Każdy przedsiębiorca, zakładając firmę ma nadzieję, że jego biznes będzie się rozwijał, zwiększał zakres działania, zdobywał nowe rynki i klientów, a z czasem stanie się firmą z tradycjami, kierowaną przez kolejne pokolenia następców. Będzie to możliwe dzięki ustawie o fundacji rodzinnej, która weszła w życie 22 maja br.
- Firmy rodzinne to ważny element polskiej gospodarki. Przez ostatnie 30 lat miaÅ‚y one olbrzymi wpÅ‚yw na rozwój naszego kraju. Wiele z nich stoi przed wyzwaniem zmiany pokoleniowej. I w tym pomoże nasze rozwiÄ…zanie. Od dziÅ› wielopokoleniowa sukcesja bÄ™dzie Å‚atwiejsza, a polskie rodzinne marki nie stracÄ… na sile i znaczeniu – zaznacza minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.
Fundacja rodzinna to rozwiÄ…zanie dla przedsiÄ™biorców, którzy myÅ›lÄ… o rozwoju firmy w perspektywie kilku pokoleÅ„. To sprawdzone rozwiÄ…zanie, które funkcjonuje w innych europejskich krajach. Od teraz Polska doÅ‚Ä…cza do tego grona.
- Fundacja rodzinna to skarbiec rodzinny, który zabezpieczy finansowo rodzinÄ™, a jednoczeÅ›nie pomoże nadal realizować wizjÄ™ zaÅ‚ożyciela firmy – dodaje minister Buda.
Fundacja rodzinna pozwoli utrzymać i ochronić majÄ…tek firmy oraz umożliwi jego dalsze pomnażanie. CzÅ‚onkowie rodziny fundatora bÄ™dÄ… mogli korzystać z wypracowanych zysków, ale nie bÄ™dÄ… musieli angażować siÄ™ osobiÅ›cie w prowadzenie firmy. BÄ™dÄ… mieć też pewność, że wypracowany przez lata kapitaÅ‚ jest efektywnie zarzÄ…dzany i chroniony przed rozdrobnieniem.
5 kroków do zaÅ‚ożenia fundacji rodzinnej
Fundatorem może być osoba fizyczna, która posiada peÅ‚nÄ… zdolność do czynnoÅ›ci prawnych, a wiÄ™c m.in. prawo swobodnego dysponowania swoim majÄ…tkiem. FundacjÄ™ rodzinnÄ… bÄ™dzie mogÅ‚o utworzyć także kilku fundatorów, z wyjÄ…tkiem fundacji rodzinnej tworzonej w testamencie. Beneficjentem fundacji rodzinnej bÄ™dzie mogÅ‚a natomiast zostać osoba fizyczna i organizacja pozarzÄ…dowa prowadzÄ…ca dziaÅ‚alność pożytku publicznego.
Wystarczy 5 kroków, by móc zaÅ‚ożyć fundacjÄ™ rodzinnÄ…. SÄ… to:
- złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim albo w testamencie;
- sporzÄ…dzenie statutu fundacji rodzinnej, który okreÅ›li m.in. strategiÄ™ sukcesyjnÄ… i przyszÅ‚ych beneficjentów fundacji rodzinnej;
- przekazanie majątku na fundusz założycielski o wartości co najmniej 100 tys. zł;
- ustanowienie organów fundacji rodzinnej;
- wpisanie fundacji rodzinnej do prowadzonego przez sÄ…d rejestru fundacji rodzinnych.
Zalety założenia fundacji rodzinnej
- Możliwość wycofania siÄ™ fundatora (przedsiÄ™biorcy) z aktywnego prowadzenia biznesu, bez utraty dochodów.
- Finansowe zabezpieczenie czÅ‚onków rodziny.
- Zwiększenie potencjału budowania firm rodzinnych na pokolenia.
- Zapobieganie podziałowi i rozdrobnieniu majątku między spadkobiercami.
- Zapewnienie nieprzerwanego działania firmy po śmierci fundatora zgodnie z jego wolą.
- Planowanie sukcesji w perspektywie wielu pokoleń.
Cele fundacji rodzinnej
- Zapewnienie wielopokoleniowej sukcesji.
