Cała trasa drogi Via Carpatia, o długości niemal 600 km, przebiegająca z południa na północ Polski, ma być gotowa do 2025 roku. Nie powiedzie jednak drogą Białystok - Augustów.
Jak informuje Rafał Malinowski, z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Białymstoku, obecnie przygotowana i przyjęta przez Rząd aktualizacja Programu Budowy Dróg Krajowych na lata do 2023 roku (z perspektywą 2025), oznacza zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na drogi krajowe ze 107 mld zł na 135 mld zł.
Nowelizacja Programu zapewnia również priorytetowe potraktowanie S19 i zapewnienie jej finansowanie na całej długości, a tym samym na jej przebiegu podlaskim.
Został już powołany przez resort infrastruktury zespół do spraw przygotowania i realizacji międzynarodowego korytarza transportowego Via Carpatia na terytorium Polski. Jego zadaniem będzie przygotowanie i koordynacja realizacji szlaku.
Via Carpatia w Europie
Via Carpatia to umowna nazwa korytarza transportowego łączącego w pierwotnej koncepcji kraje bałtyckie z krajami południowej Europy. Przebiega przez: Litwę, Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię aż do Grecji. Potencjał szlaku via Carpatia może być wykorzystany w wielu relacjach transportowych, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz UE, również w relacji z Bałkanami. Przewidziana jest budowa odgałęzień szlaku w kierunku na Ukrainę i Białoruś, ale także otwarcie na bałtyckie porty Trójmiasta.
- Litwa też jest zainteresowana realizacją trasy S19 Via Carpatia we wschodniej Polsce, bo widzi w tym projekcie także swoje interesy, m.in. portu w Kłajpedzie - powiedział 13 lipca br., w Białymstoku wiceminister transportu i komunikacji Litwy Ričardas Degutis. - Projekt Via Carpatia, zainicjowany przez Polskę, jest bardzo mocno popierany przez Litwę, dlatego, że to jest też w interesach Litwy. Nasz port w Kłajpedzie również widzimy jako część tego projektu - powiedział Ričardas Degutis.
Realizacja Via Carpatia jest wspierana przez większość państw wschodniej części UE i ich sąsiadów, dlatego Polska stara się o wpisanie go na całym przebiegu w bazową unijną sieć TEN-T, co by pozwoliło na większe unijne dofinansowanie projektu.
Jak wyliczono przebudowa obecnej infrastruktury drogowej i dobudowanie brakujących odcinków pochłonie przynajmniej 35 mld złotych, w tym na odcinku podlaskim - ponad 12 mld zł.
Via Carpatia w Polsce
W Polsce szlak Via Carpatia ma przebiegać przez województwa: podlaskie, warmińsko-mazurskie mazowieckie, lubelskie i podkarpackie po śladzie drogi ekspresowej S61, S16 i S19, a jego długość to około 680 km. Konkretnie ma biec tak: szlakiem S61 na odcinku granica państwa - Augustów - Ełk, S16 na odcinku Ełk - Knyszyn oraz S19 Knyszyn - Dobrzyniewo Duże - Choroszcz - Siemiatycze - S12 (Lublin Rudnik)... S12 (Lublin Sławinek) - Nisko - A4 (Rzeszów Wschód) ... A4 (Rzeszów Zachód) - Barwinek - granica państwa.
Założenia strategiczne
W Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa podejmowane są działania mające na celu przyspieszenie realizacji drogi ekspresowej S19 w Polsce. Już obecnie ukończono pierwsze odcinki S19 pomiędzy Lublinem a Rzeszowem, kolejne dwa odcinki będą oddawane w tym roku. Trwają postępowania przetargowe na realizację całego pozostałego odcinka pomiędzy Lublinem a Rzeszowem, tak by do 2021 ten ciąg został ukończony.
Z projektu Uchwały Rady Ministrów wynika, że do chwili zamknięcia Programu 2023(2025) ma powstać cała podlaska część S19:
- granica państwa – Białystok
- Białystok - Lubartów - na odcinku Choroszcz (węzeł Białystok Zachód) – Ploski oraz Ploski – Chlebczyn (woj. mazowieckie)
Takie założenie nie przesądza w tej chwili o tym, jak przebiegać będzie S19 na północ od Białegostoku, natomiast potwierdza przebieg S19 na południe, na kierunku Białystok – Lublin.
Białostockie warianty:
Według dotychczasowych ustaleń i toczących się przygotowań, Via Carpatia na tym odcinku ma biec przez Knyszyn i Korycin, z ominięciem Puszczy Knyszyńskiej. Samorządy Sokółki, Czarnej Białostockiej, Kuźnicy oraz powiat sokólski chcą, aby S19 od granicy z Białorusią w Kuźnicy biegła do Białegostoku tak, jak obecna droga krajowa nr 19, czyli przez Sokółkę, Czarną Białostocką i Wasilków, który ma już obwodnicę do węzła Sochonie. Ale na trasie jest też Puszcza Knyszyńska.
