Według danych Eurostatu (taki unijny GUS), w 2013 roku Litwa była jednym z trzech krajów, w których w 2013 roku bezrobocie spadało najszybciej i prawie się zbliżyło do średniej Unii Europejskiej, które wynosi 10,9 proc. Większy spadek bezrobocia zaliczyły tylko dwa państwa Unii Europejskiej: w Irlandii z 14,3 proc. do 12,3 proc. i na Łotwie z 14,0 proc. do 12,0 proc.
„Złote rączki” potrzebne od zaraz
Mimo dziesięcioprocentowej stopy bezrobocia, na Litwie brakuje wykwalifikowanych pracowników. Kowieńska Izba Handlu, Przemysłu i Rzemiosła zapytała przedsiębiorców, jakich pracowników im brakuje i jak oceniają przygotowanie do zawodu absolwentów placówek kształcenia. Okazało się, że szczególnie odczuwa się brak pracowników, którzy ukończyli szkoły zawodowe. Takich specjalistów kształci się zbyt mało.
Spółki odczuwają brak mechaników i ślusarzy. Dla producentów mebli oraz produktów z drewna nie wystarcza stolarzy i technologów obrabiarek. Pracodawcy narzekają też na brak spawaczy, szwaczek.
W sektorze turystycznym, sportowym, rekreacyjnym, hotelarskim oraz usług żywieniowych brakuje kucharzy i kelnerów. Są miejsca pracy dla pielęgniarek.
Informatycy na wagę złota
Litwa jest już wśród liderów w UE pod względem rozwoju gospodarki cyfrowej. 7 listopada 2013 roku zawiązała się na Litwie Krajowa Koalicja. Ma ona na celu rozprzestrzenianie technologii cyfrowych i przygotowanie więcej specjalistów ICT. Już obecnie na Litwie jest praca, i to od zaraz, dla, bagatela, 6 tysięcy specjalistów tej branży. W kraju nie ma tylu fachowców. Kto więc z naszego region ma dyplom informatyka w kieszeni, powinien rozglądnąć się za pracą u sąsiadów.
Natomiast na polskim rynku informatycznym działa, już od 2006 roku, i stale rozwija się m.in. firma informatyczna Alna Business Solutions. Klientami grupy w Polsce są, m.in.: BMW Group Polska Sp. z o.o., Pracuj.pl, Sodexho Polska Sp. z o.o., Vision Express Sp.z o.o., Ramirent S.A., GoodYear Group, Hays Poland Sp. z o.o., firma ubezpieczeniowa Link4
Informatyzuje się nawet litewska wieś. Uczestnicy listopadowej konferencji mogli w specjalnym pawilonie - wieś litewska - poświęconym najlepszym firmom litewskich znanych z innowacyjnych rozwiązań IT, zobaczyć kreatywne i pełne pomysłów litewskie firmy informatyczne. W pawilonie można było zobaczyć m.in. system nadzoru transportu pozwalający śledzić działalność transportu przez całą dobę; urządzenie, które pozwala na pomiar i zwiększanie efektywności energetycznej gospodarstw domowych, bez konieczności inwestowania w izolację domu, gry wideo, które ożywiają ćwiczenia rehabilitacyjne dla dzieci, mówiący asystent dla osób niesłyszących; czujnik do ochrony przed atakami cybernetycznymi; urządzenia dla ustalenia jakości mięsa, ryb i drobiu, i inne inteligentne rozwiązania firm litewskich.
Ściągnąć z zagranicy
Litewski rząd zatwierdził 22 stycznia 2014 roku wytyczne polityki migracyjnej, które zakładają nie tylko powrót emigrantów do kraju, ale też przyciąganie siły roboczej z zagranicy. W wytycznych wymieniane są priorytetowe kategorie obcokrajowców: cudzoziemcy pochodzenia litewskiego, obywatele Unii Europejskiej, osoby przybywające na Litwę w celach wykształcenia lub naukowych, inwestorzy, osoby przybywające na podstawie zjednoczenia rodziny i inni.
