Minister rolnictwa i rozwoju wsi Krzysztof Jurgiel ogłosił, że są już przepisy wykonawcze do ustawy o rolniczym handlu detalicznym. Od 1 stycznia 2017 roku rolnicy mogą produkować żywność i ją sprzedawać - detalicznie, bezpośrednio konsumentowi końcowemu, działając siłami rodziny.
W szczególnoÅ›ci wydane zostaÅ‚y i opublikowane rozporzÄ…dzenia ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie maksymalnej iloÅ›ci żywnoÅ›ci zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania; rejestru zakÅ‚adów produkujÄ…cych produkty pochodzenia zwierzÄ™cego lub wprowadzajÄ…cych na rynek te produkty oraz wykazów takich zakÅ‚adów oraz w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego.
Rolniczy handel detaliczny, to handel, polegajÄ…cy na zbywaniu konsumentowi finalnemu „żywnoÅ›ci pochodzÄ…cej w caÅ‚oÅ›ci lub części z wÅ‚asnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu dziaÅ‚ajÄ…cego na rynku spożywczym” – tak definiuje ten nowy rodzaj rolniczej dziaÅ‚alnoÅ›ci ustawa z dnia 16 listopada 2016 r.
WyjaÅ›nijmy, że chodzi tu gÅ‚ównie o maÅ‚e przetwórstwo produktów rolnych we wÅ‚asnej kuchni i bezpoÅ›redniÄ… sprzedaż potencjalnemu klientowi. ZÅ‚agodzone też zostaÅ‚y wymagania fitosanitarne. Wiceminister rolnictwa, Ewa Lech, wyjaÅ›niaÅ‚a podczas konferencji prasowej, że „(…) na razie mówimy o tych wymaganiach, które rolnik jest w stanie speÅ‚nić w ramach urzÄ…dzeÅ„ kuchennych, które posiada w domu”. Jeżeli chcieliby przetwarzać poza wÅ‚asnÄ… kuchniÄ…, to albo muszÄ… nieco poczekać, albo stosować siÄ™, do dotychczasowych przepisów.
- Może zaistnieje potrzeba, że rolnicy bÄ™dÄ… chcieli rozszerzać takÄ… dziaÅ‚alność w ramach istniejÄ…cych budynków w obrÄ™bie gospodarstwa i wtedy bÄ™dziemy szli w kierunku wydania rozporzÄ…dzenia, które bÄ™dzie okreÅ›laÅ‚o wymagania w stosunku do tych innych budynków. Czyli bÄ™dziemy szli w kierunku uÅ‚atwieÅ„, z tym, że to rozporzÄ…dzenie bÄ™dzie musiaÅ‚o być notyfikowane przez organy UE - wyjaÅ›niaÅ‚a wiceminister.
Bez podatku, ale z „zeszytem”
Ustawa przewiduje też zwolnienie z podatku rolnika, który sprzeda rocznie produkty o wartoÅ›ci do 20 tys. zÅ‚ rocznie. Powyżej tej kwoty bÄ™dzie obowiÄ…zywaÅ‚ 2-proc. podatek ryczaÅ‚towy. SpeÅ‚niony zostaÅ‚ też bardzo ważny rolniczy postulat, aby móc sprzedawać produkty, bez rejestrowania firmy i pÅ‚acenia różnych podatków i opÅ‚at nie tylko bezpoÅ›rednio w zagrodzie, ale i poza niÄ…. Ustawa rozszerzyÅ‚a katalog odbiorców żywnoÅ›ci od rolników, m.in. o placówki zbiorowego żywienia, stoÅ‚ówki szkolne, agroturystykÄ™. Przetworzona żywność przez rolnika i jego rodzinÄ™ bÄ™dzie mogÅ‚a być sprzedawana we wÅ‚asnym gospodarstwie, ale także na targu, festynach itp.
Z produktów pochodzÄ…cych z wÅ‚asnej uprawy lub chowu rolnik bÄ™dzie mógÅ‚ wytworzyć np. szynki, kieÅ‚basy, pasztety, masÅ‚o, ser, dżemy, marynaty, pierogi, pÅ‚atki czy oleje i sprzedać je odbiorcy koÅ„cowemu, czyli np. turyÅ›cie.
Taka dziaÅ‚alność musi być dokumentowana w sposób umożliwiajÄ…cy okreÅ›lenie iloÅ›ci zbywanej żywnoÅ›ci. Rejestracja sprzedaży może być prowadzona w zwykÅ‚ym "zeszycie". Rolnik musi tylko zapisać, co sprzedaÅ‚, kiedy i za jakÄ… kwotÄ™.
