W Suwałkach za kilogram ziemniaków płaci się od 0,90 do 1,30 złotego za kilogram. I taniej już nie będzie. Niektórzy analitycy przewidują, że na wiosnę będzie płacić za kilo aż 3 złote.
Na krajowych targowiskach za tonę ziemniaków można średnio otrzymać 110,30 zł/dt, (czyli 100 kg), co oznacza niemal 113,9% wzrost cen wobec roku poprzedniego. Najwyższą stawkę zaobserwowano w województwie opolskim, gdzie decytona ziemniaków kosztuje 134 zł. Natomiast najmniej za to warzywo, bo zaledwie 76,50 zł/dt można było uzyskać w tym tygodniu województwie świętokrzyskim.
Ziemniaki, niestety, bÄ™dÄ… drożeć. Niektórzy analitycy przewidujÄ…, że wiosnÄ… zapÅ‚acimy po 3 zÅ‚ote za kilo. Kto zatem ma piwnicÄ™, powinien zaopatrzyć siÄ™ w nie teraz.
Wszystkiemu winny nieurodzaj oraz zmniejszajÄ…cy siÄ™ co roku areaÅ‚ przeznaczany w Polsce pod uprawÄ™ ziemniaków. Szacuje siÄ™, że tegoroczne zbiory ziemniaków wyniosÅ‚y 5,7 mln ton wobec 9 mln ton w ub.r. Ten poziom produkcji może nie pokryć zapotrzebowania, ceny ziemniaków bÄ™dÄ… rosÅ‚y - uważa ekspert Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Å»ywnoÅ›ciowej WiesÅ‚aw Dzwonkowski. WedÅ‚ug wstÄ™pnych szacunków GUS powierzchnia uprawy ziemniaków w 2013 r. wyniosÅ‚a ok. 270 tys. ha, wobec 373 tys. ha w roku poprzednim. Pogoda w okresie wegetacji byÅ‚a niekorzystna. W konsekwencji plony sÄ… niskie i wynoszÄ… 214 dt/ha, wobec 242 dt/ha w roku ubiegÅ‚ym i 188 dt/ha Å›rednio w latach 2006-2010 - czytamy w comiesiÄ™cznym raporcie Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Å»ywnoÅ›ciowej.
Spożycie ziemniaków nieprzetworzonych w Polsce należy zaÅ› do najwyższych w Europie. W sezonie 2012/2013 wynosiÅ‚o ono 95 kg na osobÄ™ i byÅ‚o o 2 proc. niższe niż sezon wczeÅ›niej. Ponadto zjadamy ok. 16 kg ziemniaków w postaci m.in. frytek i chipsów.
Unia Europejska
W krajach UE-5 (Niemcy, Belga, Francja, Holandia i Wielka Brytania) produkcja bÄ™dzie o ponad 5 proc. niższa w porównaniu ze Å›redniÄ… z ostatnich piÄ™ciu lat. Oznacza to, że w tym sezonie na europejskim rynku popyt na ziemniaki bÄ™dzie wysoki, co sprawi, że bÄ™dÄ… drogie. Silny spadek plonowania nastÄ…piÅ‚ w paÅ„stwach bÄ™dÄ…cych liderami na rynku pod wzglÄ™dem produkcji jak w Niemczech, Polsce i Holandii, które w 2012 roku razem odpowiadaÅ‚y za blisko poÅ‚owÄ™ zebranych ziemniaków w UE-27 (Dane FAOStat). Obniżki plonów w tych krajach majÄ… wynieść odpowiednio 6,9%, 7,1% i 3,2%, co przeÅ‚oży siÄ™ na zmniejszenie zbiorów tych warzyw ogóÅ‚em. NEPG (North-Western European Potato Growers) pod koniec wrzeÅ›nia 2013 roku oceniaÅ‚o, że w Niemczech spadek produkcji siÄ™gnąć może 14%, a w Holandii 3,5%. Poza tym zniżkÄ™ w obrÄ™bie zbiorów ziemniaków w przeliczeniu na 1 ha uprawy w 2013 roku odnotujÄ… takie paÅ„stwa jak Portugalia, WÅ‚ochy, czy też Litwa.
Jak wynika z danych Potato Council, ceny ziemniaków na rynkach zachodnioeuropejskich w 2013 roku wykazywaÅ‚y odwrotnÄ… tendencjÄ™ i zmalaÅ‚y w odniesieniu do tych w roku poprzednim. W Wielkiej Brytanii ceny w poÅ‚owie października wynosiÅ‚y 134 funty za tonÄ™, czyli o ok. 30% mniej niż przed rokiem. Natomiast w Niemczech w analogicznym okresie zanotowano niemal 10% spadki, we Francji blisko 25%.
Rosja
Ziemniak staÅ‚ siÄ™ jednym z najbardziej deficytowych towarów w Rosji. W październiku 2013 nastÄ…piÅ‚ wzrost ceny o 30% w ciÄ…gu miesiÄ…ca. UrzÄ…d ds. Konkurencji nie widzi tej zmowy producentów i dostawców. Problem w nieurodzaju. WedÅ‚ug ZwiÄ…zku Potato ceny hurtowe w październiku 2013 roku wzrosÅ‚y aż do 12,9 rubli za kilogram, czyli dwa razy wiÄ™cej niż w analogicznym okresie w 2012 roku., zaÅ› na poczÄ…tku listopada poszybowaÅ‚y powyżej 22 rubli (za rubla pÅ‚aci siÄ™ ok.11 groszy).
Rosja importuje corocznie z zagranicy 400-600 tysiÄ™cy ton ziemniaków rocznie. WyjÄ…tkiem byÅ‚ 2010-2011 sezon, kiedy import ziemniaków wzrósÅ‚ do 1,2 mln ton z powodu nieurodzaju spowodowanego suszÄ… w Rosji. Rosja produkuje 29.000.000 ton ziemniaków rocznie.
Mimo nieurodzaju Ministerstwo Rolnictwa nie zamierza rezygnować zakazu przywozu ziemniaków do Rosji z Unii Europejskiej, aby zastopować wzrost cen. Zakaz przywozu ziemniaków do Rosji z Unii Europejskiej zostaÅ‚ wprowadzony wiosnÄ… 2013. Powodem embarga byÅ‚y powtarzajÄ…ce siÄ™ wykrywanie patogenów w europejskich ziemniakach, czyli niebezpiecznych chorób. Zakaz importu ziemniaków na niektórych obszarach Egiptu i Pakistanu zostaÅ‚ wprowadzony z tych samych powodów. Import ziemniaków z takich krajów, jak w USA i Kanada jest zaÅ› niepraktyczny ze wzglÄ™dów logistycznych.
Ministerstwo Rolnictwa przygotowuje jednak wniosek do Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego dotyczący zniesienia ceł importowych na ziemniaki i warzywa. Robi się to w celu ustabilizowania sytuacji cenowej na rynku produktu.
Litwa
Podczas wykopów rolnikom pÅ‚acono na Litwie Å›rednio po 65 centów litewskich za kilogram, podczas gdy wiosnÄ… cena dochodziÅ‚a do 95 centów. W dużych centrach handlowych kilo ziemniaków kosztuje obecnie od.95 centów do 1,30 lita (lit jest o ok.25 proc, droższy od zÅ‚otego), czyli aż o 35,4 proc drożej niż przed rokiem.
Jan Wyganowski
