Szczyt zachorowań na grypę przed nami. Niestety, Polacy nadal bagatelizują tę chorobę uważając, że to tylko cięższe przeziębienie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) podają jednak, że w Europie aż 40 tysięcy przedwczesnych śmierci może być związanych z grypą.
Dlaczego jest to groźna choroba i jak się przed nią chronić- portal www.zaszczepsiewiedza.pl rozmawia z dr hab. n. med. Agnieszką Mastalerz- Migas, Kierownikiem Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej, na Wydziale Lekarskim Kształcenia Podyplomowego, Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Ile czasu minie od pierwszego kichnięcia do choroby?
W przypadku grypy oraz infekcji grypopodobnych czas ten jest krótki i wynosi od 1 do 6 dni, na ogóÅ‚ 2-3 dni.
Ile czasu minie od kichnięcia do niewydolności serca?
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, ponieważ, aby w przebiegu grypy doszÅ‚o do niewydolnoÅ›ci serca, musi nastÄ…pić niekorzystny przebieg zdarzeÅ„. KichniÄ™cie nie musi oznaczać grypy, ale może być objawem zwykÅ‚ej infekcji przeziÄ™bieniowej i wówczas kilka dni odpoczynku i ewentualnie leki objawowe postawiÄ… nas na nogi. W przypadku grypy też u wiÄ™kszoÅ›ci osób wystarcza leczenie objawowe i kilka dni w Å‚óżku. Jednak wirus grypy tym siÄ™ różni od innych wirusów powodujÄ…cych infekcje dróg oddechowych, że ma on zdolność atakowania nie tylko nabÅ‚onka w nosie, gardle, czy oskrzelach, ale może atakować prawie każdy narzÄ…d, a jednym z częściej atakowanych jest wÅ‚aÅ›nie miÄ™sieÅ„ sercowy. Niewydolność serca jako powikÅ‚anie pogrypowe może mieć charakter ostry - na tle zapalenia mięśnia sercowego, czy po prostu zawaÅ‚u mięśnia serca oraz powstaÅ‚ych uszkodzeÅ„ tego narzÄ…du. Ale czas, jaki minie od choroby do niewydolnoÅ›ci może być również dÅ‚ugi, gdyż czÅ‚owiek wyzdrowieje, ale serce zostaje w wyniku grypy uszkodzone. Na tym tle rozwija siÄ™ z czasem przewlekÅ‚a niewydolność serca.
Czyli kichniÄ™cie może być poczÄ…tkiem sekwencji wydarzeÅ„, które skoÅ„czÄ… siÄ™ tragicznie.
Tak, należy mieć tego Å›wiadomość. Warto podkreÅ›lić, że grypa może być niestety zabójcza u osób z już istniejÄ…cymi przewlekÅ‚ymi chorobami serca czy pÅ‚uc – zaostrzenie choroby wywoÅ‚ane wirusem grypy może mieć bardzo ciężki przebieg i wywoÅ‚ać nieodwracalne pogorszenie stanu zdrowia chorego przewlekle, a nawet zgon.
Jakie są najczęstsze powikłania po grypie?
U pacjentów wczeÅ›niej zdrowych najczęściej mamy do czynienia z powikÅ‚aniami ze strony ukÅ‚adu oddechowego: zapaleniem pÅ‚uc, oskrzeli, zatok, gardÅ‚a, krtani, zapaleniem ucha Å›rodkowego u dzieci. U chorych przewlekle dochodzi czÄ™sto do zaostrzenia choroby przewlekÅ‚ej, pogorszenia parametrów życiowych. Groźne dla życia sÄ… powikÅ‚ania kardiologiczne. MogÄ… wystÄ…pić również zapalenia nerwów, przebiegajÄ…ce np. z zaburzeniami ruchu czy czucia. Trudno stwierdzić, ile osób doÅ›wiadczy powikÅ‚aÅ„ po zachorowaniu na grypÄ™, przede wszystkim dlatego, że nie mamy peÅ‚nych statystyk, które pozwalajÄ… ocenić, ile osób z powikÅ‚aniami po grypie jest hospitalizowanych, ma powikÅ‚ania, czy niestety – umiera. Dane sÄ… mocno niedoszacowane.
Dlaczego?
