Kanał Augustowski. Białorusini chcą kupić nowy statek

Naukowcy i praktycy rozmawiali w Grodnie o włączeniu Kanału Augustowskiego do Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO

W tym roku arteria wodna - prawdziwa perła obu krajów - obchodzi 180 rocznicę. To był powód dwudniowej konferencji, której pierwszy etap odbył się 5 listopada w Augustowie, a drugi w mieście nad Niemnem.

W wydarzeniu wzięli udział zarówno naukowcy, jak i osoby zaangażowane w promocję i rozbudowę infrastruktury Kanału Augustowskiego. Nauczyciele Grodzieńskiego Państwowego Uniwersytetu im. Janki Kupały byli odpowiedzialni za zaprezentowanie hipotez i faktów, a przedstawiciele okręgowego komitetu wykonawczego i komitetu ochrony zasobów naturalnych obwodu grodzieńskiego mówili o realizacji planów.

Przy okazji można było dowiedzieć się, jak wygląda zagospodarowanie turystyczne tego unikalnego szlaku wodnego po stronie białoruskiej.

Kanał jest ważny dla obu stron

Prelegenci rozmawiali m.in. o tym, jak zachować równowagę między historią a turystyką. Nie jest tajemnicą, że Kanał Augustowski jest obiecującą atrakcją turystyczną, jednak nie można pozwolić, aby działalność człowieka w jakikolwiek sposób nie zaszkodziła dziedzictwu kulturowemu dwóch krajów, wzdłuż których przebiega droga wodna. Teraz dużo uwagi poświęca się temu zagadnieniu. Na przykład strona polska promuje utworzenie specjalnych misji eksperckich w celu wpisania Kanału Augustowskiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako pełnoprawnego do pełnoprawnego członka.

Taki wniosek raz już był składany - w 2010 roku, ale nie przeszedł procedury weryfikacyjnej. Kolejny, jak mówi burmistrz Augustowa Mirosław Karolczuk, powinien powstać tak szybko, jak to tylko możliwe.

Prace w tym zakresie trwały i trwają i po stronie białoruskiej.: - W latach 2004- 2007 Białoruś wraz z Polską zgromadziła dokumenty dotyczące włączenia Kanału Augustowskiego na Listy Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Eksperci z tej organizacji, po przybyciu i sprawdzeniu całego kompleksu turystycznego, zgłosili kilka uwag, które obie strony musiały wziąć pod uwagę. Prace nad dokumentacją są nieco opóźnione, ale nigdy się nie zatrzymały się. Wkrótce na kanale zaczną działać misje ekspertów dotyczące zasobów wodnych i naturalnego krajobrazu. Przestudiowali już dokumentację i opinie, odwiedzili sam Kanał. Z ich pomocą będzie można wyeliminować niedociągnięcia, na które kiedyś zwracał uwagę ekspert z UNESCO - wyjaśniała aktualny stan prac Elena Klimowicz, szefowa działu kultury komitetu wykonawczego obwodu grodzieńskiego.

Burmistrz Augustowa Mirosław Karolczuk zapewniał podczas konferencji, że istnieje pełne wzajemne zrozumienie między miastami, ponieważ ich cel jest taki sam.: - Udany rozwój Kanału Augustowskiego jest możliwy tylko przy wzajemnej współpracy obu stron. W Augustowie turystyka jest jednym z wiodących sektorów usługowych, a także ważnym elementem budżetu miejskiego. Ważne jest, aby dokładnie określić ramy czasowe realizacji naszego projektu na dużą skalę. Priorytetem jest rozwój infrastruktury, aby eksperci UNESCO nie mieli żadnych pytań przy ocenie Kanału Augustowskiego. Mówimy o dużych obiektach turystycznych, które mogą przyjąć nie tylko jednego lub dwóch turystów, ale duże delegacje. Dotyczy to obu stron - tłumaczył burmistrz Augustowa.

Wyjątkowa atrakcja turystyczna

W ciągu ostatnich pięciu lat, wraz z włączeniem obwodu grodzieńskiego do strefy bezwizowej, popularność Kanału Augustowskiego po stronie białoruskiej bardzo wzrosła.

Szef departamentu sportu i turystyki Regionalnego Komitetu Wykonawczego w Grodnie Oleg Andreiczik powiedział, w jaki sposób wpłynęła na to współpraca obu państw i ilu turystów odwiedziło tę atrakcję: - Kanał Augustowski jest wyjątkową atrakcją turystyczną i każdego dnia jego popularność rośnie nie tylko na Białorusi i w Polsce, ale także wśród innych krajów. Widać to wyraźnie w statystykach: w 2019 r. nasz region odwiedziło 106 tysięcy turystów bezwizowych, i niemal każdy włączał Kanał Augustowski do swojego programu turystycznego. Ważne jest również –mówił Oleg Andreiczik - aby ta droga wodna łączyła dwa państwa: Republikę Białorusi i Polskę. Fakt ten otwiera pole do współpracy, ponieważ zaangażowane są dwa duże podmioty gospodarcze: Unia Europejska i Eurazjatycka Unia Gospodarcza. W korzystaniu z tych tras transgranicznych mogą być zaangażowani turyści z dziesiątków krajów. Pracujemy nad tym od dawna i owocnie wraz z województwem podlaskim. Najlepszym przykładem jest sierpniowa wyprawa rowerowa szlakiem Grean Velo. Dzięki takim projektom Kanał Augustowski umacnia swoją pozycję, jako marka regionalna - mówił szef departamentu sportu i turystyki Regionalnego Komitetu Wykonawczego w Godnie.

