W minionym tygodniu minister rolnictwa Republiki Litewskiej Kęstutis Navickas w Puńsku
spotkał się z władzami gminy i rolnikami, odwiedził prężne gospodarstwo rolne państwa Radziewiczów we wsi Przystawańce, laureatów wielu konkurów rolniczych.
Jak mówiÅ‚ litewski minister, jego wizyta miaÅ‚a na celu pozyskanie doÅ›wiadczeÅ„ ora podzielenie siÄ™ wÅ‚asnymi.
W gminie PuÅ„sk przeważajÄ… Å›rednie wielkoÅ›ci gospodarstwa rolne. Z kolei ba Litwie, po likwidacji koÅ‚chozów, potworzyÅ‚y siÄ™ duże farmy. Åšrednia powierzchnia litewskiego gospodarstwa siÄ™ga 150 ha, jest sporo gospodarstw po 500 i wiÄ™cej ha. UżytkujÄ… je zarówno osoby fizyczne, jak i spóÅ‚ki, spóÅ‚dzielnie.
Silne i słabsze strony litewskiego rolnictwa
Taka struktura ma swoje dobre i gorsze strony. Duże farmy rolne na niespełna 3 milionowej Litwie produkują 6 mln ton ziarna rocznie, z czego 4 mln są eksportowane. Natomiast brakuje warzyw i mięsa. Nieźle stoi produkcja mleka. Znane i cenione są także poza granicami kraju litewskie miody.
Ministerstwo Rolnictwa chce też promować lokalne przetwórstwo mleka poprzez dodatkowe dziaÅ‚ania – mówi minister rolnictwa K. Navickas.
Producenci mleka mogÄ… nadal korzystać ze wsparcia na zakup urzÄ…dzeÅ„ chÅ‚odniczych do mleka, które byÅ‚o dostÄ™pne w ramach różnych dziaÅ‚aÅ„ Litewskiego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020.
Od 2020 WyÅ‚Ä…cznie drobni rolnicy zajmujÄ…cy siÄ™ hodowlÄ… bydÅ‚a mlecznego zostali zaproszeni do skÅ‚adania wniosków do Krajowej Agencji PÅ‚atniczej o wsparcie na wzmocnienie ich gospodarstw w ramach dziaÅ‚ania „Wsparcie maÅ‚ych gospodarstw” dziaÅ‚ania „Rozwój Gospodarki i PrzedsiÄ™biorczoÅ›ci” Litewskiego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014– 2020.
Pomoc ta jest przyznawana hodowcom bydÅ‚a mlecznego, którzy hodujÄ… od 3 do 9 krów mlecznych do 15 000 euro. Priorytetowo potraktowano inwestujÄ…cych w sprzÄ™t do chÅ‚odzenia mleka, ponieważ jakość mleka jest szczególnie ważna dla caÅ‚ego Å‚aÅ„cucha dostaw żywnoÅ›ci.
W ciÄ…gu dwóch lat ze wsparcia skorzystaÅ‚o okoÅ‚o 900 rolników, a w tym roku zgÅ‚osiÅ‚o siÄ™ ponad 200 kolejnych.
Na Litwie dominujÄ… maÅ‚e gospodarstwa mleczne - 73 proc. gospodarstw ma do 5 krów w gospodarstwie, a liczba hodowanych tam krów stanowi 14% wszystkich krów mlecznych utrzymywanych na Litwie.
Na poczÄ…tku maja br. na Litwie hodowano prawie 228 tys. krów mlecznych, ale ich stado zmniejszyÅ‚o siÄ™ w ciÄ…gu roku o 8 tys. sztuk. Ta tendencja spadkowa obserwowana jest od wielu lat. Mimo to w okresie styczeÅ„-kwiecieÅ„ br. skupiono prawie 410,5 tys. ton mleka, tj. o 4,2 proc. wiÄ™cej w porównaniu do tego samego okresu w zeszÅ‚ym roku. Ilość skupowanego mleka zaczęła rosnąć wraz ze wzrostem cen skupu mleka do rekordowych poziomów. Może to zachÄ™cić wiÄ™cej rolników do podjÄ™cia dziaÅ‚alnoÅ›ci mleczarskiej
Przeciwdziałać wyludnianiu się wsi
Negatywnym zjawiskiem, zdaniem litewskiego ministra rolnictwa, jest szybkie wyludnianie się wsi. Stąd też litewski rząd chce od 2023 roku zwiększyć pomoc małym i średnim gospodarstwo rolnym.
