15 lutego br. w miejscowości Vaizgakiemis na Litwie, przedstawiciele litewskiego operatora sieci przesyłowej Litgrid oraz firma ABB podpisali umowę na budowę w miejscowości Alytus stacji przekształtnikowej prądu stałego wraz z rozdzielnią 400kV - kluczowego po stronie litewskiej elementu budowanego połączenia elektroenergetycznego Polska - Litwa.
Stacja przekształtnikowa prądu stałego wraz z rozdzielnią 400kV zostanie wybudowana do końca 2015 roku. Prace ruszą wiosną br.
- Umowa, która została dzisiaj podpisana, jest jednym z kamieni milowych realizowanego Projektu oraz bardzo dobrym przykładem współpracy pomiędzy operatorami systemów przesyłowych obu krajów. - powiedział Henryk Majchrzak, prezes PSE S.A. - Trzeba podkreślić, że dotychczasowe osiągnięcia nie byłyby możliwe bez wsparcia i zaangażowania wielu podmiotów, w tym właściwych ministerstw i urzędów regulacji obu rajów, a także Komisji Europejskiej, która powołała na czas realizacji pierwszych zadań fazy przygotowawczej swojego koordynatora Projektu i wspiera Projekt finansowo.
Systemy przesyłowe Polski i Litwy nie pracują synchronicznie, zatem nie było możliwe ich połączenie bezpośrednie. Wybudowanie stacji konwertorowej back-to-back pozwoli na połączenie dwóch niezsynchronizowanych systemów przesyłowych energii elektrycznej, zapewniając stabilną i niezawodną wymianę energii elektrycznej pomiędzy krajami. Stacja rozpocznie funkcjonowanie od momentu oddania nowego połączenia LitPol Link do użytku.
O randze budowanego transgranicznego połączenia elektroenergetycznego, którego uruchomienie będzie istotnym wydarzeniem z punktu widzenia całej Europy, świadczy fakt, że w uroczystym podpisaniu umowy udział wzięli m.in.: Pan Jaroslav Niewierowicz, Minister Energetyki Litwy, przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz przedstawiciele sejmu i rządu litewskiego, a także ambasadorowie Polski, Szwecji oraz stała reprezentantka przedstawicielstwa UE na Litwie.
Obecni byli również przedstawiciele władz gmin Alytus, Lazdijai, Kaišiadorys i Prienai oraz Ełk i Suwałki, a także Wicewojewoda Podlaski.
Ze strony polskiej, w uroczystym podpisaniu umowy udział wziął także Henryk Majchrzak, prezes polskiego operatora przesyłowego - spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne, która wspólnie z Litgrid realizuje projekt połączenia Polska - Litwa oraz władze spółki LitPol Link - nadzorującej realizacje projektu.
Połączenie elektroenergetyczne Polska – Litwa
Połączenie elektroenergetyczne między Polską a Litwą to wspólny Projekt operatorów sieci przesyłowych obu krajów - PSE oraz Litgrid. Podstawowym jego celem jest połączenie rynków energii elektrycznej krajów bałtyckich (tj. Litwy, Łotwy i Estonii) z rynkiem Europy kontynentalnej, poprzez zamknięcie tzw. Pierścienia Bałtyckiego.
Realizacja Projektu przyczyni się do poprawy, jakości i niezawodności zasilania odbiorców energii elektrycznej w centralnych i północno - wschodnich obszarach Polski, jak również umożliwi transgraniczną wymianę energii elektrycznej.
Zgodnie z decyzją 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 roku Projekt należy do Osi Projektów Priorytetowych, których realizacja leży w interesie Unii Europejskiej. Inwestycja jest współfinansowana z funduszy unijnych.
Postęp prac w Projekcie Połączenia Polska – Litwa po stronie polskiej
Uruchomienie połączenia planowane jest w roku 2015. Pozwoli ono na wymianę mocy w wysokości 500 MW.