Proponuje się zapewnić lepsze warunki zatrudnienia na Litwie dla wysoko wykwalifikowanych specjalistów poszczególnych obszarów, stworzyć korzystniejsze warunki przyjazdu, uprościć procedury administracyjne w zakresie przyznawania pozwoleń na pracę oraz pobyt na Litwie cudzoziemcom litewskiego pochodzenia, obywatelom UE, przybywającym studentom i inwestorom. W 2013 roku na Litwie mieszkało i pracowało 33,3 tys. obcokrajowców, najwięcej z Rosji, Białorusi i Ukrainy. Tylko w 2103 roku wydano zgodę na zatrudnienie 5,1 tys. obcokrajowców spoza UE.
Litewska Dolina Krzemowa
A roboty w tej dziedzinie na Litwie będzie jeszcze więcej. W Wilnie otwarto 18 listopada 2013. nowy budynek Parku Informacji Technologicznych w Wisoriai, nazywany też wileńską Doliną Krzemową. W budynku już działa 22 spółek, w których już pracuje około 500 pracowników o wysokich kwalifikacjach. „To jest wileńska Dolina Krzemowa. Samorząd Miasta Wilna jeszcze w 2002 roku stał się udziałowcem i założycielem Parku Informacji Technologicznych w Wisoriai, bardzo szkoda, że tak długo plany czekały na realizację. Cieszę się, że stale zwiększa się liczba miejsc pracy, która obecnie wynosi już 2 tys. Ważnym jest, aby pracodawcy dążyli do wypełnienia obietnic Wilna, czyli do podniesienia średniej płacy do 5 tys. litów w 2020 roku. Tutaj średnia wypłata jest obecnie prawie dwukrotnie większa niż średnia na Litwie i wynosi 4 tys. litów” - mówił podczas otwarcia mer Wilna - Artūras Zuokas.
Park Informacji Technologicznych w Wisoriai przyciąga duże inwestycje. Tylko trzy litewskie spółki: „BOD Group“, UAB „Biotechpharma“ i UAB „Viltechmeda“ (MOOG) w rozwój Parku zainwestowały ponad 100 mln. litów. W najbliższych planach, czyli w 2014 roku, planują zainwestować kolejne 150 mln litów i stworzyć dodatkowe 500 miejsc pracy.
Z kolei 15 października 2013. odbyło się oficjalne otwarcie w Wilnie nowego centrum technologii – fabryki baterii świetlnych nowej generacji, laboratorium badawczego i inkubatora młodych spółek. Wszystkie one będą działały na terenie Centrum Wysokich Technologii „BOD Group“ L.I.G.H.T. WING. Twórcy centrum ogłaszają, że jest to najbardziej ekologiczny obiekt przemysłowy w Europie. Według prognoz, do roku 2015 w centrum technologii powstanie produkcja technologiczna o wartości ponad 0,5 mld litów, do roku 2017 wartość rocznej produkcji osiągnie 1 mld litów. Większość produkcji będzie przeznaczona na eksport. Dzięki otwarciu centrum powstało 500 nowych miejsc pracy. Zajmuje ono powierzchnię 32,2 tys. metrów kwadratowych. Do roku 2015 inwestycje w rozwój centrum wyniosą 150 mln litów, trzecią część tej sumy pokryją dotacje unijne.
Pod koniec października 2013., w Wilnie, rozpoczęły się natomiast prace przy budowie innowacyjnej strefy inwestycyjnej w Vismaliukai. Już po 9 latach rozlokuje się tu Centrum Użytkowych Badań Fotoelektrycznych. W ciągu 5-7 lat na terytorium 24 ha zostanie stworzonych ponad 2 tys. miejsc pracy, zaś roczny obrót sięgnie kilku miliardów litów. Projektem interesują się znani inwestorzy z Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Korei Południowej, Tajwanu" - powiedział mer Wilna Artūras Zuokas, podczas ceremonii rozpoczęcia prac przy budowie Innowacyjnej Strefy Inwestycyjnej w Vismaliukai.