- Budowanie Å‚adu rodzinnego i korporacyjnego, oddzielajÄ…cego biznes od spraw rodzinnych.
- Gromadzenie i chronienie polskiego kapitału.
- Rozwijanie działalności inwestycyjnej.
Narzędzia wspomagające proces sukcesji firm
Od kilku lat nasze ministerstwo wprowadza narzÄ™dzia, które pomagajÄ… w procesie sukcesji firm. WÅ›ród nich sÄ… przede wszystkim narzÄ™dzia skierowane do przedsiÄ™biorców wpisanych do CEIDG, takie jak: zarzÄ…d sukcesyjny, tymczasowy przedstawiciel i możliwość przenoszenia na nastÄ™pców prawnych koncesji, licencji, pozwoleÅ„ i zezwoleÅ„. W CEIDG zgÅ‚oszonych jest ok. 46,6 tys. zarzÄ…dców sukcesyjnych, a 3 tys. z nich obecnie peÅ‚ni swojÄ… funkcjÄ™, tymczasowo zarzÄ…dzajÄ…c przedsiÄ™biorstwami w spadku.
Wsparciem dla przedsiÄ™biorców może być również tymczasowy przedstawiciel zmarÅ‚ego małżonka przedsiÄ™biorcy, który wykonuje prawa z jego udziaÅ‚u w przedsiÄ™biorstwie dopóki trwajÄ… sprawy spadkowe. Ponadto wprowadziliÅ›my zasady przenoszenia decyzji administracyjnych na nabywców przedsiÄ™biorstw, aby uniknąć przerwy w dziaÅ‚alnoÅ›ci firmy.
Obecnie Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad kolejnymi rozwiÄ…zaniami usprawniajÄ…cymi sukcesjÄ™ firm. ZnajdujÄ… siÄ™ one w pakiecie uÅ‚atwieÅ„ dla przedsiÄ™biorców. To m.in.:
- obniżenie progu udziaÅ‚ów spadkobierców w spadku niezbÄ™dnego do powoÅ‚ania zarzÄ…dcy sukcesyjnego przed notariuszem (z 85% do 75%);
- automatyczne wydłużenie zarządu sukcesyjnego do momentu wydania postanowienia przez sąd, w przypadku potrzeby prowadzenia firmy przez zarządcę sukcesyjnego dłużej niż 2 lata;
- dostęp do rachunku bankowego przez zarządcę sukcesyjnego na takich samych zasadach jak przedsiębiorca, np. bankowości elektronicznej;
- wprowadzenie procedury wyznaczenia, powoÅ‚ania, odwoÅ‚ania albo rezygnacji wspólnego przedstawiciela w spóÅ‚kach, który reprezentuje wspóÅ‚uprawnionych z udziaÅ‚u albo akcji.
Garść danych
Firmy rodzinne stanowiÄ… 90% wszystkich polskich przedsiÄ™biorstw, sÄ… wiÄ™c kluczowym elementem gospodarki naszego kraju. W 2021 r. 100 najwiÄ™kszych firm rodzinnych zatrudniaÅ‚o 261 tys. osób, a ich przychody wyniosÅ‚y 260,5 mld zÅ‚ i w porównaniu z 2020 r. wzrosÅ‚y o ponad 22%. 26% tych przychodów stanowiÅ‚ natomiast eksport.
Z badaÅ„ przeprowadzonych w ostatnich latach wynika, że aktualnie problem sukcesji dotyczy ponad 50% firm rodzinnych. Jednak tylko 8,1% nastÄ™pców przedsiÄ™biorców deklaruje chęć poprowadzenia firmy stworzonej przez rodziców. Problem sukcesji przedsiÄ™biorstw w perspektywie wielopokoleniowej jest aktualny również w innych krajach europejskich. W Czechach 90% firm to firmy prowadzone w pierwszym pokoleniu, 9% firmy prowadzone w drugim pokoleniu, a zaledwie 1% firmy prowadzone w trzecim pokoleniu. Podobnie jest w Wielkiej Brytanii - 86% w pierwszym pokoleniu, 8,5% w drugim i 3% w trzecim.
ŹródÅ‚o i fot: MRiT