Wygasają ulgi obowiązujące w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej obwodu kaliningradzkiego, wprowadzone w 1996 roku. Nie oznacza to, że wszelkie ulgi i ułatwienia inwestycyjne przestaną istnieć.
SSE w obwodzie kaliningradzkim została stworzona w celu promowania rozwoju społeczno-gospodarczego regionu i jest ważna do dnia 1 kwietnia 2031 r. Niektóre świadczenia wygasają jednak w 2016 roku.
- Specjalna Strefa Ekonomiczna w Obwodzie Kaliningradzkim będzie działać do 2095 roku - poinformował p.o. gubernatora obwodu Anton Alichanow w programie „Stanowisko” stacji telewizyjnej „Rosja 24”. Szef regionu stwierdził, że aktualnie trwają prace nad nową ustawą, która będzie de facto zestawem zmian do obowiązującej ustawy przedłużającej funkcjonowanie strefy do 2095 roku. - Będzie szereg ulg dotyczących Terytoriów Przyspieszonego Rozwoju, zostanie sporo z nich implementowanych do mechanizmów strefy. To m.in. ulgi w podatku VAT, ulgi podatkowe inwestorom, co zwiększy otwartość regionu na inwestorów oraz m.in. wprowadzenie ułatwień wizowych dla obcokrajowców - wizy elektroniczne otrzymywane na granicy obwodu - poinformował A. Alichanow.
Wcześniej, podczas Forum Branży Burszynniczej w Swietłogorsku, p.o. gubernatora informował o możliwości przyjęcia ustawy w I kwartale 2017 r.
Anton Alichanow, p.o. gubernator obwodu kaliningradzkiego, urodził się w 1986 roku w Suchumi. Jest doktorem nauk ekonomicznych, prawnikiem. Przed kilkoma miesiącami został najmłodszym szefem podmiotu FR w najnowszej historii Rosji.
Zachęty do inwestowania w obwodzie kaliningradzkim
Już w 2016 roku weszła w życie ustawa ograniczająca do 50 mln rubli, minimalną wymaganą wielkość inwestycji w formie inwestycji kapitałowych niezbędnych do uzyskania statusu SSE w obwodzie kaliningradzkim w dziedzinie turystyki i rekreacji, tworzenia produkcji, rybołówstwa, hodowli ryb i rolnictwa.
Inwestorzy w sse są zwolnieni z podatków od dochodu i od majątku w ciągu pierwszych sześciu lat od uzyskania statusu rezydenta SSE, a w ciągu kolejnych sześciu lat płacą 50%.
"Przyjęcie ustawy zwiększa atrakcyjności klimatu inwestycyjnego i tworzenie nowych firm i nowych miejsc pracy w regionie" - powiedziano w oświadczeniu.
W 2016 r. (stan na 25.10.2016) status nowych rezydentów SSE w obwodzie otrzymały 24 projekty inwestycyjne (w 2015 r. - 8 nowych rezydentów). Wśród nowych rezydentów 15 (62,5%) zostało zarejestrowanych wg obniżonego progu inwestycyjnego (50 mln rubli). Większość tej kategorii rezydentów powstało w sferze przetwórstwa, a ogólna kwota zadeklarowanych przez nich inwestycji wynosi ok. 1 mld rubli, zaś liczba tworzonych miejsc pracy – ponad 980 osób.
Łącznie w rejestrze rezydentów SSE w OK znajduje się obecnie 125 projektów z ogólnym poziomem zadeklarowanych inwestycji ok. 95 mld rubli. W strukturze sektorowej przeważa sfera przetwórstwa (58% środków), a następnie sfera logistyczno – transportowa (24%) oraz sfera nieruchomości, w tym ośrodki hotelarskie i handlowe (7%). Liczba zatrudnionych po osiągnięciu mocy projektowych wyniesie ponad 22,9 tysięcy osób.
Zezwolenia na prace dla cudzoziemców
W obwodzie kaliningradzkim liczba miejsc pracy jest prawie dwa razy większa od ilości osób bezrobotnych. Takie dane na dzień 15 października 2016 roku podało centrum zatrudnienia. Poziom bezrobocia wynosi 1,1% ludności, liczonej od ilości osób zdolnych do podjęcia zatrudnienia.
