjÄ™te w 1996 roku kryteria bilansowoÅ›ci zatwierdzone przez ministra OÅšZNiL. Zasoby zÅ‚óż Krzemianka i UdryÅ„ zostaÅ‚y zatwierdzone jako pozabilansowe. W tym stanie, w Polsce, praktycznie brak jest rud żelaza... gÅ‚ównym dostawcÄ… rud i koncentratów tytanowych jest Norwegia oraz Kanada, Wielka Brytania i Niemcy...”.
SformuÅ‚owanie ,,pozabilansowe” oznacza, iż „... zasoby zÅ‚oża posiadajÄ… takie cechy, które powodujÄ…, iż ich eksploatacja nie jest możliwa obecnie, ale przewiduje siÄ™, że bÄ™dzie możliwa w przyszÅ‚oÅ›ci w wyniku postÄ™pu technicznego, zmian gospodarczych itp...”.
Prawie zbudowali
Kopalnia miaÅ‚a ruszyć już pod koniec lat 70. Za Gierka wziÄ™to od rzÄ…du RFN 750 mln marek pożyczki. Niemcy, chcÄ…c mieć dostÄ™p do pierwiastków metali ziem rzadkich, udzielili mu takiej pożyczki. Zbudowano w SuwaÅ‚kach fabrykÄ™ domów, duże osiedle mieszkaniowe, powoÅ‚ano do życia kopalniÄ™. Rocznie miano wydobywać metodami z lat 60. 8 mln ton rud. Gród nad CzarnÄ… HaÅ„czÄ…, szalenie wówczas (obecnie też) opóźniony w rozwoju, staÅ‚ siÄ™ stolicÄ… województwa. PlaniÅ›ci zakÅ‚adali, iż z 30-tysiÄ™cznego miasteczka stanie siÄ™ 130-tysiÄ™cznÄ… aglomeracjÄ…. (obecnie jest tu 70 tysiÄ™cy „dusz”)
Od samego poczÄ…tku protestowali ekolodzy. Kto byÅ‚ w okolicach Suwalskiego Parku Krajobrazowego, ten bez wÄ…tpienia ,,zaraziÅ‚ siÄ™” arcypiÄ™knÄ… przyrodÄ…: polodowcowymi jeziorkami, wzgórzami, lasankami, czystym jak krysztaÅ‚ powietrzem. Ale to nie bunt miÅ‚oÅ›ników przyrody, lecz kryzys gospodarczy spowodowaÅ‚, że w latach 80. rzÄ…d przesunÄ…Å‚ termin rozpoczÄ™cia budowy kopalni na koniec wieku. Potem byÅ‚y ważniejsze sprawy na gÅ‚owie. I gdy wydawaÅ‚o siÄ™, że wszyscy o suwalskim tytanie i wanadzie zapomnieli, koncepcjÄ™ „odkurzyÅ‚o” w pod koniec lat 90- tych ub. wieku, Stowarzyszenie SamorzÄ…dna Suwalszczyzna. Jeszcze gÅ‚oÅ›niej zrobiÅ‚o siÄ™ o niej, gdy wyszÅ‚a sprawa amerykaÅ„skiego offsetu w ramach zakupu przestarzaÅ‚ych samolotów F-16. Wydobywaniem rud zainteresowaÅ‚a siÄ™ bardzo konkretnie jedna z amerykaÅ„skich firm. Jako że oficjalnie byÅ‚y one wciąż ,,pozabilansowe”, znalazÅ‚a już inne miejsce na Å›wiecie.
Dolnośląski tytan
Jak informowaÅ‚y w lutym 2011r. DolnoÅ›lÄ…skie Surowce Skalne (DSS), z raportu z badaÅ„ mineralogicznych zÅ‚oża "Pilawa Górna", wynika, że w tym rejonie sÄ… duże zÅ‚oża tytanu i innych metali rzadkich. DSS zamierzaÅ‚ wystÄ…pić o udzielenie koncesji na rozpoznanie zÅ‚oża i jego późniejszÄ… eksploatacjÄ™.
