Hemoroidy to dość powszechna dolegliwość, która według badań dotyka nawet 70% osób powyżej 30. roku życia. Problem w tym, że choroba ta często uznawana jest za temat tabu i wielu pacjentów, zamiast zgłosić się do lekarza, próbuje leczenia powszechnie dostępnymi środkami. Takie podejście może jednak sprawić, że z czasem jedynym rozwiązaniem staje się zabieg chirurgiczny.
Å»ylaki odbytu, zwane potocznie hemoroidami, powstajÄ… w koÅ„cowym odcinku jelita grubego. Za ich pojawienie siÄ™ odpowiadajÄ… niekorzystne czynniki oddziaÅ‚ywujÄ…ce na mieszczÄ…ce siÄ™ tam naczynia żylne, przez które dochodzi do poszerzania siÄ™ żyÅ‚ i zmian w budowie Å›ciany naczyniowej.
- Do podstawowych czynników powodujÄ…cych wystÄ™powanie żylaków zaliczamy m. in. genetyczne nieprawidÅ‚owoÅ›ci w budowie Å›ciany naczyniowej, przewlekÅ‚e zaparcia i nadużywanie Å›rodków przeczyszczajÄ…cych, nadwagÄ™, siedzÄ…cy tryb życia i brak ruchu, a także pracÄ™ polegajÄ…cÄ… na dźwiganiu ciężarów – wyjaÅ›nia specjalista lek. med. Maciej Kleniewski z Humana Medica Omeda w BiaÅ‚ymstoku.
Oprócz tego za pojawienie siÄ™ hemoroidów mogÄ… być odpowiedzialne czÄ™ste ciąże, podeszÅ‚y wiek i zwiÄ…zane z tym osÅ‚abienie mięśni i elastycznoÅ›ci tkanki Å‚Ä…cznej, nadciÅ›nienie wrotne, przewlekÅ‚a niewydolność krążenia, a nawet niektóre sporty (jak kolarstwo czy jazda konna) lub wielogodzinne podróże samochodowe.
Objawy hemoroidów
Co istotne, u części chorych żylaki odbytu mogÄ… nie dawać żadnych objawów. U innych zaÅ› bywajÄ… one przyczynÄ… okresowo pojawiajÄ…cego siÄ™ uczucia pieczenia, palenia czy swÄ™dzenia w okolicy odbytu, a także bólów i podkrwawiania przy oddawaniu stolca. W praktyce symptomy te bywajÄ… jednak przez pacjentów ignorowane. WiÄ™kszość z nich pomocy lekarskiej zaczyna szukać dopiero w momencie, gdy krwawienie siÄ™ nasila.
- W niektórych przypadkach, podczas wypróżnienia guzki wewnÄ™trzne mogÄ… wypadać na zewnÄ…trz i zostać Å›ciÅ›niÄ™te przez zwieracz odbytu. Efektem tego jest silny ból i uczucie dyskomfortu, których w żadnym wypadku nie należy ignorować!
Sytuacja ta sprzyja bowiem rozwojowi zakrzepicy czy stanów zapalnych (o charakterze ropnym lub zgorzelinowym), którym towarzyszy gorÄ…czka i zÅ‚e samopoczucie. Innymi, groźnymi powikÅ‚aniami żylaków mogÄ… zaÅ› być szczelina odbytu lub zapalenie odbytnicy – przestrzega chirurg Humana Medica Omeda.
Diagnozowanie hemoroidów najczęściej nastÄ™puje na podstawie oglÄ™dzin okolicy odbytu (w taki sposób możliwe jest wykrycie guzków zewnÄ™trznych) lub poprzez wziernikowanie, które uwidacznia żylaki wewnÄ™trzne. Najczęściej wykonuje siÄ™ przy tym rektoskopiÄ™ lub kolonoskopiÄ™.
Zapobieganie i leczenie
Leczenie żylaków polega gÅ‚ównie na zapobieganiu powikÅ‚aniom. Przede wszystkim należy przestrzegać zasad higieny osobistej i unikać wystÄ™powania zaparć. Punktem wyjÅ›cia jest zatem zmiana nawyków żywieniowych.
- PamiÄ™tajmy, by dostarczać organizmowi odpowiedniÄ… ilość bÅ‚onnika (zawartego w owocach, warzywach, razowym pieczywie czy makaronie), dbać o prawidÅ‚owe nawodnienie, wystrzegać siÄ™ alkoholu, ograniczać produkty wysoko przetworzone, a dla uÅ‚atwienia wypróżnieÅ„ stosować olej parafinowy – mówi specjalista lek. med. Maciej Kleniewski.
Z kolei w Å‚agodzeniu bólu i Å›wiÄ…du pomocne bÄ™dÄ… Å›rodki Å›ciÄ…gajÄ…ce, znieczulajÄ…ce i odkażajÄ…ce w postaci czopków i maÅ›ci, a także nasiadówki z rumianku lub kory dÄ™bu oraz nalewki z owoców kasztanowca.
Oprócz tego warto siÄ™ zaopatrzyć w doustne preparaty diosminy, escyny czy rutozydu, które wzmacniajÄ… żyÅ‚y, uszczelniajÄ… ich Å›cianÄ™, dziaÅ‚ajÄ… przeciwzapalnie i przeciwobrzÄ™kowo. MogÄ… być one stosowane dÅ‚ugookresowo, a w stanach ostrych – również w zwiÄ™kszonej dawce. Innym Å›rodkiem, który powinien znaleźć siÄ™ w naszej domowej apteczce, jest krem na hemoroidy z lidokainÄ…, likwidujÄ…cy ból i pieczenie.
- Z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… pomocny bÄ™dzie także żel do mycia okolic odbytu, w skÅ‚adzie którego znajduje siÄ™ m. in. aloes, miód, opuncja, gruszka czy nagietek – dodaje przedstawiciel Omedy.
Zabieg chirurgiczny
Leczenie doraźne nie sprawdzi się jednak w każdym przypadku. Hemoroidy stale powracające i wywołujące duże dolegliwości wymagają bowiem interwencji chirurgicznej.
NajczÄ™stszym zabiegiem jest zaÅ‚ożenie na żylaki specjalnych, Å›ciskajÄ…cych, gumowych podwiÄ…zek, które prowadzÄ… do obumarcia i samoistnego odpadniÄ™cia guzka. Nie jest to jednoznaczne z wyleczeniem choroby, a w razie jej nawrotu caÅ‚Ä… procedurÄ™ należy kilka razy powtórzyć.
- Nieco inaczej postÄ™pujemy w przypadku żylaków III i IV stopnia, które należy wyciąć chirurgicznie. Rzadziej zaÅ› wykonuje siÄ™ zabiegi takie, jak skleroterapia, krioterapia czy fotokoagulacja - opisuje chirurg z Humana Medica Omeda.
Na koniec warto jeszcze przypomnieć, że hemoroidy nie sÄ… jedynÄ… możliwÄ… przyczynÄ… wystÄ™powania bólu i krwawienia odbytu. A rak, przewlekÅ‚e zapalenie jelit, choroba LeÅ›niowskiego-Crohna czy wrzodziejÄ…ce zapalenie jelita grubego to przecież choroby, które zagrażajÄ… życiu i zdrowiu a jednoczeÅ›nie wymagajÄ… zupeÅ‚nie innego leczenia.
Dlatego doktor Kleniewski przestrzega przed samodzielnymi próbami leczenia objawów Å›rodkami farmakologicznymi dostÄ™pnymi w aptekach. Punktem wyjÅ›cia w każdej sytuacji powinna być konsultacja lekarska.