Z dniem 1 stycznia 2015 roku zaczyna funkcjonowanie Euroazjatycka Unia Gospodarcza (EWEA). Utworzona została przez Rosję, Kazachstan, Białoruś i Armenię. Dziewiątego maja 2015 roku przystąpi do niej Kirgistan, a nieco później Tadżykistan. Siedzibą Komisji Euroazjatyckiej (odpowiednika Komisji Europejskiej) będzie Moskwa, sądu arbitrażowego - Mińsk, a regulatora rynku finansowego (rodzaju banku centralnego EUG) - Astana. Białoruś otrzymała także prezydencję w Unii Gospodarczej na 2015 r.
Wbrew obiegowym opiniom, Euroazjatycka Unia Gospodarcza, to nie kolejna bariera w stosunkach handlowych z Zachodem, ale uÅ‚atwienie handlowania i inwestowania. Wszak zakÅ‚ada ona m.in. przemieszczanie towarów bez barier, utworzenie jednolitego rynku pracy, jednolitych standardów, certyfikatów, itp. Jednak dla nowych czÅ‚onków, czyli Armenii i Kirgistanu, przewiduje siÄ™ okresy przejÅ›ciowe od jednego roku do oÅ›miu lat. Konieczne jest bowiem dostosowanie stawek należnoÅ›ci celnych przywozowych, przepisów technicznych, zasad przepÅ‚ywu towarów, a także norm fitosanitarnych i weterynaryjnych. Do 2022 Armenia bÄ™dzie stosować inne stawki ceÅ‚ dla wielu produktów, w tym miÄ™sa i produktów miÄ™snych. Do roku 2020 w kraju bÄ™dzie dziaÅ‚ać osobna taryfa dla niektórych rodzajów wyrobów mleczarskich, jaj, miodu, do 2019 roku - dla niektórych rodzajów owoców i orzechów.
Unia Euroazjatycka to obszar skupiajÄ…cy ponad 178 milionów ludzi, dysponujÄ…cy 20 procentami Å›wiatowych zapasów gazu i 15 procentami ropy naftowej. Kraje tworzÄ…ce UniÄ™ EuroazjatyckÄ… wytwarzajÄ… 2,5% Å›wiatowego PKB, (caÅ‚kowity PKB przekracza 4,5 biliona dolarów), dziaÅ‚a tu okoÅ‚o tysiÄ…ca banków z kapitaÅ‚em w wysokoÅ›ci 250 miliardów dolarów, a rezerwy kredytowe wynoszÄ… ponad 2 biliony dolarów, zaÅ› rynek akcji przekracza 1 bilion dolarów.
Nowy organizm gospodarczy, nazywany już „UE - bis”, jest ważny dla wszystkich, którzy handlujÄ… ze Wschodem lub tam inwestujÄ…. Spowoduje to bowiem utworzenie wspólnego rynku opierajÄ…cego siÄ™ na zasadach WTO z ponad 170 milionami konsumentów.
Do 2016 roku powstanie rynek farmaceutyczny, od 2019 wspólny rynek energii elektrycznej, a od 2025r - na rynek ropy, produktów gazowych.
WedÅ‚ug rosyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych aż 40 paÅ„stw i organizacji miÄ™dzynarodowych miaÅ‚o wyrazić zainteresowanie stworzeniem strefy wolnego handlu wspólnie z EaZG.
- OkoÅ‚o 40 krajów i grup integracyjnych oficjalnie wyraziÅ‚o chęć stworzenia strefy wolnego handlu z EuroazjatyckÄ… UniÄ… GospodarczÄ… - oÅ›wiadczyÅ‚ 31 grudnia 2014 roku w wywiadzie dla RIA Novosti wiceszef MSZ Rosji Wasilij Nebenzia. - Sukces naszego projektu integracyjnego wzbudziÅ‚ zainteresowanie nie tylko naszych najbliższych sÄ…siadów. Jednolita delegacja (paÅ„stw czÅ‚onkowskich UC i EKG) prowadzi rozmowy w sprawie stworzenia strefy wolnego handlu z Wietnamem. ZostaÅ‚a powoÅ‚ana wspólna grupa badawcza z Izraelem, podjÄ™to decyzjÄ™ w sprawie powoÅ‚ania podobnych grup badawczych z Indiami i Egiptem” – mówiÅ‚ Nebenzia.
Także Unia Europejska nie wyklucza rozmów na temat umowy o wolnym handlu z UniÄ… Euroazjatycka. Minister spraw zagranicznych Niemiec, Frank-Walter Steinmeier, podczas jego wizyty w Moskwie w listopadzie 2014 roku, zaproponowaÅ‚ "nawiÄ…zanie dialogu miÄ™dzy UniÄ… EuropejskÄ… a UniÄ… GospodarczÄ… Eurazji". Już wczeÅ›niej, bo we wrzeÅ›niu 2014 roku, ówczesny komisarz UE ds. rozszerzenia i europejskiej polityki sÄ…siedztwa, Stefan Fule, oÅ›wiadczyÅ‚, że (…) nadszedÅ‚ czas, aby rozpocząć negocjacje w sprawie strefy wolnego handlu miÄ™dzy UniÄ… EuropejskÄ… a UniÄ… CelnÄ…”.
Z bieżących decyzji należy odnotować wprowadzenie przez EuroazjatyckÄ… KomisjÄ™ GospodarczÄ… zerowych ceÅ‚ wwozowych na fosforany w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 4 stycznia 2016 r. Decyzja dotyczy zmielonych naturalnych fosforanów wapnia, fosforanów glinu-wapnia oraz kredy fosforanowej.
Rosja wprowadza natomiast od 1 lutego 2015 roku cÅ‚o eksportowe na pszenicÄ™. OpÅ‚ata bÄ™dzie wynosić 15% wartoÅ›ci celnej, powiÄ™kszonej o 7,5 euro, ale nie mniej niż 35 euro za 1 tonÄ™. To z kolei dobra wiadomość dla polskich producentów, bo mniejszy napÅ‚yw ziarna ze Wschodu spowoduje pewnie wzrost cen.
Jan Wyganowski