Trzeba rejestrować
Sprzedaż taka wiąże siÄ™ z koniecznoÅ›ciÄ… speÅ‚nienia okreÅ›lonych wymogów. Przede wszystkim, w przypadku zamiaru prowadzenia produkcji i sprzedaży, należy to zarejestrować.
Wnioski rejestracyjne składamy do:
- W przypadku produktów pochodzenia zwierzÄ™cego lub żywnoÅ›ci zawierajÄ…cej jednoczeÅ›nie Å›rodki spożywcze pochodzenia niezwierzÄ™cego i produkty pochodzenia zwierzÄ™cego (żywnoÅ›ci zÅ‚ożonej) – do wÅ‚aÅ›ciwego powiatowego lekarza weterynarii – wniosek o wpis zakÅ‚adu do rejestru zakÅ‚adów w formie pisemnej, w terminie co najmniej 30 dni przed dniem rozpoczÄ™cia planowanej dziaÅ‚alnoÅ›ci lub
- w przypadku żywnoÅ›ci pochodzenia niezwierzÄ™cego - do wÅ‚aÅ›ciwego paÅ„stwowego powiatowego inspektora sanitarnego - wniosek o wpis zakÅ‚adu do rejestru zakÅ‚adów podlegajÄ…cych urzÄ™dowej kontroli organów PaÅ„stwowej Inspekcji Sanitarnej.
Podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie rolniczego handlu detalicznego produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością złożoną nie są ponadto zobowiązane do sporządzania projektu technologicznego.
W zasadzie nie można prowadzić tej dziaÅ‚alnoÅ›ci z udziaÅ‚em poÅ›rednika. WyjÄ…tkiem ma być zbywanie takiej żywnoÅ›ci podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywnoÅ›ci.
SzczegóÅ‚owe informacje na temat procesu rejestracji rolniczego handlu detalicznego można uzyskać u wÅ‚aÅ›ciwego ze wzglÄ™du na siedzibÄ™ zakÅ‚adu lub miejsca prowadzenia dziaÅ‚alnoÅ›ci powiatowego lekarza weterynarii lub paÅ„stwowego powiatowego inspektora sanitarnego.
Przestrzegać podstawowych norm sanitarnych
Przy prowadzeniu produkcji i zbywaniu żywnoÅ›ci w ramach dziaÅ‚alnoÅ›ci rolniczy handel detaliczny należy speÅ‚nić przede wszystkim wymagania rozporzÄ…dzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny Å›rodków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm. – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319) oraz przepisów wydanych w trybie tego rozporzÄ…dzenia.
Minister rolnictwa zaleca swoim sÅ‚użbom, aby w sposób elastyczny podchodziÅ‚y do wymogów tych przepisów, biorÄ…c pod uwagÄ™ zakres prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci, wielkość zakÅ‚adu i jego specyfikÄ™. Przepisy te przewidujÄ… miÄ™dzy innymi, że w przypadku, gdy produkcja prowadzona jest przy wykorzystaniu pomieszczeÅ„ używanych gÅ‚ównie, jako prywatne domy mieszkalne (np. przy wykorzystaniu sprzÄ™tu i urzÄ…dzeÅ„ gospodarstwa domowego w kuchni domowej), zamiast wymogów okreÅ›lonych w zaÅ‚Ä…czniku II w rozdziale II ww. rozporzÄ…dzenia, obowiÄ…zujÄ… wymogi okreÅ›lone w jego zaÅ‚Ä…czniku II w rozdziale III ( czyli uproszczone wymagania higieniczne). Należy przy tym podkreÅ›lić – zwraca uwagÄ™ resort rolnictwa - że sÄ… to wymagania podstawowe, okreÅ›lajÄ…ce wymogi ogólne, pozostawiajÄ…ce dużą swobodÄ™ w ich speÅ‚nianiu – okreÅ›lajÄ… kryteria, które muszÄ… być speÅ‚nione, aby zostaÅ‚ osiÄ…gniÄ™ty cel jakim jest bezpieczeÅ„stwo żywnoÅ›ci.
Oznakować dom
Jest jeszcze obowiÄ…zek oznakowania. „W miejscu zbywania żywnoÅ›ci w ramach rolniczego handlu detalicznego umieszcza siÄ™ w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta:
1) napis „rolniczy handel detaliczny”;
2) dane obejmujÄ…ce:
a) imiÄ™ i nazwisko albo nazwÄ™ i siedzibÄ™ podmiotu prowadzÄ…cego rolniczy handel detaliczny,
b) adres miejsca prowadzenia produkcji tej żywności,
c) weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzÄ…cego rolniczy handel detaliczny, o ile taki numer zostaÅ‚ nadany.”
Jan Wyganowski
