Udało ci się znaleźć zatrudnienie? Świetnie. Pamiętaj jednak, że nie wszyscy zatrudnieni mogą spać spokojnie – zwłaszcza jeżeli ich chlebodawca wpadł w tarapaty finansowe. Co robić jeśli firma ogłasza niewypłacalność? Jak uniknąć odprawienia z kwitkiem?
ZaÅ‚óżmy, że speÅ‚nia siÄ™ czarny scenariusz i pracodawca ogÅ‚asza niewypÅ‚acalność. Co w takiej sytuacji może zrobić szeregowy pracownik? Na pewno znać swoje prawa. – Interesy zatrudnionych w tym zakresie zabezpiecza Ustawa o ochronie roszczeÅ„ pracowniczych w razie niewypÅ‚acalnoÅ›ci pracodawcy – mówi mecenas Marta Midloch z Kancelarii Radców Prawnych Fic, Midloch, Syryca. – Przepisy pod pewnymi warunkami umożliwiajÄ… pracownikom otrzymanie Å›wiadczeÅ„ z Funduszu Gwarantowanych ÅšwiadczeÅ„ pracowniczych (FGÅšP) – dodaje mec. Midloch.
Zanim zwrócimy siÄ™ o pomoc do FGÅšP, warto upewnić siÄ™, czy takie prawo nam w ogóle przysÅ‚uguje. Warunkiem ubiegania siÄ™ o Å›rodki jest niewypÅ‚acalność pracodawcy. Kiedy mamy z niÄ… do czynienia? Ustawa wymieniu tu kilka przypadków. Do najważniejszych z nich należy sytuacja w której sÄ…d upadÅ‚oÅ›ciowy, na podstawie przepisów Prawa upadÅ‚oÅ›ciowego i naprawczego, wyda postanowienie o ogÅ‚oszeniu upadÅ‚oÅ›ci pracodawcy zarówno takiej, która obejmuje likwidacjÄ™ majÄ…tku dÅ‚użnika jak i takiej z możliwoÅ›ciÄ… zawarcia ukÅ‚adu. Warto tutaj dodać, że wedÅ‚ug art. 8a Ustawy niewypÅ‚acalność pracodawcy zachodzi także w razie niezaspokojenia roszczeÅ„ pracowniczych z powodu braku Å›rodków finansowych w przypadku faktycznego zaprzestania dziaÅ‚alnoÅ›ci przez pracodawcÄ™, trwajÄ…cego dÅ‚użej niż 2 miesiÄ…ce.
Kto jest uprawniony aby ubiegać siÄ™ o wypÅ‚atÄ™ z Funduszu Gwarantowanych Å›wiadczeÅ„ pracowniczych? Prawo przewiduje tu cztery grupy osób. SÄ… to pracownicy niewypÅ‚acalnego pracodawcy, jego byli pracownicy a także czÅ‚onkowie rodziny zmarÅ‚ego pracownika lub byÅ‚ego pracownika uprawnieni do renty rodzinnej. Na liÅ›cie uprawnionych znajdujÄ… siÄ™ też osoby, które wykonujÄ… pracÄ™ zarobkowÄ… na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli z tego tytuÅ‚u podlegajÄ… obowiÄ…zkowi ubezpieczenia spoÅ‚ecznego. Trzeba tu wyraźnie zaznaczyć, że przepisów ustawy nie stosuje siÄ™ do małżonka pracodawcy, a także jego krewnych i powinowatych.
Ze Å›rodków Funduszu zaspokojeniu podlegajÄ… należnoÅ›ci gÅ‚ówne (bez odsetek) do których należy:
1. wynagrodzenie za pracÄ™
2. wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy
3. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby (pierwsze 33 dni w roku)
4. dodatek wyrównawczy
5. odprawa pieniężna
6. odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia
7. ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny za rok kalendarzowy, w którym ustaÅ‚ stosunek pracy.
Warto tu jednak dodać, że przepisy przewidują pewne obostrzeniu. Cztery pierwsze świadczenia podlegają zaspokojeniu za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające dzień wystąpienia niewypłacalności pracodawcy albo: za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające ustanie stosunku pracy, jeżeli ustanie stosunku pracy przypada w czasie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających dzień wystąpienia niewypłacalności pracodawcy.
Odprawa pieniężna ulega zaspokojeniu pod warunkiem, że ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających dzień wystąpienia niewypłacalności pracodawcy lub w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące następujące po tym dniu.
Odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia bÄ™dzie podlegaÅ‚o zaspokojeniu, jeÅ›li ustanie stosunku pracy nastÄ…piÅ‚o w okresie nie dÅ‚uższym niż 9 miesiÄ™cy poprzedzajÄ…cych dzieÅ„ wystÄ…pienia niewypÅ‚acalnoÅ›ci pracodawcy lub w okresie nie dÅ‚uższym niż 4 miesiÄ…ce nastÄ™pujÄ…ce po tym dniu.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należny za rok kalendarzowy, w którym ustaÅ‚ stosunek pracy, podlega zaspokojeniu, w sytuacji gdy ustanie stosunku pracy nastÄ…piÅ‚o w okresie nie dÅ‚uższym niż 9 miesiÄ™cy poprzedzajÄ…cych dzieÅ„ wystÄ…pienia niewypÅ‚acalnoÅ›ci pracodawcy.