Gmina Kisielice, w województwie warmińsko-mazurskim, została w br. pierwszą w Polsce samowystarczalną pod względem energetycznym gminą w Polsce. Należąca do PGE Polskiej Grupy Energetycznej farma wiatrowa oraz lokalna biogazownia w Kisielicach zapewniają samowystarczalność energetyczną całej gminie.
Energię na potrzeby gminy produkuje przede wszystkim zlokalizowana tam farma wiatrowa należąca do PGE, która składa się z 27 turbin o łącznej mocy 40,5 MW. Do końca 2015 r. w rejonie Kisielic powstanie druga farma wiatrowa – Kisielice II, składająca się z kolejnych 6 turbin, z których każda osiągnie moc 2 MW. Będzie to farma przyłączona do sieci elektroenergetycznej w tym samym punkcie co Kisielice I. Produkcja energii na potrzeby gminy uzupełniana jest także przez pracę istniejącej od 2014 r. biogazowni rolniczej o mocy elektrycznej 0,99 MW oraz mocy cieplnej przekraczającej nieznacznie 1 MW. Sieć ciepłownicza doprowadzona jest do ponad 80 % budynków na terenie miasta Kisielice. w roku 2014r., w sąsiedztwie ciepłowni, gmina wybudowała jeszcze farmę fotowoltaiczną o mocy 100 Kw. Łącznie wybudowano w gminie już 52 elektrownie wiatrowe o mocy 94,5 MW. Kolejne inwestycje wiatrowe w trakcie procesu inwestycyjnego.
Samowystarczalność energetyczną gminy Kisielice doceniła Komisja Europejska. Gmina Kisielice, zwyciężyła w 2014 roku w kategorii „MANAGENERGY” w ramach „Sustainable Energy Europe & ManagEnergy Awards„ - corocznej ogólnoeuropejskiej inicjatywy organizowanej przy Komisji Europejskiej w Brukseli.
Jednym z głównych celów inicjatywy jest promocja i wyróżnienie jednostek samorządu terytorialnego oraz podmiotów gospodarczych, które swoimi działaniami wyróżniają się na tle całej Unii Europejskiej w zakresie:
- działań mających na celu zróżnicowanie źródeł dostaw energii w oparciu o odnawialne zasoby,
- poprawy efektywności energetycznej i racjonalnego gospodarowania energią,
- gospodarki niskoemisyjnej.
Nagrody przyznawano w sześciu kategoriach. Komisja Europejska nominowała po pięć projektów dla każdej z 6 kategorii, wyłaniając 30 najlepszych projektów z 342 z całej Europy. Oprócz Kisielic, w gronie nominowanych znalazły się projekty z takich państw jak: Wielka Brytania, Włochy, Hiszpania oraz Szwecja. Wśród 30 nominowanych Kisielice były jedynym projektem z Polski, w dodatku - jak się okazało - zwycięskim. Gmina z Warmii i Mazur okazała się lepsza m.in. od Sztokholmu, Sardynii, czy Andaluzyjskiej Agencji Energetycznej.
Kapituła doceniła przemyślane działania gminy na rzecz zrównoważonego wykorzystania odnawialnych zasobów energii dostępnych na jej obszarze oraz konsekwencje w dążeniu do samowystarczalności energetycznej. Kisielicom zwycięstwo w prestiżowym konkursie dał projekt „Gmina Kisielice- Samowystarczalna Energetycznie Gmina”. Jest to zestawienie działań i inwestycji w odnawialne źródła energii, które doprowadziły do ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Wszystkie dotychczasowe inwestycje w gminie można podzielić na trzy główne grupy: energetykę wiatrową, wykorzystanie biomasy do produkcji ciepła i energii elektrycznej oraz wykorzystanie energii słonecznej do produkcji energii elektrycznej. Gmina aktywnie współpracuje z Instytutem Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO) z Warszawy oraz Polskim Kongresem Energii Odnawialnej.
Na sukces w konkursie złożyły się zaś długoterminowe, przemyślane działania samorządu, Już w 1997 roku narodził się w Kisielicach pomysł poszukiwania dodatkowych dochodów dla mieszkańców oraz samorządu. Wszak inwestycje w OZE, to nie tylko aspekt ekologiczny, ale i wpływy do budżetu gminy (podatek od nieruchomości), a właściciele gruntów otrzymują dochody z dzierżawy gruntów oraz odpłatność za służebność gruntową.
Inspiracją były przedwojenne pozostałości wiatraków. Najpierw wykonano szereg uzgodnień i ekspertyz dotyczących wpływu na sieć elektroenergetyczną oraz środowisko. Plan był realizowany przy współudziale m.in. amerykańskiej firmy konsultingowej AWS Scientific, oraz Europejskiego Centrum Energii Odnawialnej (EC BREC/IMBER). W 1998 roku gmina przyjęła Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kisielice, w którym dopuszczono budowę farm wiatrowych, ale z ograniczeniami. Wyłączono m.in. z inwestycji tereny korytarzy ekologicznych i użytków ekologicznych, zaś na obszarach chronionego krajobrazu i zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, wysokość masztów nie może przekraczać 12 m. Odbyło się wiele konsultacji społecznych i może dlatego nie było protestów przeciwko farmom wiatrowym. W latach 2003-2007, po znalezieniu inwestorów, trwała budowa pierwszej farmy wiatrowej (Limża-Łodygowo). Potem były następne inwestycje.
Gmina ma też „strefę przedsiębiorczości”, w ramach której oferuje atrakcyjne tereny inwestycyjne w pełni uzbrojone, łącznie z drogami dojazdowymi, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 16 oraz istniejącej ciepłowni i elektrociepłowni biogazowej, a także możliwość odbioru dużych ilości ciepła i energii elektrycznej z ciepłowni oraz elektrociepłowni biogazowej. Ponadto gmina oferuje zwolnienia podatkowe dla podmiotów, które tworzą nowe miejsca pracy.
Za działania na rzecz inwestycji i promocji OZE, Gmina Kisielice otrzymała wiele innych nagród. Może warto wybrać się i suwalskim samorządowcom na Warmię po doświadczenia?
Jan Wyganowski
