Dziecko nie może być przedmiotem transakcji. Przypadki oddawania dzieci za pieniądze do nielegalnej adopcji muszą być bezwzględnie zwalczane. Pozwolą na to zmiany w prawie, przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości, które zostały uchwalone przez Sejm.
Za przyjÄ™ciem nowych przepisów gÅ‚osowaÅ‚o 409 posÅ‚ów, nikt nie byÅ‚ przeciwko, dwóch posÅ‚ów wstrzymaÅ‚o siÄ™ od gÅ‚osu.
- Stawiamy dobro dzieci na pierwszym miejscu. ZapeÅ‚niamy lukÄ™ w prawie, która pozwalaÅ‚a na groźny proceder nielegalnych adopcji. Podejmujemy zdecydowanÄ… walkÄ™ z szarÄ… strefÄ… adopcyjnÄ… – podkreÅ›laÅ‚ Sekretarz Stanu w Ministerstwie SprawiedliwoÅ›ci MichaÅ‚ Wójcik, który nadzorowaÅ‚ prace nad ustawÄ….
Konieczne zmiany w prawie
Dotąd odpowiedzialność karna groziła jedynie za organizowanie nielegalnych adopcji na szeroką skalę. Można za to trafić do więzienia na okres od 3 miesięcy do 5 lat. Dlatego konieczne są zmiany w prawie.
PrzyjÄ™ta przez Sejm nowelizacja Kodeksu karnego powoduje, że bezkarne nie pozostanÄ… również „pojedyncze" nielegalne adopcje. KarÄ™ poniesie zarówno matka, jak osoba przyjmujÄ…ca dziecko. Nowy przepis stanowi, że kto odda lub przyjmie dziecko do adopcji z pominiÄ™ciem odpowiedniego postÄ™powania sÄ…dowego (np. poprzez faÅ‚szywe wskazanie ojcostwa) może trafić nawet na 5 lat do wiÄ™zienia.
Taka sama kara bÄ™dzie grozić osobie, która zatai przed sÄ…dem, że oddaÅ‚a dziecko za pieniÄ…dze lub innÄ… korzyść. JeÅ›li zatai to – narazi siÄ™ na 5 lat wiÄ™zienia. JeÅ›li nie zatai – sÄ…d uzna, czy doszÅ‚o do transakcji, która wyklucza możliwość adopcji, czy jedynie do nieznaczÄ…cej gratyfikacji. Chodzi o to, by nie przekreÅ›lać adopcji w przypadkach, gdy matka przyjmie od przyszÅ‚ych rodziców adopcyjnych drobny prezent, np. pieluszki czy mleko dla niemowlÄ™cia.
Groźny proceder
Nie wolno tolerować sytuacji, w której bezpieczeÅ„stwo dziecka w wielu aspektach życiowych, psychologicznych i prawnych jest zagrożone. A takie sÄ… konsekwencje bezprawnych adopcji. Groźne zjawisko rozszerzyÅ‚o siÄ™ do tego stopnia, że paÅ„stwowe oÅ›rodki zajmujÄ…ce siÄ™ znajdowaniem rodzin dla samotnych dzieci alarmujÄ… o istnieniu w Polsce szarej strefy adopcyjnej.
W internecie bez problemu można znaleźć ogÅ‚oszenia kobiet, które oferujÄ… urodzenie dziecka i oddanie go tuż po porodzie. „Brzuszek roÅ›nie i szuka rodziny dla maluszka", „WynajmÄ™ brzuszek", „UrodzÄ™ dziecko zdecydowanej parze", „PomogÄ™ parze bez dzieci " – brzmiÄ… szokujÄ…ce oferty. SÄ… też ogÅ‚oszenia „zamawiajÄ…cych", takie jak „zaadoptujÄ™ dziecko niechciane". W anonsach otwarcie podawane sÄ… ceny za oddanie dziecka – od kilku do kilkuset tysiÄ™cy zÅ‚otych. Do zapÅ‚aty czÄ™sto dochodzi w momencie, gdy kobieta jest w ciąży. Kolejne kwoty przekazywane sÄ… pod pozorem udzielania pomocy materialnej, a caÅ‚ość należnoÅ›ci finalizowana jest po przekazaniu dziecka.
WedÅ‚ug szacunkowych ocen, w Polsce może dochodzić rocznie nawet do 2 tys. przypadków handlu dziećmi, przy okoÅ‚o 3 tys. legalnych adopcji. O ogromnej skali procederu Å›wiadczyć może fakt, że jedna ze stron internetowych, gdzie znajdujÄ… siÄ™ tego typu ogÅ‚oszenia, miaÅ‚a dziennie okoÅ‚o 400 użytkowników, a w sumie odwiedziÅ‚o jÄ… ponad 1,4 mln osób.
Nielegalne adopcje zagraniczne
Część dzieci nielegalnÄ… drogÄ… trafia za granicÄ™. GÅ‚oÅ›ny byÅ‚ przypadek mieszkanki MysÅ‚owic, która sprzedaÅ‚a dziecko małżeÅ„stwu z Danii za 750 euro. Po urodzeniu dziecka, jeszcze bÄ™dÄ…c w szpitalu, zÅ‚ożyÅ‚a niezgodne z prawdÄ… oÅ›wiadczenie, że DuÅ„czyk jest ojcem dziecka. Na tej podstawie obcokrajowiec zarejestrowaÅ‚ w urzÄ™dzie dziecko jako swoje i wywiózÅ‚ za granicÄ™.
Innym sposobem na „zalegalizowanie" handlu dzieckiem jest wprowadzenie w bÅ‚Ä…d sÄ…du rodzinnego podczas postÄ™powania o adopcjÄ™. PrzestÄ™pczy proceder polega na ominiÄ™ciu zasady, że tzw. adopcja ze wskazaniem jest możliwa jedynie na rzecz krewnych rodziców dziecka lub małżonka jednego z rodziców. OpÅ‚acona matka skÅ‚ada w szpitalu oÅ›wiadczenie, że pozostawia dziecko pod opiekÄ… wskazanych osób. SÄ…d przekazuje im pieczÄ™ nad dzieckiem. Czyni to do czasu wydania orzeczenia w sprawie adopcji, kierujÄ…c siÄ™ potrzebÄ… zapewnienia natychmiastowej opieki nad dzieckiem. A gdy dochodzi do postÄ™powania adopcyjnego, sÄ…d uznaje, że dziecko powinno zostać tam, gdzie jest, bo zdążyÅ‚o zżyć siÄ™ z opiekunami.
Koniec bulwersujÄ…cych transakcji
Nowe regulacje uderzÄ… w szarÄ… strefÄ™ adopcyjnÄ…, przeciwdziaÅ‚ajÄ…c ogromnemu ryzyku dla dzieci. Legalni rodzice adopcyjni sÄ… sprawdzani w paÅ„stwowych oÅ›rodkach, przechodzÄ… szkolenia, muszÄ… speÅ‚niać odpowiednie wymogi prawne i etyczne. W szarej strefie nie obowiÄ…zujÄ… natomiast żadne zasady, rzÄ…dzi jedynie pieniÄ…dz. Nowe rozwiÄ…zania umożliwiÄ… skuteczne Å›ciganie uczestników groźnego procederu. BÄ™dÄ… też miaÅ‚y skutek prewencyjny. Surowe kary powinny odstraszyć od zawierania bulwersujÄ…cych transakcji, w których dziecko jest „żywym towarem".
Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości