Komisja Europejska wydzieli 67 mln euro na realizację programu współpracy transgranicznej między Polską, Litwą i obwodem kaliningradzkim na najbliższe sześć lat - oświadczył 31 października w Kaliningradzie Ambasador UE w Rosji - Vygaudas Ušackas. Spotkał się tam z gubernatorem obwodu Nikołajem Cukanowem.
„Środki zostaną skierowane na rozwój małego i średniego biznesu, poprawę stanu dróg, promowanie wspólnych projektów w sferze edukacji, projekty społeczne i rozwój wymiany młodzieży. Kaliningrad stał się głównym węzłem współpracy transgranicznej między Unią Europejską a Rosją. Mam nadzieję, że będziemy nadal rozwijać nasze stosunki” - powiedział Ušackas.
Zgodnie z jego słowami, Komisja Europejska pozytywnie ocenia dynamikę transgranicznej współpracy między obwodem kaliningradzkim a sąsiadującym z nim krajami, wchodzącymi w skład UE. Świadczy o tym to, że wszystkie znajdujące się w regionie konsulaty już wydały w tym roku mieszkańcom obwodu ponad 212 tys. wiz, w tym długoterminowe.
Program współpracy transgranicznej w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa współfinansowany jest przez Unię Europejską i Federację Rosyjską, a nakierowany na rozwiązanie wspólnych problemów, wzmocnienie współpracy i stosunków dobrosąsiedzkich miedzy mieszkańcami.
Ušackas informował także, że w ramach kończonego właśnie programu współpracy transgranicznej „Rosja-Litwa-Polska” na lata 2007-2013 rozpoczęto realizację projektów inwestycyjnych o wartości ponad 42 milionów euro. W tym cztery projekty infrastrukturalne w obwodzie kaliningradzkim, które obecnie znajdują się na różnych etapach wykonania.
Przypomnijmy, że na program z poprzedniego rozdania składało się 60 projektów w sferze turystyki, ekologii, sportu, ochrony zdrowia, edukacji, kultury, wsparcia małego biznesu, transportu i zarządzania. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wyasygnował na poprzedni program współpracy przygranicznej Polski-Litwy-Rosji (obwód kaliningradzki) 130 mln euro, łącznie ze środkami krajowymi było do wzięcia do 176 mln euro. Wygląda na to, że UE obcinając różne wydatki, obcięło i te na współpracę transgraniczną.
Z ciekawszych realizowanych przedsięwzięć należy odnotować m.in. „Biuro wspierania przedsiębiorczości", jakie powstaje w Ełku. To jest efekt współpracy Ełku i Ozierska. Całkowita wartość to ponad 200 tysięcy euro, ale aż 90% - to dofinansowanie unijne. W dwóch biurach: w Ełku i Oziersku, będą się odbywały m.in. szkolenia dla przedsiębiorców i osób bezrobotnych. Ze środków z programu współpracy transgranicznej Litwa-Polska-Rosja budowana też była kanalizacja wodociągowa we wsi Kukuwo koło Olecka.
Po polskiej stronie modernizowano także m.in. Park Konstytucji i jego otoczenie w Suwałkach. Z Programu Współpracy Transgranicznej Litwa-Polska-Rosja 2007-2013, dofinansowano kwotą 10 mln euro przebudowę drogi krajowej nr 65 na odcinku Gołdap-Kowale Oleckie.
Wśród szczególnie znaczących projektów po stronie kaliningradzkiej można wymienić budowę oczyszczalni ścieków i wodociągów w obszarach przygranicznych obwodu kaliningradzkiego i Litwy, modernizacje odcinka drogi samochodowej od Kaliningradu do rosyjsko-polskiej granicy, przejścia granicznego Mamonowo-2 – Grzechotki.
Szlakiem Kopernika i Kanta
Rosja i Polska po raz pierwszy przedstawiły wspólny transgraniczny projekt turystyczny „Szlakiem wybitnych postaci historycznych M. Kopernik – I. Kant”. Poinformowało o tym biuro prasowe rządu obwodu kaliningradzkiego.
Obwód kaliningradzki położony jest na terytorium dawnych Prus Wschodnich. Stolicą prowincji był Królewiec. Po II wojnie światowej w 1945 roku północna część Prus Wschodnich, na mocy układu poczdamskiego, została przyłączona do Związku Radzieckiego, a pozostałe terytorium do Polski. W Katedrze św. Wojciecha i Najświętszej Marii Panny w Kaliningradzie znajduje się grób słynnego filozofa Immanuela Kanta, natomiast Mikołaj Kopernik związany jest z polskimi miastami Toruniem i Fromborkiem.
Dom w miejscowości Wiesiołowka w obwodzie kaliningradzkim, gdzie w XVIII wieku mieszkał i pracował wielki niemiecki filozof Immanuel Kant, został już przekształcony w kompleks muzealny. Budynek nie zachował się w swojej pierwotnej formie. Po pożarze w XIX wieku pozostały z niego tylko fundamenty. Jednak obecny budynek w tym miejscu ma ten sam kształt. W tym roku mija 290 lat od narodzin Immanuela Kanta i 210 lat od dnia jego śmierci.
Na szlaku turyści będą mogli bardziej szczegółowo zapoznać się z biografiami uczonych, a także odwiedzić związane z nimi miejsca w północno-wschodniej Polsce i w obwodzie kaliningradzkim. Realizacja projektu była możliwa dzięki wspólnej pracy w ramach Programu Współpracy Transgranicznej EISP Litwa-Polska-Rosja 2007-2013, dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej.
