Za sprawą Koreańczyków, rząd musiał zmienić dotychczasowe zasady funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych. Najistotniejszą i najbardziej oczekiwaną przez przedsiębiorców regulacją ujętą w projekcie jest wprowadzenie jednolitych zasad zmiany zezwolenia. Oznacza to, że we wszystkich zezwoleniach, bez względu na datę wydania, możliwe będzie obniżenie poziomu zatrudnienia maksymalnie o 20 proc. wielkości bazowej.
Koncerny koreańskie zainwestowały w sse w produkcję telewizorów i komponentów ok. 3,5 mld zł i zatrudniły ponad 9 tys. pracowników, ale z powodu kryzysu, mają problemy z utrzymaniem zatrudnienia, które zadeklarowały rozpoczynając działalność. Pozwolenia wydawane przed sierpniem 2008 roku (a takie miały firmy koreańskie) nie umożliwiały obniżenia deklarowanego przez inwestora zatrudnienia, bez poniesienia skutków finansowych (ulg podatkowe) a wydane później - przewidywały obniżenie zatrudnienia o nie więcej niż 20 proc. Jeśli nowa (z wtorku 25.03.2014r.) propozycja rządu wejdzie w życie, to wszystkie podmioty działające w SSE będą mogły, w uzasadnionych okolicznościach, zmniejszać deklarowane zatrudnienie o nie więcej niż 20 procent.
W komunikacie Ministerstwa Gospodarki czytamy m.in.:
Na wniosek ministra gospodarki Rada Ministrów przyjęła 25 marca 2014 r. projekt założeń o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Dokument wprowadza ułatwienia w prowadzeniu firm na obszarze SSE. Najistotniejszą i najbardziej oczekiwaną przez przedsiębiorców regulacją ujętą w projekcie jest wprowadzenie jednolitych zasad zmiany zezwolenia. Oznacza to, że we wszystkich zezwoleniach, bez względu na datę wydania, możliwe będzie obniżenie poziomu zatrudnienia maksymalnie o 20 proc. wielkości bazowej. Obecnie taka możliwość odnosi się tylko do zezwoleń wydanych po wejściu w życie nowelizacji ustawy o SSE z dnia 30 maja 2008 r., tj. po 4 sierpnia 2008 r.
Kolejne rozwiązanie dotyczy określenia przesłanek wygaszenia zezwolenia na wniosek przedsiębiorcy. Do tej pory nie były one ustalone. Propozycja MG zakłada istnienie dwóch przesłanek, które pozwalają na złożenie wniosku o wygaszenie zezwolenia. Taką możliwość będą mieli przedsiębiorcy, którzy przed dniem złożenia wniosku nie korzystali z ulg w podatku dochodowym w oparciu o zezwolenie.
Przedsiębiorcy, którzy w świetle nowych zasad nie będą mogli ubiegać się o wygaszenie zezwolenia, a przewidują, że nie spełnią jego warunków, uzyskają możliwość złożenia wniosku o cofnięcie zezwolenia. Dzięki temu firmy, które korzystały ze zwolnień od podatku dochodowego, unikną wyższych odsetek od zaległości podatkowych.
Nowe rozwiązanie MG rozszerza również zakres zadań spółek zarządzających strefami. Zakładają one wpisanie do ustawowego katalogu zadań współpracę ze środowiskiem akademickim, a także tworzenie odpowiednich warunków do powstawania klastrów.
Kolejna zmiana postulowana przez rząd, to wprowadzenie do składu rad nadzorczych spółek zarządzających strefami przedstawiciela ministra finansów zamiast przedstawiciela wojewody.
Łączna powierzchnia stref na koniec 2013 r. wynosiła 16 203,68 ha. Obejmowała tereny zlokalizowane w 151 miastach i 217 gminach. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na podstawie zezwolenia zainwestowali w strefach w 2013 r. ponad 93,1 mld zł, co stanowiło wzrost o ponad 7,3 mld zł w porównaniu z rokiem 2012. Przedsiębiorcy zatrudnili ponad 26,7 tys. osób, z czego 73,5 proc. stanowiły nowe miejsca pracy.
