Burmistrz Sejn znów bez wotum zaufania i absolutorium. Trudno spodziewać się referendum

Niespodzianki nie było. Podczas sesji przeprowadzonej w piątek, 30 czerwca radni miasta Sejny nie udzielili burmistrzowi Arkadiuszowi Nowalskiemu wotum zaufania.

Tak samo było w trzech poprzednich latach. Przypomnijmy, że burmistrz nie ma swojej większości w radzie.

W tym roku „za” głosowało 6 radnych, 4 przeciwko, zaś 3 wstrzymało się od głosu. W tej sprawie obowiązuje jednak bezwzględna większość, co - jak informowała radnych przewodnicząca Rady - w przypadku Sejn, aby burmistrz mógł uzyskać wotum zaufania, potrzeba 8 głosów za, bo Rada liczy 15 radnych.

Rok wcześniej za głosowało 5 radnych, a 4 przeciwko, zaś 4 wstrzymało się od głosu. Natomiast w 2021 roku głosy nad uchwałą o wotum zaufania rozłożyły się tak: za wotum - 4, przeciwko -4, wstrzymało się - 4. W sesji brało wówczas udział 12 radnych spośród 15 ogółem.

Bez dyskusji

W sesji udział brało 13 radnych. Dyskusji nie było. Żaden radny nie zabrał głosu. Mieszkańcy miasta także nie wyrazili chęci debaty na temat raportu o stanie miasta za 2022, a to taka debata ma poprzedzać głosowanie w sprawie wotum zaufania.

Burmistrza nie było na sali w tej części obrad.

Wcześniej, w punkcie wolne wnioski i interpelacje, kilku radnych zwracało uwagę - podobnie, jak i w poprzednim roku – na nieukładającą się od lat współpracę burmistrza z radą i radnymi. Skarżono się m.in. na nieterminowe udzielanie przez burmistrza odpowiedzi na pytania i interpelacje radnych.

Konsekwencje braku wotum zaufania

Nieudzielenie wójtowi wotum zaufania w dwóch kolejnych latach oznacza możliwość – po spełnieniu określonych przepisami prawa przesłanek – zainicjowanie przez radę procedury przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta. Decyzja w tym zakresie pozostawiona jest do jej samodzielnego uznania (użycie przez ustawodawcę sformułowania, że rada „może” podjąć uchwałę).

Oznacza to, że rada gminy może ( ale nie musi) podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta, na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia wójtowi wotum zaufania. Uchwałę tę rada gminy podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym (a więc niejawnym z imiennym wykazem głosowania poszczególnych radnych).

Są jednak pewne konsekwencja dla rady. Ustawa stanowi bowiem, że „jeżeli w ważnym referendum o odwołanie burmistrza, przeprowadzonym na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium, przeciwko odwołaniu burmistrza oddano więcej niż połowę ważnych głosów, działalność rady gminy ulega zakończeniu z mocy prawa”.

To jest pewnym ryzykiem dla rady, więc raczej referendum – podobnie jak i w latach poprzednich - nie należy oczekiwać, szczególnie, że do końca kadencji pozostał już niecały rok.

Absolutorium

Natomiast w głosowaniu nad absolutorium burmistrzowi z wykonania budżetu za rok 2022 głosy rozłożyły się następująco: 7 za; przeciwko 3, wstrzymało się też 3. Tak więc burmistrz nie uzyskał absolutorium, bo tu także obwiązuje bezwzględna większość.

Natomiast radni zatwierdzili stosunkiem głosów 9:2, przy 4 wstrzymujących, sprawozdanie z wykonania budżetu za 2022 rok.

Wcześniej Komisja Rewizyjna i kilka innych komisji Rady pozytywnie zaopiniowała wniosek o udzielnie burmistrzowi absolutorium. Jedna komisja była przeciw. Regionalna Izba Obrachunkowa uznała zaś, że stanowisko Komisji Rewizyjnej w sprawie udzielenia absolutorium spełnia wymogi ustawy.

Przypomnijmy, że rok wcześniej burmistrzowi udzielono absolutorium za wykonanie budżetu 2021 roku. Za głosowało wówczas 10 radnych, przeciwko 3, a wstrzymał się od głosu 1 radny.

Nie udzielenie wójtowi absolutorium jest jednoznaczne z wnioskiem o referendum w sprawie odwołania go ze stanowiska.

W literaturze prawniczej spotykamy się z poglądem, że nie udzielenie absolutorium może zajść zawsze bez względu na to czy taki budżet został wykonany czy nie. Zasadą jest, że tylko niewykonanie budżetu będzie stanowiło uzasadnioną podstawę do jego nieudzielania.

W przypadku Sejn burmistrz uzyskał pozytywną opinię Regionalnej Izby Obrachunkowej o wykonaniu budżetu. Burmistrz może zatem - jeżeli będzie chciał - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Były już w kraju takie przykłady.

Wójtowie, burmistrzowie skarżyli także uchwały z powodu braku uzasadnienia. W czerwcu 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjne w Szczecinie uznał, że uzasadnienie musi być.

Za uzasadnienie można jednak uznać całość materiałów z debaty nad raportem, a także pismo przewodniczącego rady gminy przedstawiające stanowisko radnych w debacie nad raportem burmistrza. W przypadku Sejn, żadnej dyskusji nie było.

Referendum

Referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich jest ważne w przypadku, gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu ( wójt, burmistrza).

Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli oddano więcej niż połowę ważnych głosów. Oznacza to, że odwołanie burmistrza powinno zaakceptować więcej niż 50 proc. uprawnionych głosujących przy uwzględnieniu głosów ważnie oddanych, gdy tak się nie stanie burmistrz zachowuje swoje stanowisko.

Wydaje się, że m.in. ze względu na zbliżające się wybory samorządowe, w tym przypadku rada raczej nie będzie organizować referendum.

WYG