Susza. Formy pomocy rolnikom

Rada Ministrów przyjęła projekty rozwiązań, mających na celu pomoc rolnikom poszkodowanym przez suszę.

Na realizację programu rząd przeznaczył z budżetu państwa 799,5 mln zł, w tym 697 mln zł na dopłaty do hektara zniszczonych upraw. Pomoc dla gospodarstw rolnych i rybackich będzie udzielania w tym roku w formie dotacji dla producentów rolnych, których starty w wyniku suszy lub powodzi objęły co najmniej 30 proc. danej uprawy, a także dotacji dla podatników podatku rolnego, którzy w br. prowadzili chów lub hodowlę ryb słodkowodnych w stawach rybnych położonych na obszarze gmin, w których wystąpiła susza lub powódź w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

– Rolnicy, którzy mają straty spowodowane suszą w wysokości ponad 70% otrzymają pomoc 1 tys. zł/ha w gospodarstwach, gdzie ubezpieczonych jest co najmniej 50% upraw. Stawka na straty od 30% do 70% będzie ogłoszona po zakończeniu prac komisji – poinformował Jan Krzysztof Aradnowski, minister rolnictwa i rozwoju wsi.

Minister rolnictwa zapowiedział ponadto, że w połowie października ruszy wypłata zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich do 70% z pierwszego filaru i 85% z drugiego filaru.

Szczegółowe formy pomocy

Producenci rolni, po oszacowaniu strat w uprawach rolnych przez komisje powołane przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód, mogą ubiegać się o pomoc w formie:

kredytu preferencyjnego na wznowienie produkcji rolnej.
Banki współpracujące z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa udzielają kredyty w wysokości nie większej niż kwota oszacowanych strat na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych. Kredyt może być przeznaczony na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej (kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, inwentarza żywego). Kredytobiorca jest obowiązany udokumentować 50% poniesionych wydatków. W 2018 roku kredyty będą udzielane z oprocentowaniem płaconym przez producenta rolnego w wysokości do 0,5% w skali roku;
poręczeń i gwarancji spłaty kredytów bankowych udzielonych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej, znajdujących się na obszarach, gdzie szkody powstały w związku z suszą;
udzielania przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na indywidualny wniosek rolnika, pomocy w opłaceniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne oraz regulowaniu zaległości z tego tytułu w formie odroczenia terminu płatności składek i rozłożenia ich na dogodne raty, a także umorzenie w całości lub w części bieżących składek;
zastosowania przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa pomocy w formie odroczenia i rozłożenia na raty płatności z tytułu umów sprzedaży i dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz ulg w opłatach czynszu, a także umorzenia raty płatności czynszu z tytułu umów dzierżawy, na indywidualny wniosek producenta rolnego, w którego gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej powstały szkody;
udzielania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dotacji dla producentów rolnych, w których gospodarstwach rolnych szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem suszy powstałe na powierzchni uprawy objęły co najmniej 30 % danej uprawy. Stawka pomocy na 1 ha zostanie ogłoszona przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi po zakończeniu prac komisji.

dotacji dla podatników podatku rolnego, którzy w 2018 r. prowadzili chów lub hodowlę ryb słodkowodnych w stawach rybnych położonych na obszarze gmin, w których wystąpiła susza lub powódź w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w wysokości 300 zł/ha;
spłaty przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rzecz banków, w których producenci rolni mają kredyty z dopłatami do ich oprocentowania stosowanymi przez tą Agencję, pełnego oprocentowania przez okres nie dłuższy niż 2 lata - w przypadku zawieszenia przez banki spłaty kapitału tych kredytów w takim samym okresie;
udzielania na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg w podatku rolnym, na indywidualny wniosek producenta rolnego.

Rząd przyjął ponadto projekt nowelizacji przepisów ws. relacji rolników z handlem i przetwórstwem. Jej zapisy mają ograniczyć nieuczciwe praktyki handlowe między rolnikami, handlem i przetwórcami. Nowe regulacje, mają zapobiegać nadużywaniu pozycji monopolistycznej, pozycja rolnika ma być jak najmocniejsza – zapowiedział premier Mateusz Morawiecki.

Stabilizacji cen na rynkach rolnych ma także pomóc uruchomienie Krajowej Grupy Spożywczej.

Rolnicy stracili ponad pół miliarda złotych

Z danych Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa wynika, że susza rolnicza obejmuje niemal 83% gmin w Polsce na powierzchni 63% gruntów ornych. Z kolei na południu Polski niektóre uprawy rolne zostały zniszczone przez lokalne powodzie.

Z powodu suszy poszkodowanych zostało 111,8 tysiąca gospodarstw, a powierzchnia zniszczonych upraw wynosi 2 miliony hektarów - poinformował resort rolnictwa. Dotychczas oszacowane straty przekraczają już kwotę pół miliarda złotych. To jeszcze nie są ostateczne dane, bo komisje szacujące straty wciąż pracują.

Wiadomo, że największe są straty rolników w województwie wielkopolskim - poszkodowanych jest tam ok. 30 tys. gospodarstw, a powierzchnia upraw dotkniętych klęską wynosi 500 tys. ha. Szacunkowa wartość strat to 215 mln zł.

Wysokie są również straty w województwach: warmińsko-mazurskim (11,6 tys. poszkodowanych gospodarstw), zachodniopomorskim (13 tys.) oraz podlaskim (13,4 tys.).

Główny Urząd Statystyczny podał we wstępnych szacunkach, że zbiory zbóż podstawowych w tym roku będą o ok. 14 proc. niższe niż przed rokiem.

GUS ocenił zbiory rzepaku i rzepiku na ponad 2,2 mln ton, tj. o około 16 proc. mniej od zbiorów ubiegłorocznych; produkcję warzyw gruntowych na ponad 4,2 mln t, tj. o blisko 8 proc. mniej od roku poprzedniego.

WYG

Źródło: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów; Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi