W związku z licznymi pytaniami odnośnie skorzystania przez producentów warzyw i owoców z pomocy de minimis Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje:
1. Rolnikom, którzy ponoszÄ… straty w wyniku rosyjskiego embarga i zÅ‚ożą wniosek w powiatowym biurze ARiMR zostanie udzielona pomoc de minimis:
- 450 zł na 1 ha powierzchni upraw cebuli lub kapusty,
- 800 zÅ‚ na 1 ha powierzchni owocujÄ…cych w tym roku sadów jabÅ‚oniowych.
Pomoc de minimis nie może przekroczyć Å‚Ä…cznie, dla jednego beneficjenta, równowartoÅ›ci 15 tys. euro, przy czym limit ten jest pomniejszony o kwoty pomocy udzielonej z jakiegokolwiek tytuÅ‚u w formie pomocy de minimis w rolnictwie w okresie ostatnich 3 lat.
2. Pomoc nie dotyczy dziaÅ‚ek, które byÅ‚y objÄ™te rekompensatami unijnymi.
3. Producenci jabÅ‚ek lub kapusty, którzy ponieÅ›li straty z powodu naÅ‚ożenia przez RosjÄ™ embarga mogÄ… otrzymać wsparcie także w Agencji Rynku Rolnego.
4. Rolnicy lub przedsiÄ™biorcy, którzy skorzystajÄ… z oferty ARR nie mogÄ… otrzymać takiej pomocy do tych samych powierzchni upraw z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Rosyjskie embargo skutkuje o wiele niższymi cenami skupu od producentów, a w miesiÄ…cach zimowych, kiedy na rynek trafiÄ… zapasy z chÅ‚odni, ceny mogÄ… spaść jeszcze bardziej.
Polska to najwiÄ™kszy eksporter jabÅ‚ek na Å›wiecie. Dane ZwiÄ…zku Sadowników RP wskazujÄ…, że w ubiegÅ‚ym roku Polska wyeksportowaÅ‚a 1,2 mln ton tych owoców, z czego wiÄ™kszość trafiÅ‚a do Rosji. Wprowadzone embargo istotnie wpÅ‚ynęło na kondycjÄ™ polskich sadowników. ZnaczÄ…co spadÅ‚y ceny jabÅ‚ek: o ile w ubiegÅ‚ym roku pÅ‚acono 40-50 gr za kilogram, w tym roku jest to 12-15 gr.
– Problem dotyczy jednej odmiany, idared, która cieszyÅ‚a siÄ™ powodzeniem w Rosji. To odmiana konsumpcyjna, nie przemysÅ‚owa, wiÄ™c sadownicy liczÄ…, że uda siÄ™ jÄ… jeszcze zagospodarować. JeÅ›li nie, na przeÅ‚omie roku, w styczniu i lutym, jabÅ‚ka zacznÄ… z chÅ‚odni trafiać na rynek, a wtedy ceny mogÄ… być jeszcze niższe. Może to spowodować silny kryzys – podkreÅ›la w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes Marek Zagórski, prezes zarzÄ…du Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.
Bankructwo części producentów może skutkować zniszczeniem sadów. To zaÅ› oznacza, że w przypadku poprawy sytuacji na rynku Polsce bÄ™dzie trudno utrzymać pozycjÄ™ Å›wiatowego lidera w eksporcie jabÅ‚ek.
Na razie sÄ… szanse na eksport do dalekiego Singapuru, gdzie polskie jabÅ‚ka trafiÄ… po raz pierwszy. DziÄ™ki przeprowadzonej przez AmbasadÄ™ RP w Singapurze akcji promujÄ…cej polskie jabÅ‚ka i wspóÅ‚pracy z Agrii Food & Veterinary Authority of Singapore (AVA) oraz Singapore i Singapore Fruits & Vegetables Importer & Exporters Associtation, polscy eksporterzy nawiÄ…zali kontakty z firmami singapurskimi. Efektem jest zamówienie pierwszych 120 ton polskich jabÅ‚ek. Co ważne dla polskich producentów: Singapurczycy preferujÄ… maÅ‚e, sÅ‚odkie i soczyste owoce. NawiÄ…zanie kontaktów pomiÄ™dzy polskimi i singapurskimi przedsiÄ™biorcami stwarza szansÄ™ na otworzenie siÄ™ Singapuru na inne warzywa i owoce z Polski.
Zgodnie z wymaganiami Singapuru jabÅ‚ka nie muszÄ… posiadać Å›wiadectw fitosanitarnych i sanitarnych, ponieważ to po stronie singapurskich przedsiÄ™biorców leży obowiÄ…zek uzyskania pozwoleÅ„ na import każdej partii towaru. Kontrole i badania laboratoryjne prowadzone sÄ… przez AVA wyrywkowo i badane pod kÄ…tem wystÄ™powania szkodników: Anastrepha obliqua, Anastrepha fraterculus, Anastrepha ludens, Bactrocera tryoni, Ceratitis rosa, Ceratitis capitata, Chrysomphalus aonidum, Quadraspidiotus perniciosus. Ponadto importowane Å›wieże owoce i warzywa nie mogÄ… zawierać zabronionych pestycydów ani przekraczać poziomów pozostaÅ‚oÅ›ci pestycydów i chemikaliów toksycznych okreÅ›lonych w przepisach Singapuru albo rekomendowanych przez KomisjÄ™ Codex Alimentarius.
Pocieszeniem jest także zapowiadana możliwość eksportu od 2015 roku owoców na rynki arabskie (Zjednoczone Emiraty Arabskie, Arabia Saudyjska), azjatyckie (Chiny, Indie, Malezja, Indonezja) oraz do krajów baÅ‚kaÅ„skich.
Jan Wyganowski