Do końca 2019 roku zbudowana zostanie droga z Rudawki do Kurzyńca, w gminie Płaska. Prowadzi ona do ostatniej śluzy Kanału Augustowskiego w Polsce. Będzie tam też ścieżka rowerowa.

Bezwizowo przez Rudawkę

Dzięki otwartemu 28 kwietnia 2017 roku ruchowi bezwizowemu na wodnym przejściu granicznym Rudawka-Lesnaja i rozszerzeniu go o przejście pieszo-rowerowe, ruch turystyczny zwiększył się wielokrotnie. Ogromną popularnością cieszą się wycieczki rowerowe z Polski na Białoruś i z Białorusi do Polski. Wokół kanału powstaje coraz więcej małej infrastruktury turystycznej, nowych szlaków pieszych i rowerowych, w tym najważniejszy, łączący się z Green Velo szlak August Velo po białoruskiej części Kanału Augustowskiego.

Turyści, którzy chcący zwiedzić cały transgraniczny szlak Kanału Augustowskiego nie muszą już ubiegać się o wizy na Białorusi. Wystarczy mieć ważny paszport, wykupioną polisę ubezpieczeniową, środki pieniężne w wysokości 42 BYN na każdy dzień pobytu (ok. 88 PLN) oraz dokument umożliwiający zwiedzanie „Parku Kanał Augustowski”, który wystawiają białoruskie biura podróży po zakupieniu (i zazwyczaj opłaceniu z góry) min. 2 usług turystycznych (można korzystać z usług polskich pośredników, np. augustowskich biur podróży i organizatorów turystyki).

Białowieża Velo

Kolejnym etapem po stronie białoruskiej jest stworzenie trasy rowerowej Grodno-Pererow, która będzie się nazywać „Białowieża Velo”. Nie chodzi tu tylko o trasę: wokół niej powstają nieduże firmy z jedzeniem, zakwaterowaniem, sprzedażą pamiątek, wypożyczalnie i centra naprawy rowerów i tak dalej. Jest to dobry grunt dla rozwoju przedsiębiorczości, przyciągający także inwestycje z zagranicy po białoruskiej stronie granicy.

Jak informował Oleg Andreiczik, szef departamentu sportu i turystyki Regionalnego Komitetu Wykonawczego w Godnie, trwają negocjacje w sprawie zakupu nowego statku, który będzie kursował po Kanale Augustowskim. Jest całkiem możliwe, że prywatni przedsiębiorcy będą również zainteresowani turystyką wodną. Kanał Augustowski znajduje się w pewnej odległości od Grodna, dlatego jest pilnie potrzebny rozwój infrastruktury. Na przykład CUE „Grodnoobldorstroy” zlecił już budowę kilka odcinków drogi prowadzącej bezpośrednio do kanału, a w pobliżu Svyatska już trwają prace. Jednak projekt nadal wymaga inwestycji – wyjaśniał Oleg Andreiczik.

Historia Kanału Augustowskiego

Kanał Augustowski to niezwykły zabytek architektury hydrologicznej I połowy XIX wieku. Jego budowa była odpowiedzią na wprowadzenie przez Prusy w 1823 r. wysokiego cła na tranzyt towarów z Rosji i miała nie tylko spowodować uniezależnienie od tego tranzytu, lecz także zadać cios bogacącym się na handlu ze Wschodem ówczesnym portowym miastom pruskim takim, jak: Gdańsk, Elbląg, Królewiec i Memla (Kłajpeda). Groźba ta okazała się na tyle skuteczna, że już w 1825 r. pruskie opłaty celne stały się symboliczne. Rozpoczętej w lipcu 1824 r. budowy jednak nie przerwano i w ciągu kilku lat doprowadzono do końca. Nowy szlak wodny połączył Wisłę przez Biebrzę, jeziora Puszczy Augustowskiej i Czarną Hańczę oraz system kanałów i śluz z Niemnem.

Już w połowie XIX w. zwrócono uwagę na jego walory krajoznawcze. Pierwsze masowe imprezy turystyczne wzdłuż kanału zaczęła organizować w 1905 r. Polska Wspólnota Krajoznawcza. Kanał został częściowo zniszczony podczas I wojny światowej.

Po II wojnie światowej 80 km kanału pozostało w Polsce, 22 km znalazło się na terenie Białorusi. Długo trwało po wojnie, po obu stronach granicy, jego odbudowywane, rewaloryzowanie i udostępnianie do celów turystycznych.

WYG

Źródło i fot: Grodno.news