Sejm przyjął ustawę o Odnawialnych Źródłach Energii z poprawką o tzw. energetyce prosumenckiej, tym samym odrzucając modyfikacje wprowadzone pod wpływem rządu przez Senat. Przypomnijmy, że poprawka sejmowa wprowadza gwarantowane ceny zakupu energii od właścicieli małych źródeł energii (w segmentach o mocy do 3 kW i 3-10 kW).
StaÅ‚a taryfa obowiÄ…zujÄ…ca przez 15 lat zapewni, że inwestycje w mikroinstalacje ze strony maÅ‚ych użytkowników-prosumentów: gospodarstw rolnych, domów, maÅ‚ych przedsiÄ™biorstw bÄ™dzie można racjonalnie kalkulować. ObowiÄ…zywanie taryf ograniczone jest czasowo, a także puÅ‚apem zainstalowanych mocy – w przedstawionym modelu bÄ™dzie można zainstalować 800 MW mocy, z nowego prawa powstanie wiÄ™c, zdaniem ekspertów, do 200 tys. mikroinstalacji.
Polska elektroenergetyka oparta jest w okoÅ‚o 90 proc. na wÄ™glu. Prezes koncernu energetycznego PGE Marek Woszczyk, podczas debaty sejmowej stwierdziÅ‚, że rozwój energetyki prosumenckiej spowoduje zmniejszenie zużycia wÄ™gla o 5 mln ton rocznie. To może smucić górników, ale powinno cieszyć innych, w tym np. rolników, wÅ‚aÅ›cicieli domów, zakÅ‚adów produkcyjnych.
Można mieć mini elektrownie i odsprzedawać prąd
Ustawa zawiera również rozwiÄ…zania promujÄ…ce rozwój tzw. energetyki prosumenckiej, które polegajÄ… na zużywaniu wytwarzanej energii elektrycznej z OZE na potrzeby wÅ‚asne i sprzedawaniu jej nadwyżek do sieci elektroenergetycznej. Zgodnie z ustawÄ… posiadacze przydomowych mikroinstalacji o mocy do 10 kW majÄ… zagwarantowane odkupienie wytworzonej przez nich "ekologicznej" energii po preferencyjnej cenie, gwarantowanej i wyższej od ceny rynkowej przez 15 lat.
Najważniejsze w nowym programie to, oprócz dotacji, możliwość odsprzedaży przez rolnika nadwyżek energii elektrycznej bez potrzeby rejestrowania dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej. MaÅ‚e instalacje, wykorzystujÄ…ce m.in. piece na biomasÄ™, albo pompy ciepÅ‚a, lub kolektory sÅ‚oneczne, czy też systemy fotowoltaiczne, wiatraki, pozwolÄ… uniezależnić siÄ™ rolnikom od poboru prÄ…du z zewnÄ…trz. A maÅ‚e wiatraki można instalować nawet na dachu domu, pod warunkiem, że konstrukcja bÄ™dzie do tego przystosowana. W warunkach przydomowych najefektywniejsze byÅ‚yby elektrownie 3 - 5 kW. Moc takich elektrowni, wspomagana energiÄ… zmagazynowanÄ… w akumulatorach, wystarczy nierzadko do zasilania oÅ›wietlenia, ukÅ‚adów pompowych, sprzÄ™tu i urzÄ…dzeÅ„ domowych.
Raport koncernu energetycznego - RWE - pt. „Scenariusze rozwoju technologii na polskim rynku energii do 2050 roku" wskazuje wÅ‚aÅ›nie energetykÄ™ prosumenckÄ… jako jeden z najbardziej perspektywicznych sektorów polskiej energetyki. FotowoltaikÄ™, natomiast, jako technologiÄ™, która ma szansÄ™ na najwiÄ™kszy rozwój w tym segmencie. WedÅ‚ug raportu, w 2050 r. prosumenci mogÄ… odpowiadać za produkcjÄ™ nawet 25 TWh energii elektrycznej czyli blisko poÅ‚owy energii elektrycznej wyprodukowanej przez źródÅ‚a rozproszone.