"Badania te prowadzone byÅ‚y celem potwierdzenia wystÄ™powania w zÅ‚ożu zwiÄ…zków rzadkich metali. Otrzymana przez emitenta analiza potwierdza, że zawartość mineraÅ‚ów tytanu w zÅ‚ożu "PiÅ‚awa Górna" daje wysokie prawdopodobieÅ„stwo możliwoÅ›ci komercyjnego ich wykorzystania oraz stwierdza obecność rud innych metali rzadkich, wystÄ™pujÄ…cych w żyÅ‚ach pegmatytowych znajdujÄ…cych siÄ™ w zÅ‚ożu" - gÅ‚osi komunikat spóÅ‚ki. - PrzemysÅ‚owa eksploatacja rudy tytanu byÅ‚aby ważnym elementem rozwoju. Potencjalny sukces w tym obszarze mógÅ‚by pozwolić na wprowadzenie na rynek nowych produktów opartych na tytanie, takich jak: koncentraty (póÅ‚produkty do dalszej przeróbki chemicznej) oraz produktów bazujÄ…cych na materiale mineralnym bÄ™dÄ…cym pozostaÅ‚oÅ›ciÄ… w procesie pozyskiwania tytanu (np. mÄ…czka mineralna stanowiÄ…ca wsad do produkcji takich materiaÅ‚ów budowlanych jak sztuczny kamieÅ„, weÅ‚na mineralna, szkÅ‚o, czy też nawozy mineralne)" - czytamy w komunikacie.
Tak siÄ™ jakoÅ› dziwnie zÅ‚ożyÅ‚o, że DSS popadÅ‚o w tarapaty finansowe, a w 2012 roku sÄ…d ogÅ‚osiÅ‚ nawet ich upadÅ‚ość. Co prawda spóÅ‚ka nadal funkcjonuje, ale tytanu nie eksploatuje.
Winne tajne służby?
W czerwcu br. do ksiÄ™garÅ„ trafiÅ‚a powieść Dominika W. Rettingera pt. "Klasa". Akcja toczy siÄ™ wokóÅ‚ tematu zÅ‚óż na Suwalszczyźnie. W książce do akcji wkraczajÄ… tajne sÅ‚użby i wielka zagraniczna korporacja, która kryminalnymi metodami chce uzyskać monopol na wydobycie cennych surowców.
Temat, wokóÅ‚ którego toczy siÄ™ akcja książki nie jest wymysÅ‚em autora, ale udokumentowanym faktem. Na Suwalszczyźnie znajdujÄ… siÄ™ najwiÄ™ksze zÅ‚oża tytanu i wanadu w Europie. To niezwykle cenne surowce wykorzystywane m.in. w przemyÅ›le zbrojeniowym czy technologii kosmicznej. – To jednak nie wszystko. Możemy tam znaleźć praktycznie caÅ‚Ä… tablicÄ™ Mendelejewa. Jeden z ekspertów powiedziaÅ‚ nawet, że zÅ‚oża, które siÄ™ tam znajdujÄ… sÄ… warte wiÄ™cej niż wszystkie kopalnie zÅ‚ota na Å›wiecie – przyznaje w rozmowie z portalem Onet Dominik Rettinger, dodajÄ…c: - Media nie raz zauważaÅ‚y, że niektóre polskie organizacje ekologiczne sÄ… dofinansowywane przez Rosjan po to, żeby oprotestowywać różnego rodzaju projekty, zwiÄ…zane np. z surowcami na Suwalszczyźnie, czy gazem Å‚upkowym. Nie ulega wiÄ™c wÄ…tpliwoÅ›ci, że wiele z tych akcji ekologicznych jest inspirowanych przez rosyjskie sÅ‚użby - wyjaÅ›nia na Å‚amach Onet-u autor "Klasy".
Jan Wyganowski