Danuta Wołukanis została wybrana w niedzielę, 14 grudnia br., nową przewodniczącą Wspólnoty Litwinów w Polsce. Na co dzień jest nauczycielką w litewskiej szkole „Žiburis” w Sejnach. Dotychczasowy przewodniczący organizacji, Jan Vydra, nie kandydował, ale wszedł w skład zarządu WLP.
Podczas Zjazdu Wspólnoty Litwinów wyrażono nadzieję, że nowowybrane władze samorządowe w powiecie sejneńskim, a głownie mieście i gminie Sejny, rozwiążą wreszcie istotne dla mniejszości litewskiej problemy, które leżą w ich gestii.
Litwini szczególne nadzieje wiążą w nowym burmistrzem Sejn Arkadiuszem Adamem Nowalskim, który już zapowiedział utworzenie stanowiska zastępcy burmistrza, które miałby objąć osoba narodowości litewskiej. Wójtem wiejskiej gminy Sejny została, po raz pierwszy od ponad 20 lat, osoba z litewskimi korzeniami narodowościowymi. Przypomnijmy, że przedstawiciel mniejszości litewskiej, Romuald Witkowski z Puńska, został ponownie wicestarostą, a też pochodzący z gminy Puńsk, Antoni Baudzis - wiceprzewodniczącym Rady Powiatu.
Szczególnie istotne dla mniejszości litewskiej w Polce są sprawy oświaty, podtrzymania tożsamości narodowej. Zmniejsza się liczba dzieci z powodu niżu demograficznego, subwencje oświatowe są dalekie o potrzeb. Inna sprawa, że nie wszystkie dzieci z litewskich rodzin uczęszczają np. do litewskiej szkoły w Sejnach. – Musimy pracować tak, aby ta szkoła był niepowtarzalna, aby rodzice chcieli posyłać do niej swoje dzieci – mówiła nowowybrana przewodnicząca WLP.
Jeszcze trudniej z nauką ojczystego języka jest np. w Suwałkach, gdzie mieszka kilkaset litewskich rodzin, ok. 20 dzieci, po obowiązkowych zajęciach, kilka razy w tygodniu (3 godziny tygodniowo), uczy się języka litewskiego oraz trochę litewskiej historii i geografii w Szkole Podstawowej nr 7 w Suwałkach. Są uczniami różnych szkół, a tu przychodzą po obowiązkowych lekcjach, a te – jak wiadomo – w różnych szkołach i różnych klasach, kończą się o różnych godzinach.
W Sejnach, prócz niedostatku pieniędzy na litewską oświatę, dochodzą jeszcze problemy z zaznaczeniem litewskiego dziedzictwa kulturowego, religijnego.
W Sejmach stoi nadal Dom Biskupi, w którym pracował litewski poeta i biskup obojga narodów – Antanas Baranauskas, ale na próżno jednak szukać tu jakiś znaków jego bytności. W pałacu, bo tak powszechnie mówi się o kamienicy, mieści się obecnie muzeum Sejn im. innego biskupa, Polaka - Romualda Jałbrzykowskiego. Na ścianie dwie duże tablice o biskupie. O litewskim dziedzictwie kulturowym (a było tu i litewskie seminarium duchowne, i litewska drukarnia, wydawnictwo), śladów w miasteczku żadnych. Biskup, co prawda, ma już w Sejnach swój pomnik, ale wciąż czeka na ulicę swego imienia. Ma taką natomiast w dalekiej Gdyni. Biskup ma tu, od 2010 roku, swoją ulicę - w brzmieniu litewskim. Z Gdynią raczej intensywnych kontaktów za życia nie miał, bo to była wówczas mała wioseczka rybacka, a w mieście, gdzie żył i służył obu nacjom, jakoś jej nie może doczekać się. Samorząd Gdyni nazwał tak jedną z ulic nowobudowanego osiedla Sokółka-Zielenisz.
Wszystkim natomiast mieszkańcom doskwiera brak nowych miejsc pracy. Nowi wójtowie gmin wiejskich Sejny i Krasnopol zwrócili się. już do wójta litewskojęzycznej gminy Puńsk o pomoc w nawiązywaniu kontaktów z samorządami w Republice Litewskiej w celu wspólnego pozyskiwania funduszy unijnych. Puńsk ma bardzo dobre doświadczenie w tym zakresie. W kilku ostatnich latach realizował wspólnie z litewskimi parterami kilkanaście dużych projektów.
Dr. Vida Montvydaitė, konsul Republiki Litewskiej w Sejnach, zwracała uwagę, że nawet obywatele Litwy, tak licznie jadący do Polski po zakupy, nie zatrzymują się w Sejnach nie tylko w celach handlowych, ale i turystycznych. - Ludzie przejeżdżają obok jezior, parków, pięknych miejsc, śladów Jaćwingów, nawet o tym nie wiedząc. Należałoby opracować mapy turystyczne, przewodniki, almanachy i te materiały rozpowszechniać na Litwie - proponowała pani Konsul.
Jan Wyganowski