Jako, że wspólnie jest Å‚atwiej, uproszczona zostanie m.in. procedura zakÅ‚adania i funkcjonowania spóÅ‚dzielni ( grup producenckich) rolniczych. Zmniejszone zostanÄ… obciążenia administracyjne, a czÅ‚onkowie spóÅ‚dzielni bÄ™dÄ… mieli wiÄ™kszÄ… swobodÄ™ w sprawach zwiÄ…zanych z dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… spóÅ‚dzielni. Litewski rzÄ…d przyjÄ…Å‚ przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa projekt ustawy o zmianie ustawy prawo spóÅ‚dzielcze.
- W rolnictwie wspóÅ‚praca miÄ™dzy rolnikami jest nadal stosunkowo powolna. A jest to szczególnie korzystne dla maÅ‚ych i Å›rednich gospodarstw – zwiÄ™ksza ich produktywność i konkurencyjność, zapewnia wyższe dochody. Proponowane przez resort zmiany uÅ‚atwiÄ… zakÅ‚adanie spóÅ‚dzielni i funkcjonowanie ich czÅ‚onkom – mówi minister rolnictwa KÄ™stutis Navickas.
Przewiduje siÄ™, że czÅ‚onek spóÅ‚dzielni bÄ™dzie miaÅ‚ prawo przenieść swoje prawo gÅ‚osu na innÄ… osobÄ™ w trybie okreÅ›lonym w statucie, poprzez zawarcie umowy zbycia lub ustanowienie peÅ‚nomocnika do reprezentowania go na walnym zgromadzeniu.
Zdefiniowane zostaÅ‚y zasady podziaÅ‚u zysku i straty netto – zniesiony zostaÅ‚ obowiÄ…zek wypÅ‚aty dywidendy do 10% zysku netto. SpóÅ‚dzielnia bÄ™dzie mogÅ‚a okreÅ›lić w swoim statucie maksymalny udziaÅ‚ w zysku netto, który może zostać wydzielony. KapitaÅ‚ rezerwowy zostanie wykorzystany w pierwszej kolejnoÅ›ci na pokrycie straty. Tryb pokrycia pozostaÅ‚ej części szkody okreÅ›li statut spóÅ‚dzielni.
Ułatwienia wejdą w życie z chwilą przyjęcia tej ustawy przez Sejm.
Podobne bolÄ…czki po obu stronach granicy
PuÅ„scy rolnicy chÄ™tnie dzieli siÄ™ swymi doÅ›wiadczeniami. ZnajÄ… też sytuacjÄ™ litewskiego rolnictwa, bo sporo gospodarzy posiada lub dzierżawi ziemie rolnÄ… tuż po drugiej stronie granicy. Przeważnie na pasze dla zwierzÄ…t gospodarskich, gÅ‚ównie krów mlecznych.
NajwiÄ™kszÄ… obecnie bolÄ…czkÄ… po obu stronach granicy jest szalejÄ…cy wzrost kosztów produkcji rolnej. Szybko rosnÄ… ceny nawozów, pasz, paliwa, energii elektrycznej. Jak mówiÅ‚ jeden z rolników, w ub. roku tona nawozów azotowych kosztowaÅ‚a w granicach 1, 5 tys. zÅ‚, a obecnie dochodzi do 5 tysiÄ™cy. Aż o tyle nie wzrosÅ‚y ceny skupu pÅ‚odów rolnych.
Rok regionu Suduva
Kilka dni przed wizytą w Puńsku, w Wilnie zaprezentował się region Suduwy.
Rok 2022 zostaÅ‚ ogÅ‚oszony na Litwie rokiem Suduwy, tym samym uhonorowujÄ…c ten graniczÄ…cego z naszym regionem rejon. Ministerstwo Rolnictwa postanowiÅ‚o uczcić tÄ™ szczególnÄ… datÄ™, zapraszajÄ…c zespoÅ‚y muzyczne i taneczne oraz rzemieÅ›lników dziedzictwa narodowego oraz rolników z gmin regionu Sudowia - Mariampol, Kalwaria, Kazlų Ruda i Szakiai, WyÅ‚kowyszki, Prienai i Kowno.
Gratulując uczestnikom minister rolnictwa Kęstutis Navickas potwierdził, że wszystkie swoje najpiękniejsze lata spędził we wsi Pyragiai w powiecie kowieńskim, więc czuje sentyment do Suduwy.
- MieszkaÅ„cy Suduvy od dawna sÅ‚ynÄ… ze swojej dziaÅ‚alnoÅ›ci rolniczej. Suduwiacy zawsze li pracowici i wytrwali – mówi minister rolnictwa.
WYG
Fot: Ministerstwo Rolnictwa RL