- Przebieg planowanej w Podlaskim drogi S19 Via Carpatia będzie przeanalizowany - poinformował 15 lipca br. w Białymstoku wiceminister infrastruktury Jerzy Szmit.
W spotkaniu w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim wzięli udział parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele różnych instytucji, w tym dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Białymstoku.
Niezależnie od tego, jaki ostatecznie zostanie przyjęty wariant przyszłego przebiegu S19
- czy „daleki” od Sokółki przez Korycin – Knyszyn – Dobrzyniewo,
- czy „bliski” – Sokółka – Czarna Białostocka – obw. Wasilkowa,
to i tak - połączenie z S8 w kierunku na Warszawę zapewni właśnie dwujezdniowy odcinek Dobrzyniewo – Choroszcz;
Wybudowanie odcinka Sochonie – Dobrzyniewo – Choroszcz (węzeł Białystok Zachód) oznacza także realizację na drodze ekspresowej S8 węzła „Białystok Zachód”, który będzie w przyszłości miejscem połączenia S8 z tzw. Via Carpatią (S19) od Lublina do Białegostoku.
Dokumentacja i środowisko
Pozostałe odcinki S19 są w fazie aktualizacji Studium Techniczno Ekonomiczno - Środowiskowego i materiałów do wniosku o decyzje środowiskową.
Według najnowszych planów najszybciej rozpocznie się realizacja dwóch odcinków:
- Kużnica (granica państwa) – Sokółka – 35 km
- Ploski – Chlebczyn (z obejściem Bielska Podlaskiego i Siemiatycz) – 68 km
Zawansowanie prac przygotowawczych wskazuje, że w przyszłym roku (2018) możliwe będzie wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji środowiskowych dla obu tych odcinków i uzyskanie tych decyzji. Wówczas realne jest ogłoszenie przetargu w IV kw. 2018 i podpisanie umowy w systemie Projektuj i buduj w IV kw. 2019. Roboty budowlane na obu odcinkach prowadzone byłyby w latach 2021 – 2023 roku
Z kolei w latach 2022 – 2024 wybudowana zostałaby tzw. Południowa Obwodnica Białegostoku, czyli odcinek Choroszcz (węzeł „Białystok Zachód”) – Ploski o długości 42 km (S19) i 13 km odcinkiem dk 65 Kudrycze – Kuriany Grabówka.
Odcinki S19 na północ od Białegostoku powstaną po wyborze (prawdopodobnie w 2019 roku) ostatecznego przebiegu S19 pomiędzy Sokółką a Choroszczą, a precyzyjniej węzłem Białystok Zachód.
Co z drogą Suwałki - Białystok?
Według pierwotnego planu rządu, droga krajowa łącząca Białystok i Augustów (przez Korycin i Suchowolę) miała zostać gruntownie przebudowana. Część podlaskich samorządowców i przedsiębiorców liczyło na to, że tędy też pobiegnie jedne z odcinków Via Carpatii.
Na początku stycznia, Jerzy Szmit, wiceminister infrastruktury, poinformował, że tak się nie stanie, Droga co prawda powstanie, ale na odcinku z Knyszyna do Ełku. Będzie to łącznik między Via Balticą a Via Carpatia. Za to droga krajowa łącząca Białystok i Augustów, przebiegająca przez Korycin i Suchowolę, zostanie przebudowana tylko częściowo.
Jerzy Szmit powiedział wówczas w Białymstoku, że odcinka drogi S8 z Białegostoku do Augustowa nie da się przebudować w standardzie drogi ekspresowej. Podjęto więc decyzję o budowie alternatywnej drogi z Knyszyna do Augustowa. Powodem są przyczyny środowiskowe.
„Miało to związek z toczącym się na forum europejskim postępowaniem, związanym z kwestionowaniem prowadzonych wówczas działań inwestycyjnych na obszarze uznanym za cenny przyrodniczo. W wyniku konsensusu przebieg S8 został ustalony tak, że trasa kończy się w okolicach Białegostoku, a w zamian przewidziano realizację S61 od Ostrowi Mazowieckiej do granicy w Budzisku. Pozwoliło to na ominięcie obszarów najcenniejszych przyrodniczo i dokończenie budowy obwodnicy Augustowa w nowym przebiegu” – informował później media Szymon Huptyś, rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
Droga z Białegostoku przez Korycin i Suchowolę do Augustowa i Suwałk zostanie natomiast przebudowana w standardzie drogi 2+1 wraz z pełną infrastrukturą. Po zmodernizowaniu i poszerzeniu trasa z Korycina do Sztabina zyskałaby dodatkowy pas ruchu. Przeznaczony byłby on do wyprzedzania i co kilka kilometrów następowałaby na nim zmiana kierunku ruchu. Natomiast wokół Suchowoli, Sztabina i Białobrzegów wybudowane zostałyby obwodnice. Od Korycina w kierunku Białegostoku na razie nie przewiduje się prac modernizacyjnych. Inwestycja być może rozpocznie się w 2021 roku. Budowa pięćdziesięciokilometrowego odcinka trwałaby dwa lata.
