Dyspareunia to zaburzenie seksualne objawiające się bolesnym lub utrudnionym współżyciem płciowym. I choć dolegliwość ta nierzadko bywa przyczyną poważnych konfliktów osobistych i lęków, wciąż niewiele pacjentek decyduje się na rozmowę o swoim problemie z lekarzem. Takie podejście to oczywiście błąd, bowiem w tym wypadku przerwanie milczenia jest pierwszym krokiem w kierunku leczenia.
Najczęściej wystÄ™pujÄ…cym objawem dyspareunii jest ból okolicy pÅ‚ciowej pojawiajÄ…cy siÄ™ podczas stosunku pÅ‚ciowego lub tuż po nim, przy czym nie jest to wyÅ‚Ä…cznie bolesny skurcz pochwy (czÄ™sto spotykana postać kliniczna dyspareunii spowodowana silnym, niezależnym od woli skurczem mięśni krocza otaczajÄ…cych dolnÄ… 1/3 część pochwy).
- DolegliwoÅ›ci tej czÄ™sto towarzyszÄ… zaburzenia normalnego funkcjonowania, nieprawidÅ‚owoÅ›ci w badaniu miednicy mniejszej oraz problemy natury psychologicznej, widoczne zwÅ‚aszcza w relacjach z partnerem seksualnym – wyjaÅ›nia lek. med. Joanna Wojciula, specjalista ginekologii estetycznej z Holstic-Med w BiaÅ‚ymstoku.
U pań dotkniętych dyspareunią nierzadko stwierdza się też negatywny stosunek do zachowań seksualnych, kłopoty związane z życiem płciowym i niższy stopień dopasowania w związku małżeńskim.
- Wbrew pozorom mamy tu wiÄ™c do czynienia z ważnym, szeroko rozpowszechnionym i wciąż sÅ‚abo rozumianym problemem. WedÅ‚ug najnowszych badaÅ„, różnego rodzaju zaburzenia seksualne dotykajÄ… prawie poÅ‚owÄ™ kobiet, a najczęściej zgÅ‚aszanymi problemami sÄ… brak pożądania i wÅ‚aÅ›nie ból – dodaje przedstawicielka Holistic-Med.
Przyczyny schorzenia
Dyspareunia może być objawem licznych i różnorodnych stanów chorobowych o podstawach zarówno somatycznych, jak i psychicznych. Schorzenie klasyfikuje siÄ™ zatem na podstawie kilku kryteriów - w zależnoÅ›ci od genezy choroby (pierwotna lub wtórna), od czÄ™stoÅ›ci wystÄ™powania objawów (caÅ‚kowita, ciÄ…gÅ‚a czy sytuacyjna) oraz od umiejscowienia bólu (pÅ‚ytka lub gÅ‚Ä™boka).
- Przyczyn wystÄ™powania dolegliwoÅ›ci jest wiele. WÅ›ród nich znaleźć siÄ™ mogÄ… m. in. zaburzenia w obrÄ™bie jamy brzusznej i miednicy mniejszej (np. endometrioza lub przewlekÅ‚e zapalenia narzÄ…dów miednicy), wady wrodzone pochwy, zaburzenia żoÅ‚Ä…dkowo-jelitowe czy nawet niewystarczajÄ…ce nawilżenie pochwy (spowodowane zbyt krótkÄ… „grÄ… wstÄ™pnÄ…”, zaburzeniami podniecania, Å›rodkami antykoncepcyjnymi albo atrofiÄ… pochwy) – opisuje Joanna Wojciula.
Oprócz tego dyspareuniÄ™ powodujÄ… chociażby blizny po zabiegach operacyjnych miednicy mniejszej, czynniki psychologiczne (lÄ™k, niepokój, depresja), urazy psychiczne lub fizyczne oraz zaburzenia urologiczne (zapalenie pÄ™cherza moczowego i cewki moczowej, liszaj twardzinowy lub uchyÅ‚ek cewki moczowej).
Do tego dodać należy nieprawidÅ‚owoÅ›ci macicy i jajników, stany zapalne oraz bolesne skurcze pochwy, a także patologie sromu – podrażnienie Å›rodkami chemicznymi, opryszczka narzÄ…dów pÅ‚ciowych, zapalenie sromu lub przedsionka pochwy.
Diagnostyka i leczenie
- Problem w tym, że prawidÅ‚owe zdiagnozowanie dolegliwoÅ›ci czÄ™sto bywa trudne z powodu wstydu samych pacjentek. Kobiety rzadko szukajÄ… porady lekarskiej z zakresu zachowaÅ„ seksualnych – mówi specjalista Holistic-Med.
I dodaje: Dlatego tak ważna jest umiejÄ™tność skÅ‚onienia ich do rozmowy na ten temat, co pozwoli zrobić pierwszy krok w kierunku wyeliminowania bólu podczas współżycia.
Jak zatem widzimy, z powodu tendencji do ukrywania problemu oraz wielu możliwych przyczyn wystÄ™powania zaburzeÅ„, diagnostyka dyspareunii bywa niekiedy skomplikowana i niejednoznaczna – zwÅ‚aszcza, że przeważnie towarzyszÄ… jej inne, nie tylko ginekologiczne schorzenia.
Nie ma tu zatem mowy o uniwersalnych Å›rodkach i metodach postÄ™powania, które bÄ™dÄ… w stanie przynieść pomoc w każdym wypadku. A jedynym skutecznym rozwiÄ…zaniem jest umiejÄ™tne poÅ‚Ä…czenie leczenia przyczynowego i psychoterapii.