Zmiany od lipca 2014
Od 1 lipca 2014 roku zmieni też się tzw. mapa intensywności pomocy firmom działającym w strefach. Przedsiębiorcy inwestujący w strefach na ternach bardziej rozwiniętych ekonomicznie, będą mogli otrzymać tylko 35 proc. wsparcia, zaś działający np. w suwalskiej strefie, będą mieli nadal możliwość odliczenia od podatku co najmniej połowy poniesionych kosztów. W przypadku inwestycji wartej 10 mln zł, potencjalna korzyść inwestora w naszym regionie, może być większa aż o 1,5 mln zł.
Zachętą dla inwestorów mają być również zmiany, które nastąpią po 2016 roku. W latach 2017-2019 włącznie nowych gruntów do strefy będzie uzależnione od wyłączenia ze strefy gruntów o powierzchni co najmniej równej połowie powierzchni włączanej. Natomiast w latach 2020-2026 stosunek ten będzie wynosił 1 do 1, czyli włączenie do SSE 1 ha będzie uwarunkowane wyłączeniem z niej gruntu o powierzchni 1 ha.
Ważną kwestią dla przedsiębiorców jest także możliwość wcześniejszego rozpoczęcia inwestycji. Obecnie od momentu zgłoszenia przez inwestora do zarządzającego strefą wniosku o włączenie do SSE gruntu prywatnego pod konkretną inwestycję do zakończenia procedury, mija wiele miesięcy. Dlatego Ministerstwo Gospodarki zaproponowało możliwość wcześniejszego rozpoczęcia inwestycji przy świadomości ryzyka nie objęcia przez Radę Ministrów terenu inwestycji strefą, i tym samym nie uzyskania zezwolenia uprawniającego do pomocy publicznej w formie zwolnienia podatkowego.
W opinii Ministerstwa Gospodarki konieczna jest też promocja terenów strefowych wśród krajowych przedsiębiorców. MG chce zachęcać ich do lokowania swojej działalności w strefach, korzystania z ulg, a dzięki temu tworzenia nowych miejsc pracy. W tym zakresie realizowana będzie kampania pod hasłem „Dbamy o dobrą markę polskiej gospodarki”. W jej ramach będą organizowane m.in. spotkania i konferencje, promujące efektywną działalność SSE w Polsce.
Przypomnijmy, że niedawno wydłużono okres funkcjonowania 14 specjalnych stref ekonomicznych do końca 2026 r. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, mogły one funkcjonować do końca 2020 r.
Poszerzanie suwalskiej strefy
Obecnie działalność w Suwalskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej prowadzą 74 firmy, które zatrudniają ponad 6 tys. osób. Wartość inwestycji przekroczyła 1,9 mld zł.
Jedną z największych inwestycji w Suwałkach będzie pewnie fabryka spółki Padma, która planuje w ciągu najbliższych 2 lat zainwestować w SSSE 53 mln zł. Na 17 ha powstanie fabryka, która docelowo zatrudniać ma nawet ponad 1000 osób. Już w połowie 2015 roku zamierza zatrudnić 300 pracowników.
O włączenie terenów do SSSE zabiega obecnie kilka gmin: Hajnówka, Narewka, Siemiatycze, Michałowo, Szczuczyn, Sejny, Bielsk Podlaski, Nowogród. Przewiduje się ponadto poszerzenie podstref w Suwałkach i Grajewie. W sumie SSSE zostałaby poszerzona o kolejnych 150 ha. Strefa obejmuje obecnie 375,6 ha. Suwalska SSSE ma obecnie 7 podstref w trzech województwach: podlaskim (Suwałki, Grajewo, Białystok i Łomża), warmińsko-mazurskim (Ełk i Gołdap) i mazowieckim (Małkinia Górna).
Jan Wyganowski
