SamorzÄ…d rejonu Å akiai (65 km na zachód od Kowna i okoÅ‚o 50 km na północ od Marijampolė) zainicjowaÅ‚ otwarcie przejÅ›cia granicznego w miejscowoÅ›ci Kudirkos Naujamiestis i proponuje rozważyć ideÄ™ utworzenia wspólnej strefy ekonomicznej z miastem Dobrovolsk w obwodzie kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej.
Dyrektor Departamentu
Rozwoju Regionalnego Å akiai,Vitas Girdausas, twierdzi na Å‚amach
„Lietuvos žinios“, że pod strefÄ™ ekonomicznÄ… Rosjanie przeznaczyli po
swojej stronie część poligonu, który w niedalekiej przyszłości przekażą
władzom cywilnym Krasnoznamenska, zaś po stronie litewskiej strefa
objęłaby obrzeże Kudirkos Naujamiestis, a w szczególności tereny po
upadłej fabryce lnianej.
Centralne władze Litwy pomysł oceniają na razie ostrożnie. Litewski MSZ podkreślił, że wniosek powinien przede wszystkim być uzasadniony z ekonomicznego punktu widzenia. Przedstawiciele Dyrekcji Przejść Granicznych zwrócili uwagę, że sam sprzęt potrzebny do międzynarodowego przejścia kosztowałby dziesiątki milionów litów.
Gdyby doszło jednak do realizacji pomysłu, bez wątpienia taka strefa zyskałaby inwestorów. Umożliwiłaby bowiem eksport towarów bez cła do krajów Unii celnej ( Rosja, Kazachstan, Białoruś). Litewskie strefy ekonomiczne już mają coraz więcej inwestorów, bo Litwa doskonale sobie radzi eksportem na rynki byłych republik radzieckich. Tylko w Marijampoles specjalną strefę ekonomiczną inwestorzy zainwestowali 7 mln litów. Strefa zyska niebawem na znaczeniu, bo powstają tu kolejowe i drogowe centra logistyczne.
Od 20 lat trwa dyskusja, jak ożywić polsko - litewskie pogranicze. Przypomnijmy, ze jedna z nich odbyÅ‚a siÄ™ niedawno w Konsulacie Litewskim w Sejnach. PadÅ‚o tam wiele ciekawych wniosków i propozycji. Dotychczasowe doÅ›wiadczenia każą jednak przyjmować je sceptycznie, bo od pomysÅ‚u do realizacji na tym pograniczu – droga daleka. Już przed 20 laty, Romuald Witkowski, ówczesny wójt przygranicznej gminy PuÅ„sk, a obecnie wicestarosta powiatu sejneÅ„skiego, wystÄ…piÅ‚ podczas obrad litewsko - polskiej grupy miÄ™dzyparlamentarnej, z wnioskiem o utworzenie miÄ™dzypaÅ„stwowego programu rozwoju terenów tego pogranicza. PoparÅ‚ go wówczas m.in. Vytautas Landsbegis, przewodniczÄ…cy litewskiego parlamentu, ale po stronie wÅ‚adz polskich jakoÅ› entuzjazmu nie byÅ‚o.
Do pomysłu, po latach, powrócił w 2011 roku ówczesny premier Litwy Andrius Kubilius, który skierował do polskiego premiera list, proponując utworzenie polsko-litewskiego zespołu ds. rozwoju Wileńszczyzny i Suwalszczyzny. W liście litewski premier wystąpił z propozycją utworzenia specjalnego zespołu do spraw społecznych i gospodarczych, który przygotowałby propozycje wsparcia rozwoju społecznego i gospodarczego południowo-wschodniej Litwy i regionu suwalskiego.
Donald Tusk w swym z kolei liÅ›cie do szefa litewskiego rzÄ…du Andriusa Kubiliusa bez entuzjazmu odniósÅ‚ siÄ™ do propozycji utworzenia zespoÅ‚u ds. rozwoju WileÅ„szczyzny i Suwalszczyzny. DziÄ™kujÄ…c Kubiliusowi za propozycjÄ™ powoÅ‚ania kolejnych grup roboczych, zwróciÅ‚ uwagÄ™, że faktycznie „wiele problemów rozwiÄ…zać można przez dialog, choć czasem wystarczajÄ…ce sÄ… dziaÅ‚ania jednostronne”. OceniÅ‚, że jest zbyt wczeÅ›nie na powoÅ‚ywanie kolejnych grup roboczych.
Szkoda, bo takie wspólne polsko - litewskie programy mogłyby liczyć na wsparcie Unii Europejskiej, lubiącej duże programy. Może dlatego zniecierpliwieni Litwini szukają szans we współpracy z Rosjanami w obwodzie kaliningradzkim. Działa tam z powodzeniem już ok. 500 litewskich spółek, podczas gdy polskich pozostało zaledwie ok.50.