Jak podał po koniec 2016 roku portal kaliningrad.kp.ru, średnia płaca (bez podatków) w obwodzie kaliningradzkim wyniosła - 420 euro miesięcznie, a na Warmii i Mazurach - 770 euro.
W dniu 15 listopada 2016 r. przejęte zostało Rozporządzenie Rządu Rosji nr 2428, które ustaliło 110.880 pozwoleń na czasowe zamieszkanie i pracę cudzoziemców i osób bez obywatelstwa w Rosji, w tym 4.000 pozwoleń przypada na obwód kaliningradzki.
Regionalny Fundusz Wspierania Przemysłu
P.o. gubernatora obwodu kaliningradzkiego Anton Alichanow podczas narady w sprawie stworzenia w regionie fabryki produkującej techniczne środki rehabilitacji, poinformował, że od 2017 roku rozpocznie działalność regionalny Fundusz Wspierania Przemysłu. Kryteria konkursowe mają stworzyć warunki dla udziału w przetargach biznesu społecznego. Środki Funduszu będą udostępniane w charakterze pożyczek przedsiębiorstwom przemysłowym regionu na okres od dwóch do pięciu lat. Pierwszy rok będzie ulgowym, natomiast następnie pobierane będzie 5% rocznie od kwoty pożyczki. Środki mają przyspieszyć modernizację kaliningradzkich przedsiębiorstw, w pierwszej kolejności ukierunkowanych na eksport i substytucję importu.
riorytety gospodarcze obwodu kaliningradzkiego w 2017 roku
Niedawno wicepremier w rządzie obwodu kaliningradzkiego Aleksandr Szenderiuk - Żydkow poinformował o priorytetach gospodarczych na 2017 rok. Jednym z ważnych priorytetów będzie przygotowanie/rozwój stref przemysłowych z pełną infrastrukturą dla inwestorów. Dotyczy to w pierwszej kolejności parku przemysłowego CZERNIECHOWSK, gdzie podstawową specjalizacją będzie produkcja szklana (atutem strefy jest posiadanie transportu kolejowego o standardzie /rozstawie kół/ zarówno rosyjskim, jak i europejskim) oraz parku przemysłowego CHRABROVO, gdzie specjalizacją będzie sektor budowy maszyn i przetwórstwo bursztynu. Trzecim przygotowywanym terytorium jest park przemysłowy w Rejonie Prawdińskim - oferta m.in. dla przetwórstwa rolno - spożywczego i sektora biotechnologii.
W obwodzie kaliningradzkim od 2014 roku jest realizowany program rozwoju klastrów turystycznych, które mają przyczynić się do wzrostu gospodarczego w regionie i rozwoju stosunków międzyregionalnych, aktywując rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Planuje się budowę rekreacyjnych i zdrowotnych zakładów, miejsc wypoczynkowych, rehabilitacyjnych.
Z kolei na powierzchni prawie tysiąca hektarów, wchodzących w skład specjalnej strefy ekonomicznej, powstaje pięć fabryk samochodów oraz 16 zakładów produkujących podzespoły i części zamienne do aut. Inwestują zachodnioeuropejskie koncerny. Równolegle z budową obiektów produkcyjnych zbudowana zostanie dzielnica mieszkaniowa na 50 tysięcy mieszkańców - w tym dla 20 tysięcy pracowników nowych zakładów oraz kilku tysięcy z innych firm, które powstaną w i wokół klastera.
Na początku listopada 2016 roku, W Kaliningradzie, rozpoczęto już montaż samochodów koreańskiej marki Genesis. Samochód dostępny jest w trzech wersjach wyposażenia: Premier, Elite, Royal, z kilkoma opcjami elektrowni o mocy od 309 do 413 KM. Genesis montowane w Rosji będą dostarczane wyłącznie na rynek krajowy. Przed końcem 2020 roku Genesis planuje uruchomić sześć modeli. Marka jest obecnie reprezentowana w koreańskich rynków, Ameryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.
