Jak informuje portal wilnoteka.lt, dyrektor Administracji Samorządu Rejonu Birżańskiego Vytautas Džėja będzie musiał zapłacić grzywnę w wysokości 500 litów, gdyż nie zadbał o zakonserwowanie pozostałości dworku w Podbirżach. Władze Samorządu Rejonu Birżańskiego twierdzą, że drewniany dworek, niegdyś własność rodziny obecnego prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, jest już nie do uratowania.
Jak podajÄ… niektóre źródÅ‚a historyczne, Tekla Borowska, wychodzÄ…c za mąż za hrabiego Komorowskiego, otrzymaÅ‚a w posagu dwór w Podbirżach i w ten sposób posiadÅ‚ość staÅ‚a siÄ™ jednÄ… z siedzib rodu Komorowskich. W 1929 r. majÄ…tek o powierzchni 380 ha zostaÅ‚ rozparcelowany, a ówczesnej wÅ‚aÅ›cicielce Marii Komorowskiej zostawiono tylko drewniany dworek z zabudowaniami gospodarczymi i 70 ha ziemi. Podbirże przemianowano w Balandiškes. MÅ‚odym czytelnikom przypomnijmy, że wówczas Litwa byÅ‚a jeszcze niepodlegÅ‚ym paÅ„stwem, nie wchodzÄ…cym w skÅ‚ad ZSRR.
Po II wojnie Å›wiatowej, gdy Litwa byÅ‚a LitewskÄ… SocjalistycznÄ… RepublikÄ… RadzieckÄ…, w byÅ‚ej posiadÅ‚oÅ›ci Komorowskich dziaÅ‚aÅ‚a stacja obsÅ‚ugi traktorów i maszyn rolniczych, nastÄ™pnie - szkoÅ‚a Å›rednia. W 1999 r. – w już odrodzonej niepodlegÅ‚ej Litwie - dworek zostaÅ‚ przekazany na wÅ‚asność SamorzÄ…du Rejonu BirżaÅ„skiego. SamorzÄ…d miaÅ‚ obowiÄ…zek dbania o zabytkowy dworek, ale w ciÄ…gu 15 lat budynek staÅ‚ opuszczony i zaniedbany, aż popadÅ‚ w caÅ‚kowitÄ… ruinÄ™.
Sprawa zostaÅ‚a skierowana do sÄ…du, który wymierzyÅ‚ dyrektorowi Administracji SamorzÄ…du Rejonu BirżaÅ„skiego karÄ™ w wysokoÅ›ci 500 litów. Dyrektor Administracji SamorzÄ…du Rejonu BirżaÅ„skiego Vytautas Džėja twierdzi, że samorzÄ…d uczyniÅ‚ wszystko, co byÅ‚o w jego mocy: Å›ciany dworku zostaÅ‚y podparte, okna i drzwi zabezpieczone, skoszona trwa wokóÅ‚ budynku. Na remont dachu natomiast samorzÄ…d nie ma Å›rodków finansowych.
BirżaÅ„ski samorzÄ…d zwracaÅ‚ siÄ™ do Departamentu Ochrony Zabytków Kultury o skreÅ›lenie dworku w Podbirżach z listy obiektów objÄ™tych ochronÄ…. Zdaniem wÅ‚adz rejonowych uratować drewnianego dworku już siÄ™ nie da, dlatego nie warto wydawać pieniÄ™dzy budżetowych na utrzymanie jego pozostaÅ‚oÅ›ci.
Nasz prezydent ma niewielką prywatną posiadłość na Suwalszczyźnie. Jakoś nie słychać, aby chciał zainwestować w posiadłość rodową na Litwie.
Jan Wyganowski
fot. Dworek w Podbirżach, Departament Dziedzictwa Narodowego Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej
