Lokal za grunt. Inwestorzy nabędą nieruchomości od gminy w zamian za mieszkania

Prezydent Andrzej Duda podpisał w piątek, 22 stycznia ustawę o nabywaniu nieruchomości gminnych.

W ramach programu Lokal za Grunt inwestorzy będą mogli nabywać nieruchomości od gmin z częściowym rozliczeniem ich ceny mieszkaniami lub innymi lokalami mogącymi służyć wspólnotom samorządowym.

Dodatkowo gmina będzie mogła liczyć na bezzwrotną pomoc państwa przy realizacji infrastruktury technicznej i społecznej.

Ustawa ma wejść w życie 1 kwietnia 2021 roku.

Celem ustawy jest stworzenie warunków do nabywania nieruchomości gminnych z przeznaczeniem na cele inwestycyjne z rozliczeniem w cenie tych nieruchomości ceny lokali lub budynków mieszkalnych lub użytkowych przekazywanych gminie przez nabywcę nieruchomości. Inwestor za otrzymanie od gminy gruntu pod budowę mieszkań ma się z nim rozliczać mieszkaniami bez naliczania swojej marży.

Gmina będzie mogła wykorzystać pozyskane w wyniku rozliczenia ceny nieruchomości lokale czy budynki na realizację jej zadań z zakresu polityki mieszkaniowej, kulturalnej, edukacyjnej czy opieki zdrowotnej.

- Częstym wyzwaniem dla inwestorów jest pozyskanie gruntów pod budowę osiedli mieszkaniowych. Program Lokal za Grunt uwolni w tym celu atrakcyjne tereny znajdujące się w posiadaniu gmin. Oczywiście z korzyścią dla samych gmin i ich mieszkańców – powiedział po podpisaniu przez prezydenta ustawy wicepremier Jarosław Gowin.

Podstawowy model współpracy między gminą a inwestorem:

· Inwestor (nabywca nieruchomości od gminy) budowałby budynek (ewentualnie remontował lub przebudowywał budynek istniejący) i przekazywałby część mieszkań samorządowi gminnemu.

· Gmina mogłaby te mieszkania zachować w swoim zasobie (jako mieszkania komunalne) lub wnieść je do spółek gminnych (np. towarzystw budownictwa społecznego/społecznych inicjatyw mieszkaniowych) lub państwowych.

· W ten sposób, bez potrzeby samodzielnego prowadzenia skomplikowanego i czasochłonnego procesu inwestycyjnego, gmina uzyskiwałaby zasób mieszkaniowy, który mogłaby przeznaczyć na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych wspólnoty lokalnej.

Rada gminy ( miasta) decyduje

Ustawa określa zasady zbywania nieruchomości z gminnego zasobu nieruchomości z rozliczeniem w cenie tych nieruchomości ceny lokali czy budynków przekazywanych gminie przez nabywcę nieruchomości w przetargu nieograniczonym.

O zbyciu nieruchomości z gminnego zasobu nieruchomości rozstrzygać ma rada gminy. Ustawa określa treść uchwały rady gminy, w tym wymóg wskazania liczby i powierzchni lokali lub budynków, jakie mają zostać przekazane gminie w rozliczeniu ceny nieruchomości, ich parametrów, minimalnego standardu, lokalizacji oraz ceny 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu lub budynku.

Cena

Budynki lub lokale przekazane w rozliczeniu ceny mogą pochodzić z przedsięwzięcia innego niż inwestycja. Cena 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu lub budynku przeznaczonego do przekazania przez inwestora na własność gminie w ramach rozliczenia „lokal za grunt” nie może przekroczyć wartości średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych w rozumieniu ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania.

Cena ta może być podwyższona w uchwale o zbyciu nieruchomości, ale w granicach określonych w ustawie, przy czym łączna cena lokali lub budynków nie może być wyższa niż wartość zbywanej nieruchomości. W przypadku lokalu lub budynku wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków albo znajdującego się na obszarze rewitalizacji łączna cena lokali lub budynków nie może być wyższa niż 90% wartości nieruchomości.

Zbyciu mogą podlegać nieruchomości objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego albo dla których wydano decyzję o warunkach zabudowy.

Ustawa określa szczegółowe wymogi dotyczące warunków przetargu, oferty inwestora oraz umowy zbycia nieruchomości.

Grant na Infrastrukturę

Rząd proponuje też dodatkowe zachęty dla gmin do angażowania się w działania dla realizacji polityki mieszkaniowej państwa.

Gmina, która zaangażuje się w prowadzenie polityki mieszkaniowej poprzez:

· tworzenie mieszkań komunalnych,

· tworzenie mieszkań w formule SIM,

· współpracę z inwestorami na zasadach „lokal za grunt”,

· inwestycję mieszkaniową, z którą związane są dopłaty do czynszu MnS,

będzie mogła uzyskać grant na infrastrukturę (droga, żłobek, przedszkole itd.) w wysokości 10% tego przedsięwzięcia infrastrukturalnego, przy czym nie wyższy niż wkład tej gminy w inwestycję promieszkaniową.

Pakiet mieszkaniowy

- Chcemy, aby do dzisiejszej grupy partnerów na rynku mieszkaniowym, dołączyły inne podmioty, zaś obecnie funkcjonujące uzyskały nowe opcje realizacji inwestycji mieszkaniowych. Chcemy zachęcić spółdzielnie mieszkaniowe, NGOs, pracodawców do większego zaangażowania w budowę mieszkań na wynajem, a także wprowadzić na rynek mieszkaniowy nowe formy współpracy, jak kooperatywy mieszkaniowe czy SAN-y- mówi wiceminister Rozwoju, Pracy i Technologii Anna Kornecka.

- Krajowy Zasób Nieruchomości będzie realizował projekty w ramach Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych z samorządami. Mamy już 60 porozumień z gminami w całym kraju, spotkania odbyły się w ok. 150 jednostkach samorządu terytorialnego” – o działaniach KZN mówi Michał Sroka, zastępca prezesa Krajowego Zasobu Nieruchomości.

Impuls do rozwoju mieszkalnictwa

Pakiet mieszkaniowy to szereg rozwiązań, które mają poprawić sytuację mieszkaniową w Polsce. Składa się on z części społecznej oraz rynkowej. 4 stycznia 2021 r. ogłoszono w Dzienniku Ustaw społeczną część pakietu mieszkaniowego.

Przepisy wprowadzające dopłaty do czynszu weszły w życie 5 stycznia 2021 r. Kto może je otrzymać? Na jakich zasadach?

Dopłaty do czynszu mogą otrzymać najemcy i podnajemcy lokali mieszkalnych dotknięci skutkami epidemii COVID-19. Dopłaty wyniosą maksymalnie 1.500 zł miesięcznie i będą wypłacane przez 6 miesięcy. Wnioski o dopłaty do czynszu będzie można składać do 31 marca 2021 r. Przepisy obejmujące zwiększenia dofinansowania inwestycji w budownictwie komunalnym i społecznym budownictwie czynszowym wejdą w życie 5 marca 2021 r.

Zmiany w społecznym budownictwie czynszowym obejmują też wyższe granty z Funduszu Dopłat w BGK dla gmin na partycypację w budowie, m.in. przez SIM/TBSy, mieszkań o niskim czynszu (z 20% kosztów inwestycji do nawet 35%). Wsparcie dla gmin na budowę mieszkań komunalnych zwiększono do 80% kosztów nowych inwestycji.

Efekty społecznej części pakietu mieszkaniowego przygotowanego przez MRPiT to m.in.:

wyższe finansowe wsparcie budownictwa społecznego i komunalnego oraz łatwiejszy dostęp do gruntów pod zabudowę,
zwiększenie dostępności mieszkań na wynajem dla osób o niskich dochodach,
poprawa warunków mieszkaniowych w już istniejących lokalach,
dopłaty do czynszu dla podnajemców mieszkań,
wakacje czynszowe w Społecznych Inicjatywach Mieszkaniowych (SIM) – obecne TBS,
możliwość dojścia do własności w nowo budowanych mieszkaniach w SIM,
powstanie Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa – o wartości 1,5 mld zł – jako wsparcie dla gmin w budowie mieszkań na czas epidemii COVID-19,
nowe tytuły wydatkowe, w związku z którymi właściciele książeczek mieszkaniowych będą mogli otrzymać premię gwarancyjną,
pomoc dla najemców dotkniętych ekonomicznymi skutkami COVID-19,
cyfryzacja procesu budowlanego.

Cyfryzacja procesu budowlanego

Postulat cyfryzacji procesu budowlanego był podnoszony od wielu lat przez różne środowiska związane z budownictwem. Zmiany w ustawie – Prawo budowlane umożliwią składanie określonych dokumentów w procesie budowlanym w postaci elektronicznej. Jednocześnie zostanie zachowana dotychczasowa forma składania dokumentacji do organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego, czyli forma papierowa. Obywatel będzie miał możliwość wyboru, czy chce w procesie budowlanym kontaktować się z organem w formie elektronicznej, czy papierowej. Dzięki przygotowanym przez nas rozwiązaniom będzie można łatwiej i szybciej zbudować dom czy budynek mieszkalny.

Od 4 lutego 2021 r. drogą elektroniczną będzie można:

- złożyć wniosek o pozwolenie na rozbiórkę,
- zgłosić roboty budowlane (niewymagające dołączenia projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego),
- zgłosić rozbiórkę,
- złożyć wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę,
- złożyć wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, o której mowa w art. 51 ust. 4 Prawa budowlanego,
- złożyć wniosek o przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł sprzeciwu,
- zawiadomić o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych,
- złożyć wniosek o wydanie decyzji o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości,
- zgłosić zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Od 1 lipca 2021 r. drogą elektroniczną będzie można:

- złożyć wniosek o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych,
- złożyć wniosek o pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym,
- złożyć wniosek o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego,
- złożyć wniosek o zmianę pozwolenia na budowę,
- złożyć wniosek o wydanie pozwolenia na budowę tymczasowego obiektu budowlanego,
- złożyć wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego,
- zawiadomić o zakończeniu budowy,
- złożyć wniosek o pozwolenie na użytkowanie.

Od 5 lipca 2021 r. drogą elektroniczną będzie można dokonać zgłoszenia z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym.

Społeczne agencje najmu i inne rozwiązania w ramach rynkowej części pakietu mieszkaniowego

Rynkowa część pakietu mieszkaniowego m.in. przewiduje rozwiązania mające służyć podtrzymaniu rozwoju rynku mieszkań na wynajem i zwiększeniu oferty mieszkaniowej dla osób o średnich i niższych dochodach. Społeczne agencje najmu będą pełnić rolę pośrednika łączącego właścicieli mieszkań i osoby o dochodach uniemożliwiających wynajem mieszkania na rynku mieszkań komercyjnych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego został już rozpatrzony przez Stały Komitet Rady Ministrów i skierowany na komisję prawniczą. Trwają prace nad kooperatywami mieszkaniowymi oraz funkcjonowaniem REIT w polskim systemie prawnym.

WYG

Źródło; Kancelaria Prezydenta RP: Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii

Fot. Zdjęcie ilustracyjne