Na cześć św. Kazimierza w Wilnie już od ponad 400 lat na początku marca odbywa się Kiermasz Kaziukowy. Tegoroczny potrwa od 6 do 8 marca.
Św. Kazimierz Jagiellończyk urodził się 3 października 1458 r. w Krakowie jako trzecie dziecko i drugi syn Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki. W wieku 13 lat wyruszył na Węgry, by przyjąć tamtejszą koronę królewską. Wyprawa jednak zakończyła się niepowodzeniem i powrotem królewicza do kraju.
W latach 1481-1483, podczas pobytu króla na Litwie, Kazimierz jako namiestnik rządził Królestwem Polskim. Już wtedy odznaczał się sprawiedliwością i troską o ubogich, dbał także o bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne kraju. Na Litwie natomiast zyskał sobie wdzięczność wśród ludności i popularność ze względu na troskę o potrzeby mieszkańców, zwłaszcza biednych i pokrzywdzonych. Był człowiekiem głęboko wierzącym, życie kontemplacyjne łączył jednak z działalnością polityczną, przygotowując się do objęcia władzy w Rzeczypospolitej. Jego przygotowania do przejęcia rządów w Polsce przerwała śmiertelna choroba. Święty Kazimierz zmarł w Grodnie 4 marca 1484 r., mając zaledwie 26 lat. Został pochowany w katedrze wileńskiej. W 1521 r. papież Leon X wydał bullę kanonizacyjną, która jednak zaginęła. Dopiero w 1602 r. Klemens VIII wydał nowy dokument kanonizacyjny. Uroczysta kanonizacja odbyła się w Wilnie 10-12 maja 1604 r. Od 1636 r. św. Kazimierz jest głównym patronem Litwy. Wówczas też w katedrze wileńskiej zbudowana została barokowa kaplica, do której przeniesiono relikwie św. Kazimierza.
Uroczystości ku czci św. Kazimierza
W środę, 4 marca, przypada liturgiczne wspomnienie św. Kazimierza Królewicza. Odpust poświęcony patronowi Litwy i Polski rozpoczął się już we wtorek, 3 marca i potrwa do końca tygodnia. 4 marca w katedrze wileńskiej mszę św. w języku polskim celebrować będzie proboszcz parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła ks. prałat Wojciech Górlicki.
W trakcie trwania Kiermaszu Kaziukowego – w sobotę i niedzielę (7 i 8 marca) – na placu Katedralnym (nieopodal dzwonnicy) od godz. 10 czynne będzie stoisko wspólnoty katedralnej. Będzie tam „żywy” św. Kazimierz, loterie, quizy, niespodzianki i prezenty. W sobotę, po mszy o godz. 12.30 odbędzie się ogłoszenie wyników konkursu na najładniejszą figurkę św. Kazimierza i poświęcony mu tekst oraz uhonorowanie zwycięzców. Specjalny program przygotowują też Wileńskie Akademickie Centrum Duszpasterskie i Centrum Młodzieży Archidiecezji Wileńskiej.
W sobotę, 7 marca, od godz. 12.30 do 16 w Pałacu Władców Wileńskie Akademickie Centrum Duszpasterskie organizuje dla studentów, wykładowców i młodzieży do 30. roku życia specjalny program „Restart. O wpływie i świętości”. W niedzielę, 8 marca, w katedrze wileńskiej o godz. 12.30 – msza św. w intencjach uczestników Kiermaszu Kaziukowego. Przewodniczyć będzie abp Gintaras Grušas.
Historia Jarmarku Kaziukowego
Po ogłoszeniu królewicza Kazimierza świętym, w pierwszej połowie XVII w. w Wilnie zapoczątkowano budowę jezuickiego kościoła pw. św. Kazimierza – pierwszej barokowej świątyni w mieście. W dniu śmierci świętego, 4 marca, zaczęto obchodzić dzień św. Kazimierza. Z tej okazji po mszy co roku organizowano duży jarmark rzemieślniczo-rolniczy. Z upływem czasu odbywał się w różnych miejscach: na Placu Katedralnym, Placu Łukiskim, nawet na Bazarze Kalwaryjskim. W okresie niepodległości jarmark wrócił do centrum Wilna, rozciągając się we wszystkich czterech kierunkach – obecnie Kaziuki zajmują wiele kilometrów uliczek, placów i podwórek Starówki.