W 30 - tysięcznym Gusiewie, miasteczku graniczącym z polską kilkunastotysięczną, popegeerowską Gołdapią, tworzy się z kolei klaster przemysłu elektronicznego, zaprojektowany tak, aby stać się centrum rozwoju innowacji w regionie. Ma tu rozwijać się mikroelektronika i nanotechnologia, prowadzona będzie produkcja elektroniki użytkowej i dekoderów dla usług telewizji satelitarnej pod marką "Satellite Ogólne", a także będzie działał klaster innowacyjny rozwoju naukowego i technologicznego " Technopolis GS
Plany stworzenia w Obwodzie Kaliningradzkim centrum logistyczno – transportowego
Kaliningradzkie koleje planują stworzenie w obwodzie kaliningradzkim centrum logistyczno – transportowego (szacowana wartość projektu: 1,3 mld rubli). Centrum stałoby się elementem sieci terminali kolei rosyjskich (planowane 50 centrów w regionach Rosji). Sfery działalności centrum obejmowałyby m.in.: przewozy ładunków „od drzwi do drzwi”, kompleksowa obsługa przedsiębiorców (dowóz surowców i kompletacji, wywóz gotowej produkcji). W skład centrum wejdą m.in. zamknięte chłodnie, otwarte magazyny, pomieszczenia czasowego składowania, a także obiekty biurowe, handlowe i produkcyjne (w tym z możliwością dokonywania działań z ładunkami kontenerowymi, pozagabarytowymi i in. dostarczanymi transportem drogowym i kolejowym, a także przechowywania małych partii oraz kompletowania zamówień dla klientów). Projekt ma na celu stworzyć w OK hub transportowy. Podpisywane są odpowiednie umowy, w tym z przewoźnikami zagranicznymi.
Wśród założeń rozwoju centrum logistyczno – transportowego OK planowane jest:
• stworzenie infrastruktury dla przeładunku węgla dostarczanego za granicę;
• uruchomienie przewozów z Dalekiego Wschodu do OK (oferta m.in. dla AVTOTOR – montaż samochodów koreańskich) w ciągu 12 dni (koreański port Busan – feeder line do Nachodki – następnie przeładunek na pociąg kontenerowy). Dotychczas przewozy odbywały się z koreańskiego portu Busan do Rotterdamu, gdzie ładunki są przeładowywane na statek do Bałtijska i stamtąd transportem samochodowym są dostarczane do zakładów (dostawy trwają 45 dni). Ponad trzykrotne skrócenie terminów dostaw pozwoli nie tylko zrekompensować różnice frachtu, ale i przynieść znaczące zyski.
Inwestycje w sektor rolny
Regionalny program państwowy „Rozwój rolnictwa” ukierunkowany jest na zaspokojenie potrzeb regionu. Priorytety produkcyjne regionu obejmują hodowlę mleczną i mięsną, hodowlę trzody chlewnej, hodowlę drobiu, produkcję zbóż i rzepaku, produkcję warzyw, ziemniaków oraz produkcję owoców i jagód.
Na razie przemysł mięsny obwodu kaliningradzkiego pracuje tylko na 40% swych możliwości. Ilość produkowanego w regionie mięsa całkowicie zaspokaja potrzeby mieszkańców obwodu, jednak moce produkcyjne zakładów przetwórczych są większe niż dostawy męsa do przerobu. Brak surowca mięsnego daje się we znaki kaliningradzkim przedsiębiorstwom przetwórstwa mięsnego, które do pracy na pełną moc potrzebują 118 tys. ton mięsa rocznie. Według szacunków rządu obwodu kaliningradzkiego, w 2016 roku gospodarstwa rolne i fermy regionu wyprodukowały nieco ponad 71 tys. ton mięsa.
- W latach 2017-2019 roku planuje się zrealizować kilka dużych projektów inwestycyjnych w zakresie budowy ferm wieprzowych i drobiowych, co pozwoli zapewnić wzrost produkcji wieprzowiny o 2,5 razy i mięsa drobiowego o 50 %. Koszty projektów wyniosą 12,1 mld rubli" - informowała niedawno kaliningradzkie media minister rolnictwa obwodu - Natalia Szewcowa.