Grypa ucieka ze statystyk, gdyż nie robi siÄ™ rutynowo badaÅ„, które potwierdzÄ… laboratoryjnie, czy pacjent choruje na grypÄ™, czy też nie. W meldunkach, które można znaleźć na stronie NIZP-PZH (www.pzh.pl), podawane sÄ… zachorowania i podejrzenia zachorowaÅ„ na grypÄ™. SÄ… to bardzo duże liczby – w tych danych znajdujÄ… siÄ™ przypadki i potwierdzone laboratoryjnie i rozpoznania na podstawie objawów klinicznych. Z podanych tam liczb wynika, że jest ogromny rozdźwiÄ™k miÄ™dzy milionami zachorowaÅ„ podczas sezonu infekcyjnego (tylko w pierwszym tygodniu lutego byÅ‚o ich prawie ćwierć miliona), tysiÄ…cami hospitalizacji, a jednostkowymi przypadkami zgonów. Na tej podstawie ludzie bÅ‚Ä™dnie oceniajÄ…, że grypa nie jest groźnÄ… chorobÄ….
Skąd te rozbieżności?
Do szpitala pacjent trafia najczęściej już po kilku, kilkunastu dniach choroby, z powikÅ‚aniem, na przykÅ‚ad w postaci zapalenie pÅ‚uc, czy zaostrzenia choroby przewlekÅ‚ej, wiÄ™c takie rozpoznanie zostaje wpisane w jego kartÄ™. Wykonanie odpowiednich badaÅ„ może po takim czasie już nie wykazać obecnoÅ›ci wirusa grypy, poza tym nadal takie badania nie sÄ… też rutynowo wykonywane. JeÅ›li wiÄ™c zdarzy siÄ™ tragedia i pacjent umrze, to w informacji o przyczynach Å›mierci pominiÄ™ta zostanie grypa, od której siÄ™ wszystko zaczęło. O tym, jak poważnÄ… chorobÄ… jest grypa Å›wiadczÄ… dane WHO i ECDC, wedÅ‚ug których w Europie co roku mamy do czynienia z aż 40 tysiÄ…cami przedwczesnych Å›mierci z powodu powikÅ‚aÅ„ po grypie.
Jak się chronić?
Szczepić siÄ™ - co roku. To jedyna forma celowanej profilaktyki. Faktycznie, konieczność powtarzania szczepienia w każdym sezonie może być dla niektórych osób kÅ‚opotliwa, ale jest to najskuteczniejszy sposób pozwalajÄ…cy na ochronÄ™ przed grypÄ…. AmerykaÅ„ska agencja ds. zapobiegania i kontroli chorób (CDC) w tym roku przeprowadziÅ‚a kampaniÄ™ „Take 3 Actions to Fight the Flu” i zaleca trzy dziaÅ‚ania zapobiegajÄ…ce zachorowaniu na grypÄ™ oraz powikÅ‚aniom: szczepienia, codziennÄ… higienÄ™ (czÄ™ste mycie rÄ…k!) oraz zażycie leków przeciwwirusowych, kiedy zaleci je lekarz, rozpoznajÄ…c grypÄ™. To naprawdÄ™ dobre rady. ChciaÅ‚abym też uspokoić tych, którzy obawiajÄ… siÄ™, że mogÄ… po szczepionce zachorować na grypÄ™ - nie jest to możliwe, gdyż w szczepionce nie ma żywego wirusa. Zdarza siÄ™, że szczepionka może wywoÅ‚ać objawy grypopodobne, nie sÄ… to jednak przypadki czÄ™ste, najczęściej wystÄ™puje tylko ból lub niewielki obrzÄ™k w miejscu podania szczepionki. Należy również pamiÄ™tać, że szczepienie nie zabezpiecza każdego w 100%, część osób może nie odpowiedzieć na szczepienie, zdarza siÄ™ także, że wirus zmutuje w okresie epidemii i szczepionka staje siÄ™ gorzej „dopasowana” na dany sezon, to jest sytuacja, której nie da siÄ™ przewidzieć, jest to ciÄ…gÅ‚y wyÅ›cig z wirusem, dlatego bezustannie opracowuje siÄ™ nowe szczepionki, np. obecnie szczepionki trójwalentne sÄ… zastÄ™powane przez szczepionki czterowalentne. PamiÄ™tajmy, że zadaniem szczepienia jest przede wszystkim zapobiec ciężkim powikÅ‚aniom grypy, ponieważ osoba zaszczepiona, nawet jeÅ›li zachoruje – przejdzie grypÄ™ Å‚agodniej. Jest to bardzo ważne dla osób z grup ryzyka, czyli seniorów, kobiet w ciąży, maÅ‚ych dzieci (do 5 roku życia) i osób przewlekle chorych. Ale pamiÄ™tajmy, nikt nie jest bezpieczny podczas epidemii grypy, każdy może zachorować, dlatego warto zadbać o odpowiedniÄ… profilaktykÄ™.