Gloria Artis i Krzyż Zasługi dla twórców ludowych z Suwalszczyzny

Dwie śpiewaczki ludowe z powiatu suwalskiego oraz Józef Murawski z Szypliszk odebrali odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Anna Andruszkiewicz z Wiżajn oraz Stanisława Czuper z Wysokiego, w gminie Raczki, odebrały brązowe medale Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Medale przyznawane są przyznane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, na wniosek Suwalskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Złotym Krzyżem Zasługi uhonorowany został Józef Murawski, kierownik zespołu „Pogranicze” z Szypliszk.

Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis nadawany jest osobie lub instytucji wyróżniającej się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej lub ochronie kultury i dziedzictwa narodowego; jest odznaczeniem szczególnie prestiżowym, honorującym wybitne zasługi na polu kultury.

Krzyż Zasługi jest nagrodą dla osób, które wykazały się szczególnymi zasługami dla Państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną korzyść Państwu lub obywatelom. Może być nadany także za ofiarną działalność publiczną czy ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną.

Anna Andruszkiewicz z Wiżajn ma 91 lat, jest założycielką "Młodych Jezioranek" i jedną z najwybitniejszych spiewaczek ludowych Suwalszczyzny. Solowo debiutowała w 1990 roku. Jest laureatką trzech drugich nagród w kategorii śpiewaków solistów na festiwalach w Kazimierzu Dolnym ( w 1991, 1996 i 2009 roku).

Jej zespół kilkakrotnie z sukcesami uczestniczył też w ogólnopolskich festiwalach „Dziecko w folklorze” w Baranowie Sandomierskim, a także na licznych makroregionalnych festiwalach na obszarze Polski północno - wschodniej.

Przed 15 laty wraz z „Młodymi Jeziorankami” został zrealizowany film dla TVP Polonia o tradycji majowych śpiewów przy krzyżu.

Artystka od kilkudziesięciu lat jest animatorką lokalnych tradycji kulturowych, wykonuje solowo lub z zespołem lokalne pieśni i obrzędy. Kilkadziesiąt lokalnych pieśni w jej wykonaniu zostało zarejestrowanych także przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej. Wiele z nich zostało udostępnionych na płytach CD Radiowego Centrum Kultury Ludowej w serii „Muzyka źródeł”. W 2001 r. przyznano Annie Andruszkiewicz członkostwo Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 2006 r. otrzymała w Kazimierzu Medal jubileuszowy kazimierskich festiwali.

Stanisława Czuper z Wysokiego koło Raczek ma 78 lat. Pieśni uczyła się od swej mamy i babci. Śpiewa przy wszystkich okazjach: weselach, pogrzebach, spotkaniach okolicznościowych. Pięciokrotnie uczestniczyła w Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. W 1991 roku zdobyła tam najwyższe wyróżnienie – Złotą Basztę, a w 2006 r. wyśpiewała I nagrodę. W 1993 r. założyła w wysokiem zespół "Zorniczeńka", występujący z lokalnym repertuarem piesniowym i obrzędowym.

Stanisława Czuper jest wybitną animatorką lokalnej tradycji śpiewaczej. Uzbierała we własnoręcznie zapisanych zeszytach i wykonuje kilkaset pieśni lokalnych: obrzędowych, świeckich i religijnych.

Oprócz popularyzacji folkloru muzycznego i obrzędowego promuje lokalne rękodzielnictwo -jako tkaczka, oraz w zakresie plastyki obrzędowej (pająki słomiane, palmy, tradycyjne wieńce i bukiety żniwne).

Stanisława Czuper posiada od 2003 r. indywidualne członkostwo Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Józef Murawski - twórca ludowy z gminy Szypliszki, kierownik zespołu ludowego Pogranicze, specjalizujący się w dziedzinie folkloru muzycznego, tanecznego i obrzędowości na obszarze kulturowego pogranicza polsko –litewskiego. Józef Murawski od dziecięcych lat interesował się rodzimym folklorem, obrzędowością, zbierał stare pieśni, uczył się śpiewać i tańczyć. Spośród wielu znaczących nagród zespołu należy wymienić: nagrodę zbiorową im. O. Kolberga (1989 r.); I nagrodę na festiwalu w Kazimierzu (1991 r.); nagrodę główną „Taneczny Krąg” na Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie (1995 r.); nagrodę główną „Baszta” na festiwalu w Kazimierzu (2006 r.); wcześniej na festiwalach kazimierskich m. in. dwukrotnie pierwsze nagrody (w latach 1987 i 1991); nagrodę specjalną Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególne zasługi dla kultury polskiej (2007 r.); indywidualną nagrodę im. O. Kolberga przyznawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wybitne zasługi w dziedzinie kultury ludowej (2009 r.). Jest członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Wyjazd odznaczonych twórców ludowych do Lublina zorganizowało Starostwo Powiatowe w Suwałkach, we współpracy z Mirosławem Nalaskowskim z Suwalskiego Ośrodka Kultury, członkiem Rady Naukowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

(Źródło: A. Micielica, Starostwo Powiatowe w Suwałkach)