Obecnie region jest w pełni zabezpieczony we własne zboża, ziemniaki, mięso, mleko pełnotłuste. W zakresie produkcji jaj stopień zabezpieczenia wynosi 80%, w odniesieniu do warzyw ok. 60% (w tym kapusta i buraki 80%). Według ocen specjalistów, w 2016 r. powierzchnia zagospodarowanych ziem rolniczych wyniosła 480 tys. ha. Podczas spotkania pod koniec 2016 roku z ministrem Rolnictwa Rosji Aleksandrem Tkaczowem p.o. gubernatora obwodu, Anton Alichanow wskazał na aktualne priorytety regionu, do których zaliczył sadownictwo, hodowlę mleczną i meliorację.
Z innych ciekawszych przedsięwzięć należy odnotować inicjatywę brytyjskiego inwestora Robina Rawlingsema zainwestowania w projekt rolniczy w rejonie czerniachowskim pod uprawę zbóż i rzepaku, a w perspektywie warzyw. Brytyjski przedsiębiorca prowadzi interesy w Rosji od 10 lat, głównie w sferze nieruchomości, a obecnie zainteresowanie dotyczy rolnictwa (z uwagi na rozwój i wsparcie sektora), w tym w obwodzie kaliningradzkim.(m.in. z uwagi na korzystne warunki klimatyczne).
Hiszpanie chcą zaś produkować szynkę w obwodzie. Hiszpańska spółka Hamin, wraz z rosyjską grupą kapitałową „Cherkizovo" kompleks do produkcji mięsa indyczego w regionie Tambov i powadzi się negocjacje na temat możliwości koprodukcji w obwodzie kaliningradzkim.
Z kolei "Baltic Spółka rolnicza" planuje zainwestować 397,2 mln rubli w budowę kompleksu rolno-przemysłowego w Bagrationowsku, tuż przy granicy z województwie warmińsko - mazurskim. Nowy sad będzie miał powiercenie 165 ha. Zbudowane te ż zostaną linie technologiczne do sortowania i pakowania, kontroli technicznej, jak również całorocznego przechowywania w chłodniach.
Sadzonki spółka planuje kupić w Polsce.
Wcześniej minister rolnictwa Federacji Rosyjskiej Aleksander Tkaczow powiedział, że w planie jest stworzenie klastra owoców i warzyw w obwodzie.
Polska obecność
Według danych Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji w Konsulacie Generalnym RP w Kaliningradzie, w 2015 roku wolumen wymiany handlowej między regionami Polski i obwodu kaliningradzkiego wyniósł 400 mln USD, tj. prawie o połowę mniej trzy lata wcześniej. Natomiast polski eksport w styczniu - wrześniu 2016 r. wyniósł ok. 265 mln USD (spadek o ok. 20% w porównaniu do wyników analogicznego okresu roku ubiegłego). Polski udział w obwodzie stanowi obecnie zaledwie 9,3% polskiego eksportu do FR i 6,3% importu obwodu kaliningradzkiego.
Pod koniec lat 90. w obwodzie działało kilkaset polskich firm, ale główne w handlu, a bardzo mało w inwestycjach. Obecnie działa tu tylko kilkadziesiąt polskich spółek, ale powoli rośnie odwaga i zainteresowanie polskich firm do handlowania inwestowania w obwodzie. Np. w pracach rosyjsko-polskiego forum współpracy biznesu, które odbyło się w październiku 2016 roku w Olsztynie, wzięło udział 130 polskich firm. Na razie mamy jednak spadek obrotów handlowych.
Jedna z warmińsko-mazurskich firm, która weszła na kaliningradzki rynek, dysponuje w obwodzie blisko 1 tys. ha ziemi. Firma ta zamierza w Rosji uprawiać warzywa i owoce, tam chce też część z nich przetwarzać na dżemy, czy soki i wysyłać je do tzw. dużej Rosji.
Kaliningradzkie media informowały też, że jedna z polskich firm produkująca m.in. kształtki, otworzy w obwodzie zakład i zainwestuje tu 3 mln euro.