Projekt zakłada wybudowanie około 150 kilometrów linii 400 kV od Ełku po stronie polskiej do Alytus na Litwie, a także rozbudowę stacji i linii elektroenergetycznych w północno-wschodniej Polsce.
W skład tego Projektu, po stronie polskiej, wchodzą następujące inwestycje:
1. Linia Ełk Bis – Granica RP
2. Rozbudowa stacji Ełk Bis (etap I i II)
3. Budowa stacji Ołtarzew
4. Linia Ostrołęka – Narew
5. Rozbudowa stacji Ostrołęka
6. Rozbudowa stacji Narew
7. Linia Ełk Bis – Łomża
8. Budowa stacji Łomża
9. Linia Miłosna – Siedlce Ujrzanów
10. Budowa stacji Siedlce Ujrzanów
11. Budowa stacji Stanisławów
Zadania inwestycyjne realizowane w ramach I etapu Projektu są na różnym etapie zaawansowania. Do chwili obecnej przygotowano i przeprowadzono postępowania przetargowe, które zakończyły się podpisaniem dziesięciu umów z wykonawcami oraz jednej umowy z Dostawcą ATR. Obecnie trzy zadania znajdują się w fazie budowlanej tj.: budowa stacji 400/220/110 kV Ołtarzew, Budowa linii 400 kV Narew – Łomża – Ostrołęka oraz rozbudowa stacji 220/110 kV Ostrołęka o rozdzielnię 400 kV wraz z modernizacją rozdzielni 220 kV i budową rozdzielni 110 kV.
Pozostałe zadania inwestycyjne są w fazie uzyskiwania decyzji administracyjnych oraz praw do terenu niezbędnych do rozpoczęcia robót budowlanych.
Należy pamiętać, że w procesie inwestycji najważniejsze i najbardziej czasochłonne jest pozyskanie tzw. dokumentacji formalno-prawnej. Natomiast prace budowlano-montażowe realizowane są zazwyczaj w krótszym okresie, nie dłuższym niż 2 lata.
Pierwszą, bardzo trudną fazę, czyli przygotowanie i przeprowadzenie większości przetargów, wyłonienie wykonawców oraz zdobycie środków na realizację, mamy za sobą. Firmy wykonawcze przystąpiły już do pracy w terenie. Projekt jest realizowany zgodnie z planem. Zakończenie pierwszego etapu Projektu przewidziane na koniec 2015 roku zapewni 500 MW zdolności przesyłowych w obu kierunkach. – podsumował stan realizacji prac po stronie polskiej Henryk Majchrzak, prezes PSE S.A.
Nowa linia będzie gwarantem stabilności dostaw prądu dla mieszkańców Polski północno - wschodniej, zmniejszając ryzyko wystąpienia niedoborów energii, jak również pozwoli na przesyłanie energii na duże odległości. Inwestycja ta, to także tworzący się potencjał dla nowych miejsc pracy w regionie.
Postęp prac w projekcie połączenia Polska – Litwa po stronie litewskiej
Po stronie litewskiej Projekt obejmuje budowę linii transgranicznej, elementu łączącego wstawkę konwertorową oraz rozbudowę węzła energetycznego stacji Alytus. Prace przygotowawcze są w ostatniej fazie, do połowy bieżącego roku spodziewane jest uzyskanie pozwolenia na budowę dla linii 400kV Ełk – Alytus (części litewskiej) oraz stacji Alytus. Niezwłocznie po uzyskaniu decyzji zostaną ogłoszone postępowania na wybór wykonawców dla wybudowania tych obiektów. Najbardziej czasochłonne procesy tj. uzyskanie prawa drogi od właścicieli nieruchomości na trasie linii na budowę linii oraz tzw. decyzja środowiskowa wraz ze wszystkimi poprzedzającymi pracami i analizami zakończyły się pozyskaniem stosownych zgód. Od połowy 2013 roku rozpoczną się roboty budowlane, których zakończenie jest planowane na koniec 2015 roku. Wtedy też nastąpi uruchomienie LitPol Link – jednego z kluczowych projektów energetycznych Unii Europejskiej.