Ponad 50 proc. mieszkaÅ„ców wsi skÅ‚onna jest rozważyć instalacjÄ™ sÅ‚onecznÄ…. Co piÄ…ty badany (21%) przyznaÅ‚, że byÅ‚by skÅ‚onny zainwestować w panele fotowoltaiczne o wartoÅ›ci ok. 10 000 zÅ‚, zwÅ‚aszcza, gdyby inwestycja zwróciÅ‚a siÄ™ w ciÄ…gu 5 lat. Podobnie 21% badanych byÅ‚o przeciwnych zainwestowaniu w takie urzÄ…dzenie. Aż 81% potencjalnych inwestorów w panele fotowoltaiczne wyraża skÅ‚onność do inwestycji w drodze leasingu, gdyby kosztowaÅ‚o to okoÅ‚o 1000 zÅ‚ rocznie i pozwalaÅ‚o zaoszczÄ™dzić ponad 1000 zÅ‚ na rachunku za energiÄ™ elektrycznÄ… w skali roku.
Dotacje na mikroinstalacje
Narodowy Fundusz Ochrony Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej prowadziÅ‚ już w 2014 roku nabór wniosków o dofinansowanie przedsiÄ™wzięć w ramach nowego programu priorytetowego: „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeÅ‚ energii, część 4 - Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeÅ‚ energii”, realizowanych przez jednostki samorzÄ…du terytorialnego.
Program stanowiÅ‚ kontynuacjÄ™ i rozszerzenie koÅ„czÄ…cego siÄ™ w 2014 r. programu „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeÅ‚ energii. Część 3) DopÅ‚aty na częściowe spÅ‚aty kapitaÅ‚u kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów sÅ‚onecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych”.
Z programu dla samorzÄ…dów – do koÅ„ca roku wpÅ‚ynęły wnioski z 17 gmin, z czego dwie zrezygnowaÅ‚y w trakcie oceny. Wnioski z pozostaÅ‚ych 15 gmin na Å‚Ä…cznÄ… kwotÄ™ 48,7 mln zÅ‚ znajdujÄ… siÄ™ obecnie na różnych etapach oceny. Dla WFOÅšiGW – siedem wojewódzkich funduszy zÅ‚ożyÅ‚o wnioski na udostÄ™pnienia Å›rodków z przeznaczeniem na udzielanie pożyczek Å‚Ä…cznie z dotacjami. Z wszystkimi z nich zostaÅ‚y podpisane umowy. SÄ… to:
WFOŚiGW we Wrocławiu,
WFOÅšiGW w Szczecinie,
WFOÅšiGW w Krakowie,
WFOŚiGW w Gdańsku,
WFOÅšiGW w Olsztynie
WFOÅšiGW w Rzeszowie
WFOÅšiGW w Toruniu.
Po wejściu w życie ustawy, będą kolejne nabory.
Informacje o programie
Celem programu „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeÅ‚ energii Część 2) Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeÅ‚ energii” jest ograniczenie lub unikniÄ™cie emisji CO2 w wyniku zwiÄ™kszenia produkcji energii z odnawialnych źródeÅ‚, poprzez zakup i montaż maÅ‚ych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeÅ‚ energii, do produkcji energii elektrycznej lub ciepÅ‚a i energii elektrycznej dla osób fizycznych oraz wspólnot lub spóÅ‚dzielni mieszkaniowych. Program promuje nowe technologie OZE oraz postawy prosumenckie (podniesienie Å›wiadomoÅ›ci inwestorskiej i ekologicznej), a także wpÅ‚ywa na rozwój rynku dostawców urzÄ…dzeÅ„ i instalatorów oraz zwiÄ™kszenie liczby miejsc pracy w tym sektorze. Program stanowi kontynuacjÄ™ i rozszerzenie zakoÅ„czonego w 2014 r. programu „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeÅ‚ energii. Część 3) DopÅ‚aty na częściowe spÅ‚aty kapitaÅ‚u kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów sÅ‚onecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych”.
Treść programu priorytetowego:
Dofinansowanie przedsiÄ™wzięć obejmie zakup i montaż nowych instalacji i mikroinstalacji odnawialnych źródeÅ‚ energii do produkcji:
• energii elektrycznej lub
• ciepÅ‚a i energii elektrycznej (poÅ‚Ä…czone w jednÄ… instalacjÄ™ lub oddzielne instalacje w budynku), dla potrzeb budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych, w tym dla wymiany istniejÄ…cych instalacji na bardziej efektywne i przyjazne Å›rodowisku.
Program nie przewiduje dofinansowania dla przedsiÄ™wzięć polegajÄ…cych na zakupie i montażu wyÅ‚Ä…cznie instalacji źródeÅ‚ ciepÅ‚a.