W celu promowania projektu wydano w języku polskim i rosyjskim książkę „Mikołaj Kopernik i Immanuel Kant: dwóch największych uczonych na dawnych ziemiach pruskich”, autorstwa Jerzego Sikorskiego i Janusza Jasińskiego. Pierwszy egzemplarz regionalne ministerstwo ds. turystyki przekazało na Wydział Filozofii Bałtyckiego Uniwersytetu Federalnego im. Immanuela Kanta w Kaliningradzie.
Prezentacja polsko-rosyjskiego projektu turystycznego odbyła się w ramach XXV Międzynarodowych Targów Turystycznych TOUR SALON 2014 w Poznaniu, które uważane są za jedno z najważniejszych wydarzeń branżowych w Polsce. Targi turystyczne TOUR SALON w tym roku odwiedziło 15 tysięcy osób. Ponad 400 wystawców z 30 krajów zaprezentowało najbardziej popularne produkty turystyczne i sposoby wypoczynków w swoich państwach
Będą jeszcze duże pieniądze na rosyjsko - unijną wspórce transgraniczną.
Programy współpracy granicznej, opracowywane przez Rosję i kraje unijne, otrzymają finansowanie w wysokości ponad 400 mln euro - informował w Kaliningradzie, podczas VI Forum Regionów Partnerów Obwodu Kaliningradzkiego, dyrektor departamentu ds. kontaktów międzynarodowych i współpracy granicznej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Rosji Konstantin Szkred.
Przypuszcza się, że takich programów będzie siedem lub dziewięć. Będą one realizowane na warunkach współfinansowania: Rosja i UE przeznaczą na te cele po 200 mln euro. Zgodnie ze słowami przedstawiciela Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, będą to projekty dwustronne: Rosja-Polska, Rosja-Litwa, Rosja-Finlandia itd. Podkreślił, że wśród projektów, które regiony zgłaszają do uzgodnienia, Rosja preferuje te, które rozwiązują przede wszystkim zadania infrastrukturalne. Chodzi o rozwój przejść granicznych, dróg granicznych, małego biznesu i rozwiązywanie problemów ekologicznych.
Turystyka, ekologia, rolnictwo, medycyna
Rosyjscy gospodarze Forum zaprezentowali w szczególności możliwości współpracy międzynarodowej w celu ochrony przyrody i rozwijania turystyki w oparciu o unikalny potencjał ekologiczny Parku Przyrodniczego „Wisztyniecki” ustanowionego na terenie rosyjskiej części Puszczy Rominckiej i jeziora Wisztynieckiego. Samorząd województwa warminsko-mazurskiego ma tu swoją jednostkę posiadającą doświadczenie w realizacji wspólnych projektów z partnerami rosyjskimi - Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej z siedzibą w Żytkiejmach.
Przedstawiciele powiatów węgorzewskiego i gminy Kętrzyn przebywali już w rejonie ozierskim w obwodzie kaliningradzkim, a towarzyszyła im delegacja Wydziały Promocji, Handlu i Inwestycji Zagranicznych Konsulatu Generalnego w Kaliningradzie pod przewodnictwem Kierownika Wydziału Aleksandra Milota. Jak informuje Wydział Promocji, Handlu i Inwestycji Zagranicznych, omówiono dotychczasowe efekty współpracy z Rejonem Ozierskim (m.in. Gmina Kętrzyn: medycyna – badania przesiewowe, sport; Powiat Węgorzewski - edukacja/sport) oraz działania na przyszłość, w tym w ramach potencjalnych projektów współpracy transgranicznej PL-RU na perspektywę finansową 2014 - 2020.
Uczestnicy zapoznani zostali z prezentacją gospodarczą Rejonu Ozierskiego, w tym z terenami inwestycyjnymi.
Perspektywiczne obszary współpracy to m.in.:
· turystyka (m.in. wodna – spływy kajakowe, agroturystyka), w tym wypracowanie wspólnych produktów turystycznych,
· rolnictwo (hodowla mięsna i mleczna, sadzonki i in.),
· przetwórstwo rolne oraz przechowalnictwo, w tych chłodnie,
· gospodarka komunalno-mieszkaniowa (w tym oczyszczalnie),
· energooszczędne oświetlenie,
· medycyna, edukacja, sport, polityka społeczna (w tym domy seniora), e-usługi samorządów i in.
Omówione zostały krótkoterminowe plany współpracy polskich regionów z Rejonem Ozierskim oraz założenia planów współpracy do 2020 r. Ważne znaczenie dla współpracy będzie miał rozwój przejść granicznych. Są szanse na powstanie wreszcie przejścia Perły - Kryłowo.
Przypomnijmy, że pięć rejonów obwodu kaliningradzkiego należy od dawna do Euroregionu NIEMEN, a w tym roku przystępują do niego dwa kolejne: Nieman i Sowieck. Są szanse, że teraz niemal cały obwód kaliningradzki wejdzie do stowarzyszenia Euroregion Niemen. W euroregionie zrzeszone są samorządy z województwa podlaskiego, warmińsko-mazurskiego oraz przygraniczne z Litwy i Białorusi. Euroregion Niemen pozyskał i rozdysponował w formie grantów w ostatnich siedmiu latach 9 mln euro. Pieniądze trafiły m.in. na małe projekty w dziedzinach takich jak: turystyka, ochrona zdrowia, ratownictwo, modernizacje przygranicznych dróg.
Jan Wyganowski
Na fot: Dzięki unijnym pieniądzom na pograniczu polsko - kaliningradzkim są budowane drogi, kanalizacje, przejścia graniczne, a także odbywa się wiele imprez kulturalnych, nawet w małych miejscowościach. Na fot. zespół ludowy z Czernichowska na występach w Becejłach, w powiecie suwalskim