Organizowany w Wilnie Jarmark Kaziukowy jest symbolem początku wiosny i największym w stolicy jarmarkiem rękodzieła twórców z całego kraju, przyciągającym tysiące odwiedzających. Ma szczególną atmosferę, niezwykle ważne są tu tradycja i oryginalność, gdyż Kaziuki to nie tylko największa, ale i najstarsza tego rodzaju impreza w Wilnie.
Jarmark Kaziukowy odbywa się w samym sercu Wilna – setki stoisk rzemieślników pojawiają się na Alei Giedymina, ciągną się również wzdłuż ulic Šventaragio, B. Radvilaitės, Maironio i Pilies, gdzie ponad 1500 rzemieślników i rolników z Litwy i krajów sąsiednich przedstawi swoje produkty.
- Nie tylko jesteśmy podekscytowani tradycjami, które pielęgnujemy do dziś, ale także tworzymy nowe, które naszym zdaniem zostaną docenione przez przyszłe pokolenia. W tym roku Targi Kaziukowe będą pierwszą imprezą w Wilnie, w której wszyscy uczestnicy zostaną zaproszeni do rezygnacji z plastiku, a goście będą zachęcani do odpowiedzialnego spożywania i zakupów - powiedział E. Tamošiūnaitė, wicemer Wilna.
Kaziuk 2020
Kaziuki przyciągają wielu bardzo różnych sprzedawców, dlatego na jarmarku można znaleźć wyroby na każdy gust: od miłych sercu drobiazgów do prawdziwych dzieł sztuki; od tradycyjnych wyrobów rzemieślniczych z różnych regionów Litwy do współczesnego designu. Wileńskiego Jarmarku Kaziukowego nie da się wyobrazić bez tradycyjnych palm, rękodzieła i dzieł sztuki, teatralizowanych pochodów, muzyki.
Otwarcie targów Kaziukowych w piątek, 6 marca.
O godz. 14.00 pochód teatralizowany na czele ze św. Kazimierzem, w towarzystwie rzemieślniczych cechów, mieszczan w karetach, heroldów. Magów … Z placu Lukiškės uczestnicy udadzą się na Plac Katedralny, gdzie odbędzie się koncert otwierający „Virsmas“
- Jego pierwsze akordy, intensywnie grane przez Karola Ramoškę i innych znanych artystów, sprawią, że wszyscy upadną! Wykonawcy wykonają autentyczne piosenki mieszkańców Aukštaitija, Dzūkai, Suvalkiji, Małej Litwy i innych regionów z nowym brzmieniem - wszystko będzie nowe, niespotykane, ale z pewnością rozpoznawalne. To wydarzenie, podobnie jak wszystkie inne, odbędzie się na świeżym powietrzu, dlatego zachęcamy do przyłączenia się i miłego spędzenia czasu, i aby nie zapomnieć o zaleceniach specjalistów - od prawidłowej i częstej dezynfekcji rąk do witania z daleka - mówi wicemer Wilna Edita Tamošiūnaitė.
Natychmiast po koncercie inauguracyjnym, gdy tylko zegar katedralny wybije piątą po południu, będzie można podziwiać litewskie stroje narodowe.
- Litwa jest małym krajem, ale każdy region etnograficzny jest charakterystyczny: strój Auksztajtów jest najbardziej archaiczny, ubrania narodowe Dzūcy mają uderzającą różnorodność, przyciąga jasność kolorów w żywym akcencie dzisiejszych stylistów, zaś stroje litewskiej części geograficznej Suwalszczyzny – przyciągają oko jasnością kolorów, Żmudzini to - obfitość biżuterii, a pięknie haftowane ubrania były noszone przez mieszkańców Litwy Mniejszej, mogą stać się atrakcją współczesnego stylu - mówi Vaiva Jozaitytė, organizator targów i Head of Concept Events & Media.