Beneficjentami programu bÄ™dÄ… osoby fizyczne, spóÅ‚dzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe oraz jednostki samorzÄ…du terytorialnego i ich zwiÄ…zki.
Efektem ekologicznym programu bÄ™dzie coroczne ograniczenie emisji CO2 w wysokoÅ›ci 215 000 Mg oraz roczna produkcja energii z odnawialnych źródeÅ‚ 470 000 MWh.
Budżet programu wynosi 800 mln zÅ‚ na lata 2014-2022 z możliwoÅ›ciÄ… zawierania umów pożyczek (kredytu) do 2020 r.
Finansowane będą instalacje do produkcji energii elektrycznej lub ciepła i energii elektrycznej wykorzystujące:
• źródÅ‚a ciepÅ‚a opalane biomasÄ…, pompy ciepÅ‚a oraz kolektory sÅ‚oneczne o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt,
• systemy fotowoltaiczne, maÅ‚e elektrownie wiatrowe, oraz ukÅ‚ady mikrokogeneracyjne (w tym mikrobiogazownie) o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe.
Podstawowe zasady udzielania dofinansowania:
• pożyczka/kredyt preferencyjny wraz z dotacjÄ… Å‚Ä…cznie do 100% kosztów kwalifikowanych instalacji,
• dotacja w wysokoÅ›ci 20% lub 40% dofinansowania (15% lub 30% po 2015 r.),
• maksymalna wysokość kosztów kwalifikowanych 100 tys. zÅ‚ - 450 tys. zÅ‚, w zależnoÅ›ci od rodzaju beneficjenta i przedsiÄ™wziÄ™cia,
• okreÅ›lony maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany dla każdego rodzaju instalacji,
• oprocentowanie pożyczki/kredytu: 1%,
• maksymalny okres finansowania pożyczkÄ…/kredytem: 15 lat.
• wykluczenie możliwoÅ›ci uzyskania dofinansowania kosztów przedsiÄ™wziÄ™cia z innych Å›rodków publicznych
Program będzie wdrażany na trzy sposoby:
a) dla jednostek samorzÄ…du terytorialnego (jst) i ich zwiÄ…zków
• pożyczki wraz z dotacjami dla jst,
• wybór osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych lub spóÅ‚dzielni mieszkaniowych (dysponujÄ…cych lub zarzÄ…dzajÄ…cych budynkami wskazanymi do zainstalowania maÅ‚ych lub mikroinstalacji OZE) należy do jst,
• nabór wniosków od jst w trybie ciÄ…gÅ‚ym, prowadzony przez NFOÅšiGW,
• kwota pożyczki wraz z dotacjÄ… ≥ 1000 tys. zÅ‚.
b) za poÅ›rednictwem banków
• Å›rodki udostÄ™pnione bankom, z przeznaczeniem na udzielanie kredytów bankowych Å‚Ä…cznie z dotacjami,
• nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spóÅ‚dzielni mieszkaniowych, w trybie ciÄ…gÅ‚ym, prowadzony przez banki.
c) za pośrednictwem WFOŚiGW
• Å›rodki udostÄ™pnione WFOÅšiGW z przeznaczeniem na udzielenie pożyczek Å‚Ä…cznie z dotacjami,
• nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spóÅ‚dzielni mieszkaniowych, w trybie ciÄ…gÅ‚ym, prowadzony przez wojewódzkie fundusze, które podpiszÄ… umowy z NFOÅšiGW.
W dniu 30.01.2015 r. Narodowy Fundusz Ochrony Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej zakoÅ„czyÅ‚ przyjmowanie wniosków banków zainteresowanych wspóÅ‚pracÄ… z NFOÅšiGW w realizacji programu „Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeÅ‚ energii poprzez banki”. Wnioski o zawarcie umów udostÄ™pnienia Å›rodków z przeznaczeniem na udzielanie w 2015 r. kredytów bankowych Å‚Ä…cznie z dotacjÄ… zÅ‚ożyÅ‚ BOÅš S.A. Bank wskazaÅ‚, że dysponuje placówkami bankowymi w każdym województwie do przyjmowania i obsÅ‚ugi wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spóÅ‚dzielni mieszkaniowych.
Jan Wyganowski
ŹródÅ‚a: Ministerstwo Åšrodowiska; Polityka cyfrowa.pl; eGospodArka.pl