Polskich inwestorów do obwodu przyciąga m.in. dużo wolnych terenów, na których można zakładać uprawy. Polskim przedsiębiorcom pomocą służą Konsulat RP w Kaliningradzie oraz filia Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Pod koniec 2016 roku Wydział Promocji, Handlu i Inwestycji Zagranicznych przy Konsulacie RP w Kaliningradzie zorganizował, we współpracy z samorządem województwa warmińsko-mazurskiego, III seminarium na temat współpracy gospodarczej Polski z obwodem kaliningradzkim, które poświęcone było promocji potencjału gospodarczego województwa i przedsiębiorców Warmii i Mazur („Warmia i Mazury: tradycje i nowe możliwości współpracy”). W przedsięwzięciu uczestniczyli marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Gustaw Marek Brzezin, p.o. gubernatora obwodu kaliningradzkiego Anton Alichanow, Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kaliningradzie Marcin Nosal.
W ramach seminarium podpisany został przez marszałka i gubernatora plan pracy województwa warmińsko-mazurskiego RP i obwodu kaliningradzkiego FR na lata 2017 - 2019, a także program współpracy w obszarze turystyki pomiędzy Departamentem Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego (Dyrektor Departamentu Dorota Zalewska-Bomba) i Ministerstwem Kultury i Turystyki Rządu Obwodu Kaliningradzkiego (p.o. Zastępcy Ministra Sergiej Kuzniecow) na lata 2017 – 2019.
Podczas seminarium odbyły się prezentacje na temat: polsko-kaliningradzkiej współpracy gospodarczej: tendencji 2016 roku, perspektyw rozwoju; roli województwa warmińsko-mazurskiego, potencjału gospodarczego województwa warmińsko- mazurskiego, Portu Lotniczego Olsztyn – Mazury, potencjału turystycznego województwa warmińsko-mazurskiego.
Swoje oferty współpracy zaprezentowali także polscy przedsiębiorcy z Warmii i Mazur, uczestniczący w misji gospodarczej do obwodu kaliningradzkiego.
W seminarium uczestniczyli także zaproszeni przedstawiciele administracji, samorządów, instytucji naukowych oraz dziennikarze.
WPHI – Kaliningrad zorganizował także tradycyjny Polsko-Kaliningradzki wieczór biznesu. W przedsięwzięciu uczestniczyli polscy i kaliningradzcy przedsiębiorcy i organizacje biznesowe, przedstawiciele administracji, samorządów oraz dziennikarze.
Kierownik WPHI w Kaliningradzie wręczył pamiątkowe statuetki za aktywną promocję polsko – kaliningradzkich kontaktów gospodarczych w 2016 roku dwóm polskim organizacjom biznesowym (Elbląskiemu Klastrowi Turystycznemu oraz Centrum Rozwoju Regionalnego w Braniewie – Inkubator Przedsiębiorczości), a także dwóm kaliningradzkim przedsiębiorstwom (Portowyj Elewator i Westbuy – Kaliningrad).
Ukazała się, także piąta edycja „Przewodnika dla przedsiębiorcy po obwodzie kaliningradzkim”.
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Kaliningradzie opublikował także kolejną, bo już piątą, edycję „Przewodnika dla przedsiębiorcy po obwodzie kaliningradzkim”.
„Mamy nadzieję, że prezentowany „Przewodnik” stanie się przydatnym kompendium wiedzy na temat przepisów, zasad i praktyki działalności gospodarczej na rynku obwodu kaliningradzkiego i tym samym przyczyni się do rozwoju efektywnych, wzajemnie korzystnych i bezpiecznych relacji biznesowych polskich przedsiębiorców w regionie” – czytam we wstępie przewodnika.
Przewodnik do pobrania na w wersji PDF:
Jan Wyganowski
Źródła: WPHI – Kaliningrad; kaliningrad. ru; newkaliningrad.ru; Polonijne Centrum Kultury w Kaliningradzie
Na fot: Polsko-Kaliningradzki wieczór biznesu oraz pamiątkowe statuetki. Fot: WPHI