Koncerty na scenie w Wielkiej Dzwonnicy Katedry odbędą się również w sobotę, kiedy od samego rana wystąpią tu kapele regionalne.
- Będzie można bawić się na świeżym powietrzu przez trzy dni - mówi Vaiva Jozaitytė.
Zabawa na Placu Katedralnym potrwa do niedzieli, kiedy to zostaną nagrodzeni najlepsi rzemieślnicy tegorocznych targów Kaziukowych i usłyszymy ostatnią nutę koncertu zamykającego targi.
W jednym miejscu można spróbować różnych tradycyjnych litewskich potraw
Posmakowanie Kaziuków - to nadarzająca się raz do roku możliwość poznania w Wilnie najprzeróżniejszych smaków litewskiego chleba, mięsa, produktów mlecznych, miodu, ziół i słodyczy, litewskiego piwa domowego. Warto odkryć swój smak!
Dania, których warto spróbować na Jarmarku Kaziukowym
1. Jarmarku nie da się wyobrazić bez obwarzanków. Nanizane na sznurek są nieodłącznym atrybutem imprezy, goście jarmarku z obwarzankami na szyi widoczni są z dala – przecież wszyscy poczuwają się do obowiązku obdarowania bliskich, którzy nie mogli odwiedzić Kaziuków przynajmniej obwarzankiem. Jest to wyrób wyjątkowy, dostępny raz w roku, spotykany wyłącznie na Jarmarku Kaziukowym.
2. Kaziukowe pierniki Kaziukowe pierniki – to jeden z najpopularniejszych smakołyków, który od dawna chętnie nabywają goście jarmarku. Dostępne są pierniki różnej wielkości i kolorów, szczególnie popularne są ozdobione kolorową cukrową polewą serduszka czy też wyroby w kształcie Wieży Giedymina. Kaziukowych pierników należy nie tylko spróbować, ale też poczęstować nimi bliskich, którzy nie mogli odwiedzić jarmarku – jest to doskonały upominek!
3. Šimtalapis, Tatarski stulistnik Wspólnota Tatarów, zamieszkała na Litwie od stuleci zachowała swoje tradycje kulinarne, które obejmują też szczególnie popularne słodkie ciasto, wymagające dużej staranności w przygotowaniu, zwane „stulistnikiem”. Jeżeli dobrze się rozejrzeć, na Kaziukach uda się znaleźć autentyczny stulistnik.
Palma podwileńska
Upominkiem najważniejszym jest oczywiście palma podwileńska. Ten nieodłączny element Jarmarku Kaziukowego doskonale współbrzmi z początkiem litewskiej wiosny. Ponadto, tak samo jak kaziukowy obwarzanek, kolorowa palma jest jednym z najchętniej kupowanych wyrobów.
Klasyka kaziukowa – to drewniana łyżka, łopatka oraz inne narzędzia z drewna. Bogata oferta pozwoli na znalezienie najciekawszych i najbardziej jakościowych egzemplarzy.
Wyroby ceramiczne- Warto coś nabyć spośród wielu oferowanych wyrobów ceramicznych: artystyczną miskę, dzbanek, kolczyki lub piszczałkę, która pomoże przywołać wiosnę. Nigdzie indziej nie ma tak dużego wyboru, jeżeli zaś coś się przegapi, trzeba będzie czekać do następnych Kaziuków.
Wyroby plecione, kowalstwo artystyczne Jarmark Kaziukowy słynie z koszyków i innych wyrobów wyplatanych z wikliny. Są tu oferowane koszyki różnych wielkości, kształtów, modeli. Będzie też wiele wyrobów kowalstwa artystycznego.
WYG Źródła i fot: Samorząd Wilna; vilnensis.lt; kaziukomuge.lt
.jpg)
