Afrykański pomór świń (ASF) to szybko szerząca się, zakaźna choroba wirusowa, na którą podatne są świnie domowe oraz dziki. Ludzie nie są wrażliwi na zakażenie wirusem ASF w związku z czym choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ich zdrowia i życia.
Najczęstszym sposobem zakażenia zwierząt jest bezpośredni lub pośredni kontakt z zwierzętami zakażonymi. W przypadku terenów o wysokim zagęszczeniu gospodarstw utrzymujących świnie, rozprzestrzenianie się wirusa między gospodarstwami jest stosunkowo łatwe za pośrednictwem osób odwiedzających gospodarstwo, jak również przez zakażoną paszę, wodę, wyposażenie oraz skarmianie zwierząt odpadami kuchennymi (zlewkami).
Afrykański pomór świń (choroba Montgomery`ego) po raz pierwszy odnotowano w 1903 roku w Republice Południowej Afryki. Potem przedostała się na Kaukaz oraz Półwysep Iberyjski. Pierwszy wybuch epidemii w ZSRR zanotowano w 1977 roku w Odessie i niezwłocznie ją zniszczono. Od tamtego czasu długo nie odnotowano tej choroby. Wszystko zmieniło się w 2007 roku, kiedy zaraza z Gruzji wkroczyła do południowej Rosji i zaczęła się rozprzestrzeniać na inne regiony Europy.
Jak rozpoznać afrykański pomór świń?
U świń mogą pojawić się następujące objawy: liczne upadki (obserwuje się również padnięcia dzików) oraz dodatkowo: sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała; drobne, lecz liczne wybroczyny w skórze; duszność, pienisty wypływ z nosa; wypływ z worka spojówkowego; biegunka, często z domieszką krwi, wymioty; niedowład zadu; objawy nerwowe w postaci podniecenia, drgawek mięśni i skurczów kloniczno-tonicznych; ronienia.
Posiadacz zwierząt, który zauważył objawy nasuwające podejrzenie choroby zakaźnej, jest zobowiązany do natychmiastowego zgłoszenia podejrzenia choroby (obowiązek ustawowy obwarowany sankcją karną). Zgłoszenie należy przekazać do powiatowego lekarza weterynarii bezpośrednio albo za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem lub właściwego miejscowo organu samorządu terytorialnego: wójta, burmistrza (zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt - Dz. U. Nr 69, poz. 625 z późn. zm.)
Po dokonaniu zgłoszenia - do czasu przybycia urzędowego lekarza weterynarii posiadacz zwierząt zobowiązany jest do:
- izolacji i strzeżenia w gospodarstwie wszystkich przebywających tam zwierząt;
- wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów z gospodarstwa, w szczególności mięsa, zwłok zwierzęcych, środków żywienia zwierząt, wody, ściółki, nawozów naturalnych;
- nie wywożenia z gospodarstwa materiału biologicznego (nasienia, komórek jajowych, zarodków);
- uniemożliwienia dostępu osobom postronnym do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę.
Inspekcja Weterynaryjna kontroluje
Nie tylko z powodu tej choroby, ale i ze względów fitosanitarnych, Inspekcja Weterynaryjna prowadzi od dłuższego czasu akcję w ramach programu „Zero tolerancji”. Polega ona na wzmożonych kontrolach.
Tylko w dniach 15 - 21 stycznia 2014 r. terenowe organy Inspekcji Weterynaryjnej na terenie całej Polski przeprowadziły 56 kontroli w rzeźniach, 109 w zakładach przetwórstwa spożywczego, 7 w chłodniach składowych, 82 w punktach skupu zwierząt, 62 u pośredników w handlu zwierzętami, 84 środki transportu produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego oraz 330 środków transportu zwierząt (czas do 8h). Łącznie przeprowadzono 730 kontroli.
Ujawniono 7 prowadzonych nielegalnie działalności. Przypadki te dotyczyły uboju zwierząt na użytek własny. Niestety, mamy takie czasy, że rolnik – hodowca sam sobie ubić świniaka już nie może. Wynajętemu, z odpowiednim zaświadczeniem o ukończeniu kursu w kieszeni, płacić zaś za usługę trzeba.
Jak głosi komunikat Inspekcji Weterynaryjnej, w związku z ujawnieniem nielegalnych działalności, w okresie 15 - 21 stycznia 2014 r. łącznie: nałożono w drodze decyzji administracyjnej 9 kar pieniężnych na łączną sumę 60 600 zł, nałożenie 8 kolejnych jest w toku; nałożono 12 mandatów na łączną kwotę 2 450 zł; w toku jest wydanie 1 decyzji administracyjnej o zawieszeniu/zakazie działalności lub wykreśleniu z rejestru; 3 sprawy przekazano do organów ścigania, przekazanie kolejnej jest w toku; 1 sprawę przekazano do urzędu skarbowego.
Jan Wyganowski