W budowę Centrum Użytkowych Badań Fotoelektrycznych zostanie zainwestowanych 17 mln litów, z czego 12 mln litów zostanie przeznaczonych na sprzęt. Aż 70 proc. kosztów tego projektu zostanie sfinansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. W nowym centrum zostanie stworzonych do 100 miejsc pracy dla wysoko wykwalifikowanych specjalistów. W nowo tworzonym centrum będą testowane, sprawdzane i tworzone nowe elementy i moduły słoneczne.
Wileńskie Centrum Logistyczne
Aż 1300 miejsc pracy da Publiczne Centrum Logistyczne, którego budowę rozpoczęto 27 sierpnia 2013 roku w Wilnie. Inwestycja potrwa zaledwie 17 miesięcy. Centralną częścią tego projektu jest intermodalny terminal kolejowy, wokół którego będą powstawać prywatne firmy, zajmujące się transportem, logistyką i działalnością z nią powiązaną. Intermodalny terminal umożliwi przedsiębiorstwom, które urządzą się w Wileńskim PLC, dostęp do dróg i kolei, a także pozwali na szybki i efektywny przeładunek z różnych pojazdów.
Terminal zostanie wybudowany obok stacji kolejowej Wojdaty, przez którą regularnie kursują międzynarodowe pociągi kontenerowe „Wiking, „Szesztokai Express”, „Saulė i „Merkurijus”, docierające do Chin, Kazachstanu, Ukrainy, Turcji. Tu pociągami będą przywożone ładunki z portu w Kłajpedzie, a następnie ciężarówkami będą dystrybuowane na region Wilna, przetransportowywane na Białoruś, do Rosji i innych krajów wschodniego rynku. Takie możliwości logistyczne daje południowa obwodnica Wilna
Wilno przyjazne dla biznesu
W rankingu fDi Magazine - pisma z grupy Financial Times – Wilno otrzymało pierwsze miejsce pod względem efektywności inwestycji gospodarczych, infrastruktury oraz miejsca przyjaznego dla biznesu. Stolica Litwy zostawiła w tyle takie miasta jak Gdańsk, Tallin czy Brno. Wilno zajęło również szóste miejsce w kategorii „miasto przyjazne dla biznesu”, wyprzedzając takie miasta, jak Brystol, Edynburg. W kategorii infrastruktury, stolica Litwy zajęła 10 miejsce.
Anglojęzyczny dwumiesięcznik fDi Magazine, specjalizujący się w problematyce zagranicznych inwestycji bezpośrednich, opublikował ranking Top 10 średniej wielkości europejskich miast w którym oceniono efektywność inwestycji gospodarczych, infrastruktury oraz miejsca przyjaznego dla biznesu.
Litwa bardziej innowacyjna niż Polska.
Z opublikowanego przez UE latem 2013 roku rankingu innowacyjności, w którym oceniano postępy poszczególnych krajów UE w tej dziedzinie, Litwę, Włochy, Hiszpanię, Portugalię, Czechy, Grecję, Słowację, Węgry, Maltę uznano za „umiarkowanie innowacyjne” kraje. Na szarym końcu znajdują się Polska, Łotwa, Rumunia i Bułgaria. Liderami innowacyjności w UE są: Szwecja, Niemcy, Dania i Finlandia. Tuż za nimi plasują się: Holandia, Luksemburg, Belgia, Wielka Brytania, Austria, Irlandia, Francja, Słowenia, Cypr i Estonia. W latach 2008-2012 poziom innowacyjności całej Unii Europejskiej rósł rocznie średnio o 1,6 proc.
Przy tworzeniu rankingu wykorzystano takie wskaźniki, jak m.in. wykształcenie społeczeństwa, inwestycje typu venture capital, nakłady na badania i rozwój czy przychody zagraniczne z posiadanych patentów.
Jan Wyganowski
Na fot: Wilno zajmuje pierwsze miejsce pod względem efektywności inwestycji gospodarczych, infrastruktury oraz miejsca przyjaznego dla biznesu