Trzeba przenieść się w świat historii, żeby się zupełnie odstresować. Odlot w dawne czasy pozwala zapomnieć o codziennych kłopotach i troskach - przekonuje historyk Tomasz Naruszewicz, wykładowca, "chwilowo" - od 2012 roku - wójt Bakałarzewa.
W czasach jaćwieskich najważniejszymi grodami w regionie byÅ‚y SzurpiÅ‚y i Osinki. W XVII wieku najwiÄ™kszym oÅ›rodkiem byÅ‚o miasto królewskie Filipów. LiczyÅ‚o 3 tys. mieszczan, podczas gdy Wilno - 7 tys. PorównujÄ…c, Filipów powinno zamieszkiwać dzisiaj 300 tys. osób. Kto wie, czy tak by nie byÅ‚o, gdyby nie potop szwedzki, w którym zginęło 90 proc. ludnoÅ›ci miasta. Po wielkiej zarazie z poczÄ…tków XVIII w. wymieraÅ‚y caÅ‚e wsie. Zaraza spustoszyÅ‚a skarbiec kameduÅ‚ów, którzy dla podreperowania finansów zaÅ‚ożyli miasto SuwaÅ‚ki. Dużo wiÄ™ksze byÅ‚y wtedy Raczki, zamieszkiwane w 75 proc. przez pracowitych i oszczÄ™dnych Å»ydów, mogÄ…ce pochwalić siÄ™ w poÅ‚owie murowanym koÅ›cioÅ‚em i murowanym mostem.
MiÄ™dzy innymi o tym opowiadaÅ‚ w czwartek dr Tomasz Naruszewicz, którego wydana w ubieglym roku książka: „Od Janówki, przez SuwaÅ‚ki, KalwariÄ™, WiÅ‚kowyszki, do Pilwiszek. Obszar dekanatu Olwita do koÅ„ca XVIII wieku” doczekaÅ‚a siÄ™ wreszcie promocji.
W auli im. BronisÅ‚awa Geremka spotkali siÄ™ samorzÄ…dowcy, historycy, goÅ›cie z Litwy i Austrii, mieszkaÅ„cy regionu i uczniowie suwalskich szkóÅ‚, którzy wysÅ‚uchali niezwykle ciekawej opowieÅ›ci o dziejach regionu.
Tomasz Naruszewicz, ze swadÄ… i humorem udowadniaÅ‚, że "historia wciÄ…ga jak narkotyk", zabraÅ‚ ich do Rzeczpospolitej Obojga Narodów, zafundowaÅ‚ im póÅ‚toragodzinnÄ… historioterapiÄ™.
Autor, a jednocześnie wykładowca suwalskiej Uczelni, nad książką pracował ponad 20 lat i jest to swoiste podsumowanie badań nad historią nowożytną regionu.
- ZaczÄ…Å‚em je jeszcze podczas studiów - opowiadaÅ‚ Tomasz Naruszewicz. - Koledzy imprezowali w akademiku, a ja analizowaÅ‚em i pisaÅ‚em. W wir pracy, nawet po 18 godzin na dobÄ™ przez póÅ‚ roku, rzuciÅ‚em siÄ™ później, podczas ciężkiej choroby. WyzdrowiaÅ‚em, historia pomogÅ‚a mi siÄ™ wyleczyć.
Książka Tomasza Naruszewicza ma ponad 500 stron, 300 ilustracji, mapy, plany i okoÅ‚o 2500 nazwisk, a autor tworzÄ…c swoje dzieÅ‚o korzystaÅ‚ z ponad 500 publikacji i setek dokumentów archiwalnych, wyszukanych w Wilnie, Grodnie, MiÅ„sku, Lwowie, Sankt Petersburgu, Moskwie, Berlinie, Krakowie, Warszawie, SuwaÅ‚kach i innych miastach.
- Cenne sÄ… zarówno źródÅ‚a archiwalne, prace innych naukowców, jak i relacje ustne. W historii jak w boksie, najskuteczniejsza jest kombinacja ciosów - mówi Tomasz Naruszewicz.
WspóÅ‚organizatorami promocji byÅ‚y wÅ‚adze PaÅ„stwowej Uczelni Zawodowej w SuwaÅ‚kach, na czele z dr MartÄ… WiszniewskÄ…, CzesÅ‚aw Renkiewicz, prezydent SuwaÅ‚k (promocja książki, opóźniona o ponad rok z powodu pandemii, wpisaÅ‚a siÄ™ bowiem w obchody 300-lecia SuwaÅ‚k oraz stowarzyszenie Lokalna Grupa DziaÅ‚ania „Nasza Suwalszczyzna”.
Książka, którÄ… autor rozdawaÅ‚ goÅ›ciom, dostÄ™pna bÄ™dzie teraz w regionalnych bibliotekach.
WD
ŹródÅ‚o: PUZ
Fot. Wojciech Drażba; PUZ