Podlaska Rada Przedsiębiorczości postuluje
W kwietniu br., członkowie Podlaskiej Rady Przedsiębiorczości, obradujący pod przewodnictwem Henryka Owsiejewa, przyjęli stanowisko dotyczące przebiegu najważniejszych korytarzy transportowych przebiegających przez nasze województwo t.j. budowy drogi ekspresowej S-19 /Via Carpatia/ od Suwałk przez Augustów do Białegostoku i dalej do granicy z województwem lubelskim oraz przebudowy i modernizacji drogi Białystok – Sokółka- Kuźnica – granica państwa (obecna droga DK19) w kontekście włączenia naszego województwa w przebieg planowanego Nowego Jedwabnego Szlaku z Chin do Europy.
W przyjętym stanowisku czytamy m.in.:
„Podlaska Rada Przedsiębiorczości podtrzymuje jednoznacznie stanowisko dotyczące przebiegu najważniejszych korytarzy transportowych przebiegających przez nasze województwo, w następującym układzie:
-
Budowa drogi ekspresowej S-19 /Via Carpatia/ od Suwałk przez Augustów
do Białegostoku i dalej do granicy z województwem lubelskim. Harmonijny rozwój naszego regionu nie będzie możliwy bez szybkiej komunikacji w relacji Suwałki – Augustów - Korycin– Białystok – Lublin – Rzeszów – granica państwa.
Zgadzamy się, że trasa Białystok- Ełk jest potrzebna, ale nie jest dla województwa priorytetowa, tym bardziej, że wydłuża drogę Białystok – Suwałki o kilkadziesiąt kilometrów. Według naszej wiedzy, decyzja ta nie była poprzedzona jakąkolwiek oceną wpływu na środowisko, tymczasem droga ta na długim odcinku przechodzi przez chronione obszary Biebrzańskiego Parku Narodowego i w myśl obecnego prawa powstać tam nie może.
Rada Przedsiębiorczości upoważnia Marszałka Województwa Podlaskiego
do podjęcia wszelkich działań zmierzających do realizacji Via Carpatii w najkrótszym postulowanym wariancie jej przebiegu.
-
Przebudowa i modernizacja drogi Białystok – Sokółka- Kuźnica – granica państwa (obecna droga DK19) w kontekście włączenia naszego województwa w przebieg planowanego Nowego Jedwabnego Szlaku z Chin do Europy.
Pozostawienie Białegostoku bez dobrej komunikacji z tym przejściem obniży siłę argumentacji za poprowadzeniem NJS przez teren województwa podlaskiego. Trzeba też wziąć pod uwagę realizowaną przez Białoruś autostradę Mińsk – Grodno oraz utworzenie dużego centrum logistycznego przy granicy z województwem podlaskim po stronie Białoruskiej oraz aktywne działania Litwy, aby NJS wiódł z Mińska do portu w Kłajpedzie z pominięciem Polski. Władze województwa oraz inne podmioty zaangażowane w planowanie infrastruktury transportowej winny podjąć aktywne działania w celu przygotowania koncepcji i warunków pozwalających na włączenie nas w przebieg NJS.
Z całą stanowczością apelujemy o realizację postulatów podlaskich przedsiębiorców
i zmianę decyzji w zakresie zatwierdzonych wariantów przebiegu przez województwo podlaskie wskazanych wyżej dróg. Postulowane rozwiązania stanowią najkrótsze połączenia pomiędzy miastami, są najbardziej optymalne z punktu widzenia ekonomicznego i pozwalają zachować istniejący stan środowiska naturalnego.”
Przypomnijmy, pod koniec lutego br. w Parku Naukowo-Technologicznym w Białymstoku odbyła się podlaska debata drogowa, zorganizowana przez Stowarzyszenie Polski Kongres Drogowy i Marszałka Województwa Podlaskiego na temat przebiegu drogowych korytarzy w województwie podlaskim. Połączenia Suwałk w relacjach tranzytowych, krajowych i regionalnych zaprezentował Prezydent Suwałk Czesław Renkiewicz. Zwrócił uwagę, że z punktu widzenia Suwałk bardziej logiczny jest wariant Via Carpatii przez Augustów, a nie przez Ełk. Droga przez Ełk jest o 30 kilometrów dłuższa, a pominięcie Knyszyna i Augustowa sprawi, że w tej części województwa nic się nie będzie działo.
Już we wrześniu 2016 roku w Suwałkach o łączniku Via Balitica i Via Carpatia dyskutowali samorządowcy z regionu. Sprzeciwiano się pomysłowi budowy drogi ekspresowej z Knyszyna do Ełku zamiast modernizacji trasy z Białegostoku do Augustowa.
- Za kilka lat z Suwałk dotrzemy szybciej do Warszawy niż do Białegostoku - komentował pomysł rządu prezydent Suwałk Czesław Renkiewicz.
Ministerstwo infrastruktury tłumaczyło decyzję rządu koniecznością zapewnienia ciągłości Via Carpatii i ideą, aby miasta wojewódzkie, w tym wypadku Białystok i Olsztyn, były połączone drogami ekspresowymi.
WYG
